Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος Ἑλληνικὰ Στ΄ ΙV, 6-7 (Επαναληπτικές Πανελλήνιες 2012)
Ξενοφῶντος Ἑλληνικὰ Στ΄ ΙV, 6-7
Στα Ελληνικά του ο Ξενοφώντας συνεχίζει την αφήγηση των γεγονότων της τελευταίας περιόδου του Πελοποννησιακού πολέμου ξεκινώντας από το 411 π.Χ., από το σημείο δηλαδή που διακόπηκε η αφήγηση του Θουκυδίδη.
Ὁ μὲν δὴ Κλεόμβροτος ταῦτα ἀκούων παρωξύνετο πρὸς τὸ μάχην συνάπτειν. τῶν δ’ αὖ Θηβαίων οἱ προεστῶτες ἐλογίζοντοὡς εἰ μὴ μαχοῖντο, ἀποστήσοιντο μὲν αἱ περιοικίδες αὐτῶν πόλεις, αὐτοὶ δὲ πολιορκήσοιντο· εἰ δὲ μὴ ἕξοι ὁ δῆμος ὁ Θηβαίων τἀπιτήδεια, ὅτι κινδυνεύσοι καὶ ἡ πόλις αὐτοῖς ἐναντία γενέσθαι. ἅτε δὲ καὶ πεφευγότες πρόσθεν πολλοὶ αὐτῶν ἐλογίζοντο κρεῖττον εἶναι μαχομένους ἀποθνῄσκειν ἢ πάλιν φεύγειν. πρὸς δὲ τούτοις παρεθάρρυνε μέν τι αὐτοὺς καὶ ὁ χρησμὸς ὁλεγόμενος ὡς δέοι ἐνταῦθα Λακεδαιμονίους ἡττηθῆναι ἔνθα τὸ τῶν παρθένων ἦν μνῆμα, αἳ λέγονται διὰ τὸ βιασθῆναι ὑπὸΛακεδαιμονίων τινῶν ἀποκτεῖναι ἑαυτάς.
Μετάφραση: Ο Κλεόμβροτος, λοιπόν, ακούγοντας αυτά παρακινούνταν να πολεμήσει. Από την άλλη πάλι οι αρχηγοί των Θηβαίων σκέφτονταν πως αν δεν πολεμήσουν, θα αποστατήσουν οι γειτονικές τους πόλεις, ενώ οι ίδιοι θα πολιορκηθούν. Αν, μάλιστα, οι πολίτες της Θήβας δεν μπορούσαν να έχουν τα αναγκαία, υπήρχε κίνδυνος να γίνει και η πόλη εχθρική σε αυτούς. Επειδή, λοιπόν, πολλοί από αυτούς είχαν και παλαιότερα εξοριστεί, σκέφτονταν πως είναι καλύτερο να πεθάνουν πολεμώντας, παρά να εξοριστούν πάλι. Επιπλέον τους ενθάρρυνε και ο χρησμός που έλεγε πως έπρεπε οι Λακεδαιμόνιοι να ηττηθούν εδώ που βρισκόταν ο τάφος των παρθένων, οι οποίες λέγεται ότι αυτοκτόνησαν επειδή βιάσθηκαν από κάποιους Λακεδαιμόνιους.
- Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
παρωξύνετο: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
= παρωξύμμεθα
συνάπτειν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου στην ίδια φωνή
= σύναψον
προεστῶτες: την ονομαστική ενικού στο θηλυκό γένος
= προεστῶσα
πεφευγότες: το απαρέμφατο του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
= φυγεῖν
πολλοί: τον ίδιο τύπο στον υπερθετικό βαθμό
= πλεῖστοι
κρεῖττον: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος και στον ίδιο βαθμό
= κρείττοσι
δέοι: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού
= ἔδοι
ἡττηθῆναι: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ενεστώτα
= ἡττῷτο
μνῆμα: τη δοτική ενικού
= μνήματι
ἑαυτάς: τον ίδιο τύπο στο α΄ πρόσωπο.
= ἡμᾶς αὐτάς
- Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: ταῦτα, αὐτοῖς, αὐτῶν (το δεύτερο στο κείμενο), μαχομένους, ἀποθνῄσκειν, πρὸς τούτοις, Λακεδαιμονίους.
ταῦτα: Αντικείμενο της μετοχής ἀκούων
αὐτοῖς: Δοτική αντικειμενική στο ἐναντία
αὐτῶν: Γενική διαιρετική στο πολλοὶ
μαχομένους: Τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του απαρεμφάτου ἀποθνῄσκειν (τούτους)
ἀποθνῄσκειν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο της απρόσωπης έκφρασης κρεῖττον εἶναι
πρὸς τούτοις: Εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της προσθήκης στο ρήμα παρεθάρρυνε
Λακεδαιμονίους: Υποκείμενο του απαρεμφάτου ἡττηθῆναι
- «τῶν δ’ αὖ Θηβαίων … αὐτῶν πόλεις»: να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.
Ευθύς λόγος: Εἰ μή μαχούμεθα, ἀποστήσονται μὲν αἱ περιοικίδες ἡμῶν πόλεις
