Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Την ώρα που μετράμε λίγες μόνο ημέρες προκειμένου το 2022 να παραδώσει τη σκυτάλη στη νέα χρονιά, είναι αλήθεια ότι οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων, ήδη έχουν αρχίσει και νιώθουν τα περιθώρια να «στενεύουν» από πλευράς χρόνου προκειμένου να ολοκληρώσουν την ύλη και φυσικά να την εμπεδώσουν… με στόχο μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτό, σήμερα, θα επισημάνουμε τις αλλαγές που θα εφαρμοστούν στον τρόπο εξέτασης και βαθμολόγησης των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων των ανθρωπιστικών σπουδών που με βάση τα όσα έχουμε δει τις προηγούμενες χρονιές αναμένεται να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο το «άριστα» και γενικότερα τις υψηλές βαθμολογίες στο πρώτο πεδίο…
Αρχαία Ελληνικά
Το μάθημα το οποίο αναμένεται να δυσκολέψει περισσότερο από τις προηγούμενες χρονιές τους υποψηφίους των ανθρωπιστικών σπουδών είναι αυτό των «Αρχαίων Ελληνικών» καθότι, πλέον, η μετάφραση του αδίδακτου κειμένου θα βαθμολογείται με είκοσι μονάδες στην εκατοντάβαθμη κλίμακα.
Ειδικότερα, στους υποψηφίους δίνονται αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου από το πρωτότυπο 12 – 20 στίχων με νοηματική συνοχή και παράλληλο κείμενο στη Νέα Ελληνική από την αρχαία ή νεότερη γραμματεία, ελληνική ή παγκόσμια, και τους ζητείται να απαντήσουν σε μία ερώτηση κατανόησης του κειμένου, σε δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές με τη δεύτερη να αναφέρεται στο παράλληλο κείμενο σε συσχετισμό με το εξεταζόμενο κείμενο από το πρωτότυπο, σε μία ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο από το πρωτότυπο, στον συγγραφέα ή στο έργο του καθώς και μία ερώτηση λεξιλογική – σημασιολογική.
Παράλληλα, δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12 – 20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή με σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου παρουσιάζονται εξωκειμενικές πληροφορίες, απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου. Με βάση το αδίδακτο κείμενο οι υποψήφιοι καλούνται να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά από οκτώ έως δέκα στίχους, να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου, σε μία ερώτηση γραμματικής καθώς και σε μία ερώτηση συντακτικού οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε δύο υποερωτήματα.
Κάθε ζητούμενη ερώτηση – δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας εκτός από τη μετάφραση του αδίδακτου κειμένου που βαθμολογείται με είκοσι μονάδες.
Ιστορία
Η εξέταση του μαθήματος «Ιστορία» της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών γίνεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των υποψηφίων και η κατανόησή τους. Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους υποψηφίους σε φωτοτυπία.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους υποψηφίους γραπτώς.
Λατινικά
Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών δίνεται στους υποψηφίους διδαγμένο κείμενο 14-16 στίχων από ένα ή περισσότερα κείμενα και ζητείται από αυτούς να μεταφράσουν από αυτό στη Νέα Ελληνική 10 – 12 στίχους (20 μονάδες) και να απαντήσουν σε μία παρατήρηση ανοικτού ή κλειστού τύπου από την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου (10 μονάδες), σε μία παρατήρηση ετυμολογική (10 μονάδες), σε δύο παρατηρήσεις γραμματικής (30 μονάδες) και τέλος σε δύο παρατηρήσεις συντακτικού (30 μονάδες). Φυσικά, πρέπει να τονιστεί ότι καθεμία από τις παρατηρήσεις γραμματικής και συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.
Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
Τέλος, για την εξέταση του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα
και Λογοτεχνία» γενικής παιδείας, οι υποψήφιοι αξιολογούνται σε ενιαία τρίωρη εξέταση στην κατανόηση και παραγωγή λόγου. Ειδικότερα, δίνονται στους υποψηφίους δύο ή τρία κείμενα, τα οποία δεν εμπεριέχονται στα διδακτικά βιβλία, ένα εκ των οποίων είναι λογοτεχνικό, σε ολοκληρωμένη ή αποσπασματική μορφή.
Για τα κείμενα αυτά τίθενται τέσσερα συνολικά θέματα (για το τι περιλαμβάνει κάθε ένα από οποία έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε προηγούμενο -πρόσφατο- άρθρο μας μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos–istotopos.gr»). Το πρώτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη συνοπτική νοηματική απόδοση από τους υποψηφίους μέρους ενός κειμένου ή τη συνοπτική απόδοση των απόψεων που διατυπώνονται σε ένα κείμενο για κάποιο ζήτημα. Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με είκοσι μονάδες σε αντίθεση με πέρσι που βαθμολογούνταν με δεκαπέντε.
Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αναλύεται σε τρία ερωτήματα, διαφορετικά μεταξύ τους, με δυνατότητα κάποιο ή κάποια από αυτά να είναι κλειστού τύπου και με ενδεχόμενη αιτιολόγηση της απάντησης. Ένα από αυτά μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα. Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με τριάντα πέντε μονάδες, που επιμερίζονται σε κάθε ερώτημα ανάλογα με τη βαρύτητά τους (15+10+10). Τα υποερωτήματα, επίσης, βαθμολογούνται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου με την προβλεπόμενη έκταση της απάντησης να κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις. Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες. Τέλος, το τέταρτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη γραπτή παραγωγή κριτικού
λόγου, 300 έως 400 λέξεις που θα ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο και βαθμολογείται με 30 μονάδες.
