ΜΑΘΗΜΑ XXVΙ, ΜΑΘΗΜΑ XXVΙΙ XXVΙΙΙ
ΚΕΙΜΕΝΑ
α) C. Plinius Marcellīno suo salūtem. Tristissimus haec tibi scribo: Fundāni nostri filia minor mortua est. Eā puellā nihilumquam festivius, nihil amabilius nec longiōre vitā dignius vidi. Nondum annos ΧΙΙΙ impleverat, et iam illi anīlis prudentia, matronālis gravitas erat et tamen suavitas puellāris. Ut illa patris cervicibus inhaerēbat!
β) Tum Pacuvius dixit sonōra quidem esse et grandia quae scripsisset, sed vidēri tamen ea sibi duriōra et acerbiōra. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliōra enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim viēta et mollia, non matūra mox fiunt sed putria».
γ) Postea Plato quidam Sardiānus, cum eum fugitīvum esse ex Aesōpi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custōdiam Ephesi tradidit. Tu hominem investīga, quaeso, summāque diligentiā vel Rōmam mitte vel Epheso rediens tecum dedūc. Noli spectāre quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolōre Aesōpus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitīvi.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α. Να μεταφραστούν στη Νέα Ελληνική τα ακόλουθα αποσπάσματα: «Tristissimus haec … suavitas puellāris.» και«Postea Plato … qui tam nihili est.»
Μονάδες 20
Β1. Να σημειώσετε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές ή Λανθασμένες:
α. Τα κοινά στοιχεία ελληνικής και λατινικής γλώσσας οφείλονται, μεταξύ άλλων, στη συνύπαρξη Ελλήνων και Ρωμαίων στην Κεντρική και Κάτω Ιταλία και στη Σικελία.
β Η λατινική λογοτεχνική παραγωγή ξεκινά μετά τη συνάντηση με τους Έλληνες, περίπου το 240 π.Χ.
γ. Ο Έλληνας απελεύθερος Λίβιος Ανδρόνικος απέδωσε στα Λατινικά την Οδύσσεια του Ομήρου και παρουσίασε ελληνικά δράματα διασκευασμένα στα Λατινικά.
δ. Τα λογοτεχνικά είδη στη ρωμαϊκή λογοτεχνία ακολουθούν με ακρίβεια την εξέλιξη των ειδών στην αρχαία ελληνική γραμματεία: π.χ. πρώτα ωριμάζει το έπος, στη συνέχεια η λυρική ποίηση και τελευταία η κωμωδία.
ε. Η προβολή των πάτριων ηθών, η ρωμαϊκή πολιτεία και θρησκεία, η οικογένεια, αρετές όπως η ανδρεία, η πίστη, η επιείκεια, η σοφία, η σοβαρότητα, κ.ά. απουσιάζουν από τη ρωμαϊκή λογοτεχνία.
στ. Ο Κικέρων είναι πολύ γνωστός για τους ρητορικούς του λόγους.
ζ. Ο Ιούλιος Καίσαρ διέπρεψε στο είδος των απομνημονευμάτων στο ύφος του Θουκυδίδη.
η. Ο Κάτουλλος είναι πολύ γνωστός ποιητής του κινήματος των «Νεωτέρων».
θ. Ο Βεργίλιος έγραψε την Αινειάδα, το θεωρούμενο «εθνικό» έπος των Ρωμαίων.
ι. Οι Μεταμορφώσεις είναι ένα έπος του Οβιδίου και αποτελεί ένα μωσαϊκό 250 μυθολογικών ψηφίδων.
Μονάδες 10
Β2. Να εντοπίσετε ποια νεοελληνική λέξη από το ζεύγος των λέξεων που σας δίνεται στη στήλη Β΄ έχει ετυμολογική συγγένεια με καθεμιά από τις λατινικές λέξεις της στήλης Α΄.
|
ΣΤΗΛΗ Α’ |
ΣΤΗΛΗ Β΄ |
|
1. tradidit |
i. δόση ii. δέμα |
|
2. patris |
i. πατέρας ii. πόδι |
|
3. sane |
i. σαλάτα ii. σανατόριο |
|
4. spectāre |
i. σπάνιος ii. σπέκουλα |
|
5. |
i. ii. |
Μονάδες 10
Γ.1.α. Να εντοπίσετε στο χωρίο «Fundāni nostri filia minor mortua est. Eā puellā nihil umquam festivius, nihil amabilius nec longiōre vitā dignius vidi» τα επίθετα που βρίσκονται σε συγκριτικό βαθμό και να τα καταγράψετε στηστήλη Α΄ (μονάδες 5). Στη συνέχεια να τα μεταφέρετε στο ίδιο γένος και πτώση του θετικού βαθμού στη στήλη Β΄ (μονάδες 5):
|
Α΄ |
Β΄ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Μονάδες 10)
Γ.1.β. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες
Η γενική ενικού του nihil είναι nihili.
- Το puellāris δεν σχηματίζει παραθετικά.
- Η ονομαστική πληθυντικού του servi είναι servi.
- Το ουσιαστικό scelus στην αιτιατική πληθυντικού είναι sceleria.
- Το Rōmam έχει μόνο ενικό αριθμό.
(Μονάδες 5)
Μονάδες 15
Γ.2.α. Τα ρήματα της στήλης Α’ βρίσκονται σε οριστική έγκλιση. Αφού αναγνωρίσετε τον χρόνο του καθενός (στήλη Β΄) (μονάδες 6), να γράψετε στη στήλη Γ΄ την ονομαστική ενικού της μετοχής μέλλοντα, λαμβάνοντας υπόψη το υποκείμενο (μονάδες 6).
|
Α΄ |
Β΄ |
Γ΄ |
|
scribo |
|
|
|
mortua est |
|
|
|
vidi |
|
|
|
impleverat |
|
|
|
erat |
|
|
|
tradidit |
|
|
(Μονάδες 12)
Γ.2.β. scribam: να γράψετε τα απαρέμφατα ενεργητικής φωνής (να ληφθεί υπόψη το Υποκείμενο όπου χρειάζεται)
(Μονάδες 3)
Μονάδες 15
Δ.1.α. Να βρείτε τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων:
|
1. tibi |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
2. annos |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
3. matronālis |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
4. patris |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
5. quae |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
6. sibi |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
7. meliōra |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
8. fore |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
9. deinceps |
είναι………….. στο …………….. |
|
|
10. in ingeniis |
είναι………….. στο …………….. |
|
Μονάδες 10
Δ.2.α. Noli spectāre. Να δηλώσετε την απαγόρευση με εναλλακτικό τρόπο εκφοράς.
(Μονάδες 2)
Δ.2.β. investīga. Να δηλώσετε την απαγόρευση και με τους δύο τρόπους εκφοράς.
(Μονάδες 4)
Δ.2.γ. quam recuperation. Να δηλώσετε τον β´ όρο σύγκρισης με τον εναλλακτικό τρόπο εκφοράς.
(Μονάδες 2)
Δ.2.δ. summā diligentiā. Να τρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε αναφορική πρόταση.
(Μονάδες 4)
Δ.2.ε. propter servi scelus. Να δηλώσετε τον προσδιορισμό της αιτίας με εναλλακτικό τρόπο εκφοράς.
(Μονάδες 4)
Δ.2.στ. tanto dolōre Aesōpus est adfectus. Να τρέψετε την πρόταση σε απαρεμφατική με εξάρτηση scriptor narrat.
(Μονάδες 4)
Μονάδες 20
Λατινικά Β’ Λυκείου, Α´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
Λατινικά Β’ Λυκείου, Β´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
