Του Νίκου Τσούλια
Τη βλέπουμε χρόνια και χρόνια τώρα και την εξορκίζουμε με αοριστολογίες και κοινοτοπίες. Ποτέ η ελληνική κοινωνία και η ελληνική πολιτεία δεν ασχολήθηκε σοβαρά με τη βία στα γήπεδα. Δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε (ή μήπως συμβαίνουν και τα δύο…) να λύσουμε αυτή τη συνεχιζόμενη βαρβαρότητα; Όποιο και αν συμβαίνει είμαστε αξιοθρήνητοι για την εικόνα του ποδοσφαίρου μας.
Γιατί στη χώρα μας δεν μπορούν να συνυπάρξουν για δύο ώρες οι φίλαθλοι των μεγάλων ποδοσφαιρικών ομάδων; Είμαστε άλλος λαός παλιότερα που βλέπαμε να πανηγυρίζουν ακόμα και δίπλα μας – με συστολή είναι αλήθεια… – το εις βάρος της ομάδας μας γκολ ή την ήττα μας μέσα στο γήπεδό μας; Γιατί το να κρατάς το κόκκινο ή το πράσινο κασκόλ είναι αιτία εχθροπραξίας και σκληρής επιθετικότητας; Πώς αλλιώς μπορούμε να χαρούμε την ομορφιά του ποδοσφαίρου, αν στο παιχνίδι δεν περιλαμβάνεται και η ήττα στην ομάδα μας ακόμα και στην πιο βαριά μορφή της; Αφού στον προσωπικό περίγυρό μας κάνουμε παρέα ανεξάρτητα από τις ποδοσφαιρικές επιλογές, γιατί δεν μπορούμε να καθίσουμε δίπλα – δίπλα στην εξέδρα του γηπέδου; Απλά και αυτονόητα ερωτήματα με ακόμα πιο αυτονόητες απαντήσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα παρακολουθώντας τη βία να σαρώνει τη γοητεία της γιορτής του ποδοσφαίρου…
Αλλά αν δεν μπορούμε ως λαός και ως πολιτεία να λύσουμε ένα απλό πρόβλημα – υιοθετώντας έστω εκείνα τα μέτρα που απέδωσαν απόλυτα ικανοποιητικά αποτελέσματα σε άλλες χώρες -, τότε ποιο πραγματικό οικονομικό και κοινωνικό μεγάλο πρόβλημα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε; Ναι, είναι γνωστή η επιρροή που ασκούν οι ποδοσφαιρικοί παράγοντες και οι «ομάδες κρούσης» των οργανωμένων οπαδών στο όλο ζήτημα, αλλά αρκεί μια τέτοια διαπίστωση; Γιατί, αν η πολιτεία με τα σχετικά θεσμικά όργανά της αρκείται στο να αποδίδει και μόνο την ευθύνη σ’ αυτούς γενικά και αόριστα, ποιος είναι ο δικό της ρόλος;
Είμαι λάτρης του ποδοσφαίρου. Και αν είχα τη δυνατότητα, θα πήγαινα κάθε Κυριακή στο γήπεδο. Θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο που όλος ο κόσμος έχει το ποδόσφαιρο ως ένα από τα βασικά στοιχεία του αθλητισμού και του πολιτισμού. Την ίδια ημέρα που δεν έγινε το ντέρμπι των αιωνίων στην Ελλάδα γινόταν το «κλάσικο» στην Ισπανία, το οποίο παρακολουθούσαν σ’ όλο τον Κόσμο και όπου οι οπαδοί της Ρεάλ χειροκροτούσαν αντίπαλους ποδοσφαιριστές παρά την πανωλεθρία της ομάδας τους με βαρύ σκορ. Πόσο δύσκολο άραγε είναι να συμπεριφερθεί ανάλογα (δηλαδή ορθολογικά) ένας Έλληνας οπαδός;
Η υπόθεση της βίας στα γήπεδα είχε πάρει φοβερές διαστάσεις παλιότερα και στην Αγγλία – εκεί γεννήθηκε ίσως η νοοτροπία του χούλιγκαν – αλλά μετά τις οδυνηρές εμπειρίες που βίωσαν κατόρθωσαν να λύσουν το πρόβλημα με απόλυτο τρόπο. Με τα παιδιαρίσματα και τις ανοησίες που υιοθετούμε εμείς εδώ και χρόνια δεν πρόκειται να λύσουμε κανένα ζήτημα. Ας μην κάνουμε τους αυστηρούς και τους ηθικολόγους στα λόγια και στο δημόσιο υποτιθέμενο διάλογο, όπου περιέργως πώς ποτέ καμιά πλευρά δεν δέχεται ότι κάνει κάποιο λάθος, αλλά μόνο η «άλλη πλευρά» – εκείνη του αντιπάλου – είναι υπεύθυνη για όλα. Πρόκειται για τη γνωστή νοοτροπία που την κρατάμε ισχυρή σε κάθε αμφιλεγόμενο ζήτημα: «είναι οι άλλοι που κάνουν τις παρανομίες». Τελικά είμαστε οι κάτοικοι μιας χώρας που κατοικούν μόνο οι «άλλοι» και όχι εμείς…
Συχνά αναρωτιέμαι και προβληματίζομαι και για το ρόλο των θεσμών της αγωγής στην Ελλάδα. Τελικά, ούτε η οικογένεια ούτε το σχολείο ούτε οι τόσες και τόσες κοινωνικές μας δομές και λειτουργίες δεν μπορούν να διαπαιδαγωγήσουν σε αυτονόητες αξίες και σε ορθολογικές συμπεριφορές; Αλλά πέραν τούτων, θεωρώ ότι πέρα από τις βαρύγδουπες δηλώσεις, όπως εκείνες του Υπουργού Αθλητισμού, η πολιτεία οφείλει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα.
Το ποδόσφαιρο δεν ανήκει ούτε στους ιδιοκτήτες των ομάδων ούτε στις ορδές των φανατισμένων οπαδών. Ανήκει σ’ όλους όσους αγαπούν τον αθλητισμό γενικότερα αλλά και πιο πολύ τον βασιλιά των σπορ, στο λαό και πιο πολύ στη νεολαία. Για εμάς τους παλιότερους που περιμέναμε πώς και πώς την Κυριακή για να ακούσουμε από το ραδιοφωνάκι στο χωριό μας αρχικά και αργότερα για να πηγαίνουμε κάθε φορά στο γήπεδο της ομάδας μας, η σχέση μας με το ποδόσφαιρο είναι μια πολύ όμορφη σχέση που καμιά σκιά βαρβαρότητας οπαδών και καμιά σκοπιμότητα «παραγόντων» του χώρου αυτού δεν μπορεί να αλλοιώσει…
