Από την πρώτη κιόλας ανάγνωση αντιλαμβάνεται κανείς ότι η “Ηλέκτρα” του Σοφοκλή είναι τραγωδία πολύ διαφορετική τόσο από την «Ορέστεια» του Αισχύλου όσο και από την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη τουλάχιστον σε έξι πολύ βασικά σημεία:
- Ο Σοφοκλής, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα γράφει το δικό του έργο μετά τους άλλους δύο, αναδεικνύει την κόρη του Αγαμέμνονα, που έχει μάλλον δεύτερο ρόλο στον Αισχύλο και τον Ευριπίδη, σε κεντρικό και δεσπόζον πρόσωπο, σχεδόν αποκλειστικό σημείο εστίασης του δράματος.
- Παραλαμβάνοντας από τους δύο ομοτέχνους του μια Κλυταιμήστρα πολυπρισματική και αμφίσημη, ο Σοφοκλής παραδίδει αντιθέτως ένα πρόσωπο με ελάχιστα ελαφρυντικά για τις πράξεις και τις επιλογές του και ακόμη λιγότερες αρετές και θέλγητρα.
- Ο Αισχύλος έφτιαξε μια τριλογία στην οποία η ανθρώπινη και η μεταφυσική αιτιότητα συμπλέκονται αξεδιάλυτα. Ο Ευριπίδης αφαίρεσε σχεδόν καθ᾽ ολοκληρίαν το μεταφυσικό στοιχείο και μετέτρεψε τον κύκλο του αίματος σε παράλογο κύκλο εγκλήματος και αλληλοσφαγής, που απαξιώνει πλήρως τους αυτουργούς. Ο Σοφοκλής κινήθηκε ανάμεσα στους δύο αυτούς σε αυτό το σημείο: η μεταφυσική αιτιότητα υποχωρεί μπροστά στην ελεύθερη βούληση των ανθρώπων κι όμως ο Απόλλωνας κατέχει κεντρική θέση στη δράση· πάνω από όλα, όμως, ο Σοφοκλής παραμερίζει συνειδητά το πυκνό φιλοσοφικό πλέγμα της «Ορέστειας» και δημιουργεί έργο στο οποίο η τραγική ουσία εστιάζεται στο υποκειμενικό βίωμα της κόρης του Αγαμέμνονα.
Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε στο http://antonispetrides.wordpress.com
