Νεοελληνική Γλώσσα Α´ Γυμνασίου: Τα αφηγηματικά, περιγραφικά και επιχειρηματολογικά κείμενα(Ασκήσεις)
Να αναγνωρίσετε το είδος του κειμένου (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία)
- Τα χαμηλά σύννεφα γλιστρούν ανάμεσα στα τροπικά δέντρα και ταξιδεύουν ανάμεσα στους κορμούς τους που τα αναρριχητικά φυτά αγκαλιάζουν σαν γιρλάντες. Μέσα στην υγρασία της συννεφιάς, της ομίχλης και του μυστηρίου, τα «δάση των νεφών» ζουν επί αιώνες στα ορεινά των θερμών χωρών, μακριά από τον άνθρωπο, ως άγνωστοι ευεργέτες του. Πάνω στα μικρά, σκληρά φύλλα δέντρων που δεν υπερβαίνουν τα είκοσι μέτρα, κυλούν σταγόνες νερού, στάζουν πάνω στις άγριες ορχιδέες και σε χιλιάδες άλλα πανέμορφα λουλούδια και φυτά και γλιστρούν πάνω στα βρύα: τα «τα δάση των νεφών» προσφέρουν πέντε έως είκοσι τοις εκατό περισσότερο νερό στις γύρω περιοχές, από τις οποίες οι περισσότερες συχνά υποφέρουν από ξηρασία. Και όμως σήμερα τα δάση αυτά καταστρέφονται.
users.uoa.gr
- Τον μεγάλο κίνδυνο επεσήμαναν επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο για πρώτη φορά πριν από ένα χρόνο, αλλά έως σήμερα δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για να αποτραπεί η καταστροφή. Βλέποντας αυτή την απραξία, ο άνθρωπος που δημοσίευσε την πρώτη μελέτη για το θέμα, ο υδρολόγος Fred Skatena, κάλεσε πριν από λίγους μήνες δημοσιογράφους από πολλές χώρες για να στείλει SOS και να ακουστεί η φωνή του. Ο ειδικός αυτός επιστήμονας είπε ότι «τα δάση των νεφών είναι το πιο ευαίσθητο οικοσύστημα στους τροπικούς», εξήγησε ότι σ’ αυτά ζουν μοναδικά ζώα και φυτά κι ότι είναι παρανοϊκό να καταστρέφονται για να μετατραπούν σε καλλιεργήσιμη γη, εκ των προτέρων καταδικασμένη αφού το νερό που έχει τώρα θα εξαφανιστεί μαζί με το δάσος. Το παράξενο φαινόμενο τα δάση αυτά να έλκουν -σαν μαγνήτες- τα σύννεφα, είναι μοναδικό στα «δάση των νεφών», που μοιάζουν συνεχώς χαμένα μέσα στην ομίχλη και στη δροσιά, κρυμμένα από τα σύννεφα. Είναι σα να βγαίνουν μέσα από ένα μαγικό παραμύθι, που αν κάποιος θελήσει να το αγγίξει, σβήνει και χάνεται. Μόνο από μικροσκοπικούς σπόρους που μεταφέρουν με τα παπούτσια τους οι τουρίστες στα «δάση των νεφών» φυτρώνουν ξένα φυτά τα οποία καταστρέφουν την οικολογική ισορροπία του τόσο ευαίσθητου αυτού δάσους… “Μείνετε μακριά από τα δάση των νεφών», συμβουλεύει ο Fred Skatena, που βλέπει σαν εφιάλτη τη μείωση των υδάτινων πόρων σε πολλές περιοχές της γης.
www.bionews.gr
- «Οι ροδιές… Πρέπει να δείτε τις ροδιές. Είναι από τα πιο όμορφα πλάσματα της ελληνικής εξοχής.Η κλάδωσή τους είναι λεπτή, η φυλλωσιά τους έχει τόσο άφθονο το πράσινο φως, που γεμίζει τρυφεράδα το τοπίο. Τα λουλούδια τους είναι εξαίσια σύνθεση ενός ειδικού κόκκινου με το τρυφερό πράσινο της ροδιάς. Τώρα τα λυγερά κλωνιά τους λυγάνε απ’ τον καρπό. Τα ρόδια κρέμονται χοντρά, στρογγυλά, τσιτωμένα απ’ τις σφιχτές «ροδοπαππούδες», που ζουλιούνται αλύπητα στριμωγμένες μέσα στον ίδιο κορσέ. Το ντόπιο παραμάντεμα έτσι ορίζει το ρόδι: «Χίλιοι μύριοι καλόγεροι σ’ ένα ράσο τυλιγμένοι». Μερικά ρόδια σκάνουν απ’ τ’ ασυγκράτητο σφρίγος τους. Σκάνουν ψηλά σαν ειρηνικές χειροβομβίδες και σε ραντίζουν με τους τριανταφυλλιούς σπόρους τους, που αστράφτουν στον ήλιο. Σαν να σου ρίχνουν κατακέφαλα μία φούχτα ρουμπίνια»
[Ροδιά] Στράτη Μυριβήλη
- 25 «ακτιβιστές-υπουργοί» μπήκαν στο δίλημμα «Μεταλλαγμένα ή Ποιοτική Γεωργία» και αποφάσισαν να απορρίψουν ομόφωνα και κατηγορηματικά τα μεταλλαγμένα ως πιθανή εκδοχή για το μέλλον της γεωργίας. Οι «ακτιβιστές-υπουργοί» δεν ήταν άλλοι από μέλη της Greenpeace που διαμαρτυρήθηκαν μ’ αυτό τον τρόπο στο κέντρο της Κέρκυρας, με αφορμή το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας που πραγματοποιείται στο νησί. Οι ακτιβιστές της Greenpeace παρατάχτηκαν μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, κρατώντας τις σημαίες των κρατών-μελών της ΕΕ και παριστάνοντας τους 25 Ευρωπαίους Υπουργούς Γεωργίας. Οι «ακτιβιστές-υπουργοί» κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα στο δρόμο της ποιοτικής γεωργίας και αυτόν των μεταλλαγμένων, όπως ανέφεραν και οι χαρακτηριστικές ενημερωτικές πινακίδες. Ένας τελάλης ενημέρωνε τους «ακτιβιστές-υπουργούς» για τους κινδύνους που ενέχουν τα μεταλλαγμένα για το περιβάλλον, την υγεία, αλλά και για το εισόδημα των αγροτών. Η δράση της Greenpeace είχε αίσιο τέλος, αφού όλοι οι «ακτιβιστές-υπουργοί» επέλεξαν τελικά το δρόμο της ποιοτικής γεωργίας.
- «Αυτό το καλοκαίρι διέψευσε το όνομα του. Εκτεταμένες καταστροφές από πρωτοφανείς πλημμύρες στην Πράγα, στη Δρέσδη, στην κεντροανατολική Ευρώπη. Δεκάδες νεκροί και ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ. Τους χίλιους έφτασαν οι νεκροί στην ανατολική Ασία, ενώ δέκα εκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα απειλούνται από πλημμύρες. Νερό καλύπτει ήδη μέρος του Βόρειου Πόλου, στη θέση των αιώνιων πάγων. Την ίδια ώρα, η ξηρασία στεγνώνει εκτεταμένες ζώνες στην Αφρική. Τυχαία όλα αυτά; Όσο κι αν τα καιρικά φαινόμενα εκδηλώνονται με ασύμμετρο τρόπο, δεν μπορεί κανείς να προσπεράσει το γεγονός ότι τα λεγόμενα «ακραία καιρικά φαινόμενα» εκδηλώνονται τέσσερις φορές συχνότερα τα τελευταία χρόνια. Εξάλλου, η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων θεωρεί ότι ο «κακός μας ο καιρός» οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, στην άνοδο της μέσης θερμοκρασίας της Γης, ως αποτέλεσμα κυρίως των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Βιβλία ολόκληρα δεν αρκούν για να χωρέσουν οι προειδοποιήσεις οργανισμών και επιστημόνων. Όλα όμως συνοψίζονται στο «Δεν πάει άλλο!». Τόσο απλό. Κι όμως τόσο δύσκολο. Δύσκολο, γιατί απαιτεί ρήξεις με μεγάλα συμφέροντα. Συμφέροντα που έχουν επιβάλει την πολιτική τους. ».
- «Θα ρωτήσει κανείς: Ποιοι παίζουν; Ποιας κοινωνικής κατηγορίας άτομα εναποθέτουν την επιτυχία στη ζωή σε εξωγενείς παράγοντες – την τύχη; Χωρίς να είναι εύκολη η απάντηση, θα λέγαμε όλοι. Οι φτωχοί για να αποκτήσουν όσα μόνο ένα “λαχείο” θα μπορούσε να τους εξασφαλίσει, ενώ οι πλούσιοι για να ζήσουν την ένταση της αναμονής και της προσδοκίας, ή για να προκαλέσουν τη μοίρα τους, ή ακόμα και να διασκεδάσουν την ανία και τη χωρίς ιδιαίτερο νόημα ζωή τους. Γι’ αυτούς είναι ένα περιστατικό κι όταν ακόμα κερδίσουν, ενώ για τους φτωχούς είναι ένα γεγονός που κάποτε μπορεί να τους αλλάξει πραγματικά, να τους ανοίξει νέους ορίζοντες».
- Τα παιδιά των φαναριών ή αλλιώς παιδιά του δρόμου, όπως ονομάζονται, υπολογίζονται σύμφωνα με τη Unicef περίπου σε 100 εκατομμύρια και αποτελούν μια καθημερινή πραγματικότητα των σύγχρονων κοινωνιών. Στην Ελλάδα ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες της παγίωσης και ανάπτυξης μιας νέας κοινωνικής κατάστασης στην οποία ανήλικα παιδιά, καθημερινά σε ολοένα και μεγαλύτερους αριθμούς, ωθούνται στην εργασία σε διάφορους χώρους (φανάρια, βραδινά μαγαζιά κτλ.). Είναι τα παιδιά που εγκαταλείφθηκαν, διώχθηκαν, απήχθηκαν ή επέλεξαν να ζουν με τον τρόπο αυτό και αποτελούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο -ένα κρίσιμο κοινωνικό πρόβλημα- και ταυτόχρονα στίγμα για τον πολιτισμό στην εποχή μας.
- Η βία δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο της εποχής μας, όπως θέλουν να τη παρουσιάσουν τα μέσα πληροφόρησης και οι πολιτικοί. Υπήρχε πάντα και με διάφορες μορφές, εκδηλώσεις και αιτιολογίες. Το κύριο στοιχείο της είναι η επιθετικότητα, που εξασφαλίζει στον άνθρωπο τη δύναμη για επιβίωση. Στο παρελθόν οι πράξεις βίας δε γίνονταν ευρύτερα γνωστές, ενώ σήμερα που υπάρχουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, φτάνουν ταχύτατα απ’άκρη σ’άκρη του πλανήτη, πρώτα σαν είδηση κι ύστερα σαν μίμηση. Πολύ συχνά αποτελούν βασικό θέμα των τηλεοπτικών σειρών και των ταινιών, με τις γνωστές επιπτώσεις, κυρίως στα παιδιά.
- Όταν βγήκαμε από το μουσείο, ο Ζοφρουά είπε στη δασκάλα ότι, αφού αγαπάει τόσο πολύ τους πίνακες ζωγραφικής, μπορούσε να έρθει στο σπίτι του, επειδή ο μπαμπάς του και η μαμά του είχαν μία συλλογή, για την οποία όλος ο κόσμος μιλούσε με θαυμασμό. Η δασκάλα έκρυψε το πρόσωπό της με τα δυο της χέρια και απάντησε ότι δεν ήθελε ποτέ πια στη ζωή της να δει κανέναν πίνακα και δεν ήθελε ούτε καν να της μιλούν για πίνακεςζωγραφικής. Τότε κατάλαβα, λοιπόν, γιατί η δασκάλα δεν ήταν πολύ χαρούμενη γι’ αυτήν την επίσκεψη στο μουσείο. Κατά βάθος δεν της αρέσουν οι πίνακες ζωγραφικής.
- Η Αυστρία είναι μια χώρα γεμάτη γεράνια. Οι κήποι, οι εξώστες, τα περβάζια ανθοβολούν -κόκκινα γεράνια με ζωντανό πράσινο φύλλο. Όσο δυστυχής κι αν είσαι, εκείνα τα γεράνια μιλούν στην καρδιά σου, ανακουφίζουν, παρηγορούν, στο τέλος κάπως λυτρώνουν.
- Τους ξεγυμνώνουν όλους ως τη μέση. Μ᾽ ένα μεγάλο σκοινί τους δένουν, τον ένα με τον άλλο, και τους εννιά αράδα. Ύστερα, τις δυο άκρες το σκοινί το πιάνουν, απ’ τη μια κι απ’ την άλλη, από δυο στρατιώτες. Σαν τελείωσε η προετοιμασία τούτη ήρθε ο Διοικητής. Από πίσω του τρεις τέσσερις αξιωματικοί. Ο Γιαννιώτης, με δεμένα τα χέρια του στις πλάτες, προχωρεί νευρικά μπρος στην αράδα τους δεμένους. Τους κοιτάζει μες στα μάτια, έναν ένα. Τσιμουδιά. Ύστερα γυρίζει πίσω. Ξαναπερνά από μπροστά τους, έναν ένα. Κι ύστερα άξαφνα, απότομα ξέσπασε η θύελλα(…)
www.komvos.edu.gr
