Νεοελληνική Γλώσσα B´ Γυμνασίου: 1η Ενότητα: Ταξιδιώτης ή τουρίστας; (Κριτήριο αξιολόγησης)
Ταξιδιώτης ή τουρίστας;
Από τα πανάρχαια χρόνια το ταξίδι ήταν μια διαδικασία αυτογνωσίας μέσα από έναν ανοιχτό ορίζοντα γνώσης. Η έλξη της περιπέτειας, της ανακάλυψης, ο νόστος, η χαρά της επιστροφής ήταν έννοιες φορτισμένες με έντονο συμβολισμό και αντιστοιχούσαν σε ουσιαστικές βαθιές ανθρώπινες ανάγκες. Μόνο που τότε ο άνθρωπος ήξερε όσα μπορούσε να διατηρήσει στη μνήμη του, ενώ σήμερα καταφεύγει στα απέραντα αποθέματα αποθηκευμένης μνήμης. Το ταξίδι έχει γίνει εμπορικό προϊόν σε πακέτα και το πάθος της αναζήτησης έχει συρρικνωθεί. Σταδιακά αυτό το ασύγκριτο αγαθό εξελίχθηκε σε μια οργανωμένη επιχείρηση.
Θεωρούσα ανέκαθεν τον εαυτό μου ταξιδιώτη και όχι τουρίστα. Με την έννοια ότι ο ταξιδιώτης παρατηρεί εκείνο που υπάρχει μπροστά του, ενώ ο τουρίστας εκείνο που έχει έρθει να δει. Θα μπορούσα να ισχυριστώ πως τα τελευταία είκοσι χρόνια ήμουν με μια βαλίτσα στο ένα χέρι και το laptop στο άλλο. Από ΗΠΑ, Καναδά και Τζαμάικα, ως Αυστραλία, Μαυρίκιο και Ισραήλ γύρισα τον μισό πλανήτη.
Αναρωτιέμαι γιατί. Πάντως όχι για να χαρώ «αποδράσεις». Η απόδραση είναι μια χιλιοχρησιμοποιημένη λέξη, που ποτέ δεν κατάλαβα γιατί «κολλάει» σαν γραμματόσημο όποτε μιλάμε για ταξίδι. Λες κι ο τόπος που ζούμε είναι μια εκούσια φυλακή από την οποία οφείλουμε να το σκάσουμε για να ξαναγυρίσουμε σιδηροδέσμιοι μετά από τις περιπλανήσεις μας. Tο πραγματικό ταξίδι δεν στοχεύει σε καμία περίπτωση στη διαφυγή από την καθημερινότητα.
Ανέκαθεν το ταξίδι ήταν για μένα αμφίδρομη διαδικασία. Από τη μια υπήρχε η χαρά της εξερεύνησης κι από την άλλη η μαγεία της διαρκούς επιστροφής. Μια αφορμή να «μαζέψω» νέες εικόνες που θα τις μεταφέρω οίκαδε για να τις επεξεργαστώ και μέσα από αυτές να βρω, εδώ, στον τόπο μου, το ποιος είμαι. Κατέληξα ότι τελικά ταξιδεύουμε για να ψάξουμε αυτό που μας λείπει, εκείνο που έχουμε ανάγκη και γυρνάμε πίσω για να το βρούμε.
Είναι αλήθεια πως το ταξίδι δεν αρχίζει από τη στιγμή που ξεκινάμε και δεν τελειώνει όταν φτάνουμε στο τέρμα. Αρχίζει από το όνειρο, το παραμύθι, από τη στιγμή που χαράζουμε πορεία, από τότε που αρχίζει και η αναμονή, και δεν τελειώνει όσο ξεδιπλώνουμε την ταινία της μνήμης μας και μεταφερόμαστε αδιάκοπα εκεί. «Η χαρά τού να ταξιδεύεις βρίσκεται περισσότερο στην αναπόληση και λιγότερο στο παρόν, στη στιγμή που ταξιδεύεις» λέει ο Γ. Κ. Χάιζμανς.
1ο θέμα (Κατανόηση κειμένου / επικοινωνιακού πλαισίου)
A.1. Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο, να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις.
- Στην εποχή μας τα ταξίδια έχουν μετατραπεί σε αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης.
- Ο συγγραφέας δεν ταξιδεύει για να νιώσει ότι ξεφεύγει από την καθημερινότητά του.
- Ο τουρίστας και ο ταξιδιώτης είναι λέξεις που έχουν την ίδια ακριβώς σημασία.
- Για τον συγγραφέα, τα ταξίδια είναι η αφορμή για να συλλέξει καινούριες εμπειρίες.
- Τα ταξίδια τελειώνουν μόλις επιστρέψουμε από αυτά.
- Η χαρά του ταξιδιού ξεκινά από τη στιγμή που θα το ονειρευτούμε.
A.2. Πώς αντιλαμβάνεστε τη διαφορά ανάμεσα στον ταξιδιώτη και τον τουρίστα, την οποία επισημαίνει και υποστηρίζει ο συγγραφέας στο κείμενό του;
2ο θέμα (Δομή και γλώσσα του κειμένου)
B.1. Να βρείτε τα υποκείμενα των υπογραμμισμένων ρημάτων.
Να εντοπίσετε στο κείμενο τέσσερις σύνθετες λέξεις που έχουν σχηματιστεί με αχώριστο μόριο(πρόθημα).
B.2. Η τέταρτη παράγραφος του κειμένου αναπτύσσεται με τη μέθοδο της διαίρεσης. Ποια είναι η έννοια που διαιρείται και ποια τα μέρη της;
3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου)
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα σημαντικότερα οφέλη των ταξιδιών για τον άνθρωπο; Να τα αναλύσετε σε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα.
