Διλήμματα
Αναμφίβολα η νέα τροπολογία που κατέθεσε η κ. Κεραμέως και πρόσφατα ψηφίστηκε στη Βουλή σχετικά με τα live streaming μαθήματα από τις αίθουσες των σχολείων έχει εγείρει ποικίλες αντιδράσεις και άλλα τόσα σχόλια, με μια κοινή γνώμη να διχάζεται και να προβληματίζεται έντονα σχετικά με τη σκοπιμότητα αλλά και την ηθική και πολιτική ορθότητα του συγκεκριμένου εγχειρήματος.
Ίσως είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία της εκπαίδευσης που η εκπαιδευτική κοινότητα έρχεται αντιμέτωπη με μια πραγματικότητα που απέχει παρασάγγας από την μέχρι τώρα εφησυχασμένη και ανενεργή σε πολλά επίπεδα- πέραν της συνδικαλιστικής- δράση του κλάδου. Διάχυτη είναι στην ατμόσφαιρα και η καχυποψία περί ενός συγκαλυμμένου τύπου αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, στην οποία είχαν ξεμάθει – οι δύστυχοι – και γι’ αυτό έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία η νέα τροπολογία ταράζοντας τα λιμνάζοντα νερά μιας μαθησιακής διαδικασίας, που χάρη στη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία ορισμένων, – γιατί υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις -είχε μεταμορφωθεί σε μία πληκτική και διεκπεραιωτική υποχρέωση καταναγκαστικής φύσεως.
Έτσι τέθηκαν ερωτήματα και ενστάσεις περί παραβίασης της ιδιωτικότητας των μαθητών – την οποία δεν μπορώ να κατανοήσω, εφόσον οι ίδιοι οι μαθητές βιντεοσκοπούν τα μαθήματα και το διαδίκτυο έχει γεμίσει από φάρσες μαθητών σε καθηγητές – και για διαρροή προσωπικών δεδομένων, ειδικά μαθητών που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Οι αντιδράσεις αφορούν την παραβίαση της ιδιωτικότητας και την ασέβεια απέναντι στην αμφίδρομη επικοινωνιακή σχέση μεταξύ μαθητή και καθηγητή, στην απώλεια της δυναμικής του μαθήματος, στην υπονόμευση της συναισθηματικής και ψυχικής ακεραιότητας μαθητών και καθηγητών με την επιβολή της λογικής κλειδαρότρυπας, αλλά πουθενά δε γίνεται αναφορά στον πραγματικό λόγο των διαμαρτυριών, που αφορούν την αντικειμενική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και τον εντοπισμό ανεπαρκειών που θα οδηγούσαν οπωσδήποτε σε μία αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα στη σχολική αίθουσα. Όσο για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, σύμφωνα με διαβεβαίωση της κ. Κεραμέως, θα ρυθμιστούν όλοι οι όροι και οι απαραίτητες προϋποθέσεις διενέργειας της διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων και των τεχνικών μέτρων προς διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων. Εξάλλου μια τόσο ρηξικέλευθη για τα ελληνικά δεδομένα εισήγηση είναι ταυτόχρονα και πολύ ευαίσθητη και λεπτή στη εφαρμογή της, που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής λόγω πολιτικής έκθεσης σε περίπτωση τραυματισμού της ιδιωτικότητας των μαθητών η οποία πρέπει να διαφυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού. Στο ίδιο πλαίσιο, η υπουργός παιδείας ήταν ξεκάθαρη και ως προς τη στόχευση του συγκεκριμένου μέτρου, το οποίο εξυπηρετεί τη συνέχεια της εύρυθμης λειτουργίας του σχολείου σε περιπτώσεις πανδημίας ή φυσικών καταστροφών, ενώ θα μπορούσε να διευκολύνει την παρακολούθηση του μαθήματος από άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και δυσκολεύονται να μετακινηθούν, βελτιώνοντας έτσι την καθημερινότητά τους.
Στο σημείο αυτό θα μπορούσε κάποιος να αντιδράσει. Φρονώ όμως όχι γιατί τους σωστούς λόγους. Αν θα μπορούσαν να εγερθούν ενστάσεις και αντιρρήσεις, αυτές θα έπρεπε να αφορούν την ικανότητα του κράτους τη δεδομένη χρονική στιγμή να ανταπεξέλθει οικονομικά σε ένα τέτοιο κοστοβόρο μέτρο, εφόσον ο συγκεκριμένος εξοπλισμός θα επιβαρύνει αρκετά τον κρατικό προϋπολογισμό, και τη στιγμή που δεν υπάρχει σε όλα τα σπίτια ο αναγκαίος ηλεκτρονικός εξοπλισμός, ούτε καν η απαραίτητη σύνδεση στο Internet. Αυτό, ναι, είναι ένα ζητούμενο. Όμως, να χρησιμοποιούν τους ανήλικες μαθητές μερικοί για να αποφύγουν να βρεθούν ενώπιον των ευθυνών τους, αυτό είναι δηλωτικό ανευθυνότητας και δεν τιμά τη θέση τους. Είναι καιρός πια αυτός ο τομέας που νοσεί εδώ και χρόνια, αυτός ο αιώνιος ασθενής να ορθοποδήσει και να αναβαθμιστεί. Και είμαι αισιόδοξη ότι διαδικασίες που σήμερα ξενίζουν, αύριο θα αποδειχτούν εξαιρετικά κερδοφόρες, όσον αφορά την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού τομέα. Όλα τα σενάρια περί παραβίασης των ελευθεριών, περί δημιουργίας ψυχολογικών προβλημάτων, περί παρακολούθησης τύπου big brother και περί ψηφιακού αναλφαβητισμού των δημοσίων λειτουργών της εκπαίδευσης ανήκουν στη νοσηρή φαντασία ορισμένων που επιθυμούν το σχολείο να μείνει κρυφό σχολειό για πάντα. Εξάλλου, εκπαιδευτικοί συνειδητοποιημένοι, λειτουργοί με υψηλό αίσθημα ευθύνης, αφοσιωμένοι στο καθήκον και με κοπιώδες έργο ανταποκρίθηκαν άριστα όλο αυτό το διάστημα υπερκεράζοντας τις δυσκολίες και κρατώντας τους μαθητές σε επαφή με το γνωστικό αγαθό. Χρειάζεται ισχυρή βούληση και ζήλος, η αριστοτελική Προαίρεσις για να οδηγηθούμε στο Τέλος με την Αριστοτελική έννοια. Από κάπου όμως πρέπει να γίνει η αρχή.
Νικολέτα Θάνου, Εκπαιδευτικός – Φιλόλογος
