Νεοελληνική Γλώσσα B´ Γυμνασίου: 2η Ενότητα: Η οικογένεια αλλάζει (Κριτήριο αξιολόγησης)
Κείμενo [H οικογένεια αλλάζει…]
H οικογένεια είναι ένα μικρό κοινωνικό σύστημα, δυναμικό, που αλλάζει με πολλούς τρόπους μέσα στον χρόνο. Eίναι τα μέλη που την αποτελούν, οι μεταξύ τους σχέσεις και οι συναισθηματικοί δεσμοί αγάπης και πίστης ανάμεσά τους που διαρκούν για χρόνια ή και δεκαετίες. Aυτό το σύστημα, όπως και κάθε οργανισμός, λειτουργεί με τους ρόλους που έχουν τα μέλη. Για παράδειγμα, παλαιότερα ο πατέρας ήταν ο «κουβαλητής», τώρα στα εργαζόμενα ζευγάρια, είναι και οι δύο «κουβαλητές». Παλαιότερα, η μητέρα έκανε τις δουλειές του σπιτιού, όμως τώρα που και η γυναίκα εργάζεται, αυτό τον ρόλο τον παίρνει πολλές φορές και ο πατέρας (για κάποιες τουλάχιστον δουλειές) ή ακόμα και τη φροντίδα του παιδιού που παλαιότερα είχε αποκλειστικά η μητέρα. Δηλαδή οι ρόλοι αλλάζουν, όπως αλλάζουν και οι υποχρεώσεις των μελών, καθώς και τα δικαιώματα, ανάλογα με την ηλικία και την προσφορά του καθενός στην οικογενειακή στέγη.
Πολλές φορές η οικογένεια αλλάζει μορφή. Tα ζευγάρια χωρίζουν για διάφορους λόγους, αλλά όταν υπάρχουν παιδιά, οι δεσμοί συνεχίζουν να υπάρχουν, έστω κι αν οι άνθρωποι ζουν χωριστά. Oι ευθύνες, οι υποχρεώσεις, οι ρόλοι μπορεί να πέσουν στις πλάτες του ενός από τους δύο γονείς. Σε άλλες περιπτώσεις, όταν ο ένας από τους γονείς αναγκάζεται να απουσιάζει –επειδή εργάζεται ή είναι υποχρεωμένος για διάφορους λόγους να μένει μακριά από την οικογένεια– οι ρόλοι του πατέρα και της μητέρας εναλλάσονται στο ίδιο πρόσωπο, με όλο το βάρος που αυτό μπορεί να σημαίνει. Άλλοτε, όταν οι γονείς δεν μπορούν να είναι κοντά στα παιδιά τους, τους γονεϊκούς ρόλους τούς παίρνει ένας τρίτος (για παράδειγμα μια γιαγιά).
Δημοτικό σχολείο και γονείς, Παιδαγωγικό Iνστιτούτο, 2000
1ο θέμα (Κατανόηση κειμένου / επικοινωνιακού πλαισίου)
Α.1. Στο κείμενο που σας έχει δοθεί, να εντοπίσετε ποιες από τις ακόλουθες πληροφορίες είναι σωστές και να παρουσιάσετε τα στοιχεία από το κείμενο που τις επιβεβαιώνουν, συμπληρώνοντας τον ακόλουθο πίνακα:
- Στη σύγχρονη εποχή ο πατέρας εξακολουθεί να έχει την αποκλειστική ευθύνη της οικονομικής στήριξης της οικογένειάς του.
- Ο πατέρας στην εποχή μας εμπλέκεται πιο ενεργά στην ανατροφή του παιδιού του.
- Η οικογένεια είναι ένα σύστημα που παραμένει σταθερό μέσα στον χρόνο.
- Σε περίπτωση διαζυγίου οι δεσμοί του ζευγαριού σπάνε, ακόμα κι όταν υπάρχουν παιδιά.
- Μόνο σε περίπτωση θανάτου του ενός γονιού, ο ρόλος του πέφτει στις πλάτες του άλλου.
- Ένας τρίτος άνθρωπος μπορεί να χρειαστεί να αντικαταστήσει τους γονείς ενός παιδιού.
Α.2. Σύμφωνα με το κείμενο, ποιες άλλες μορφές μπορεί να λάβει μια οικογένεια, εκτός από την πυρηνική (δύο γονείς και παιδιά);
2ο θέμα (Δομή και γλώσσα του κειμένου)
B.1. λειτουργεί: Να γίνει χρονική αντικατάσταση του ρήματος.
B.2. Να εντοπιστούν στο κείμενο τέσσερις σύνθετες λέξεις και να αναλυθούν στα συνθετικά τους.
B.3. Να δοθούν πλαγιότιτλοι στις δύο παραγράφους του κειμένου.
3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου)
Γ.1. Να γράψετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα προτείνοντας τρόπους με τους οποίους τα μέλη μιας οικογένειας θα μοιράζονται τους ρόλους και τις ευθύνες στο πλαίσιο μιας αρμονικής κι ευτυχισμένης συμβίωσης.
