Aδίδακτο κείμενο: Λυσίου, Κατὰ Ἀλκιβιάδου Α 144, 46-47 (Πανελλαδικές 2008)
Λυσίου, Κατὰ Ἀλκιβιάδου Α 144, 46-47
Ἐγὼ μὲν οὖν ὡς ἐδυνάμην ἄριστα κατηγόρηκα, ἐπίσταμαι δ’ ὅτι οἱ μὲν ἄλλοι τῶν ἀκροωμένων θαυμάζουσιν, ὅπως ποθ’ οὕτως ἀκριβῶς ἐδυνήθην ἐξευρεῖν τὰ τούτων ἁμαρτήματα, οὗτος δέ μου καταγελᾷ, ὅτι οὐδὲ πολλοστὸν μέρος εἴρηκα τῶν τούτοις ὑπαρχόντων κακῶν. Ὑμεῖς οὖν καὶ τὰ εἰρημένα καὶ τὰ παραλελειμμένα ἀναλογισάμενοι πολὺ μᾶλλον αὐτοῦκαταψηφίσασθε, ἐνθυμηθέντες ὅτι ἔνοχος μέν ἐστι τῇ γραφῇ, μεγάλη δ’ εὐτυχία τὸ τοιούτων πολιτῶν ἀπαλλαγῆναι τῇπόλει. Ἀνάγνωθι δ’ αὐτοῖς τοὺς νόμους καὶ τοὺς ὅρκους καὶ τὴν γραφήν.
οὐδὲ πολλοστόν: ούτε το ελάχιστο
Μετάφραση: Εγώ, λοιπόν, διατύπωσα τις κατηγορίες, όσο καλύτερα μπορούσα, γνωρίζω καλά, όμως, ότι ενώ οι υπόλοιποι από τους ακροατές απορούν πώς κατόρθωσα να εντοπίσω με τόση ακρίβεια τα δικά τους σφάλματα, αυτός με κοροϊδεύει, διότι ούτε το ελάχιστο μέρος των κακών που υπάρχουν σε αυτούς δεν ανέφερα. Εσείς, λοιπόν, και αυτά που ειπώθηκαν και αυτά που παραλείφθηκαν αφού λάβετε υπόψη, πολύ περισσότερο να καταδικάσετε αυτόν, αφού αναλογιστείτε ότι αφενός είναι ένοχος σε σχέση με την έγγραφη καταγγελία, κι αφετέρου πως είναι μεγάλη ευτυχία για την πόλη να απαλλάσσεται από τέτοιους πολίτες. Διάβασε, λοιπόν, για χάρη αυτών τους νόμους και τους όρκους και την έγγραφη καταγγελία.
1α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
καταγελᾷ: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή.
= καταγελῷεν
εἴρηκα: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή.
= εἴπετε
ἐξευρεῖν: το απαρέμφατο ενεστώτα στην ίδια φωνή.
= ἐξευρίσκειν
καταψηφίσασθαι: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή.
= καταψηφιοῦνται
παραλελειμμένα: το τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή.
= παραλέλειπται
1β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
τούτων: τη δοτική πληθυντικού του θηλυκού γένους.
= ταύταις
ἁμαρτήματα: τη δοτική πληθυντικού.
= ἁµαρτήµασι
μᾶλλον: τον θετικό βαθμό.
= µάλα
μεγάλη: την αιτιατική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος.
= µεγίστας
πόλει: την κλητική ενικού.
= πόλι
- Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: τῶν ἀκροωμένων, ἐξευρεῖν, τούτων, αὐτοῦ,ἐνθυμηθέντες, τοιούτων.
τῶν ἀκροωμένων: Επιθετική μετοχή ως γενική διαιρετική στο οἱ ἄλλοι. Ως υποκείμενο της μετοχής λειτουργεί το άρθρο της.
ἐξευρεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος ἐδυνήθην. Ως υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται το ἐγὼ(ταυτοπροσωπία)
τούτων: Γενική υποκειμενική στο ἁμαρτήματα
αὐτοῦ: Αντικείμενο του ρήματος καταψηφίσασθε
ἐνθυμηθέντες: Επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο εννοούμενο υποκείμενο (ὑμεῖς) του ρήματος καταψηφίσασθε. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα.
τοιούτων: Επιθετικός προσδιορισμός στο πολιτῶν
- 3. ἐδυνήθην, εἴρηκα: Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παραπάνω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε πλήρως συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά, λειτουργία).
– «ὅπως ποθ’ οὕτως ἀκριβῶς ἐδυνήθην ἐξευρεῖν τὰ τούτων ἁμαρτήματα»: Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής αγνοίας, που εισάγεται με το ερωτηματικό επίρρημα ὅπως και εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό. Λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος θαυμάζουσιν
– «ὅτι οὐδὲ πολλοστὸν μέρος εἴρηκα τῶν τούτοις ὑπαρχόντων κακῶν»: Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο ὅτι, που δηλώνει αντικειμενική αιτιολογία, και εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ρήμα καταγελᾷ.
