Θέματα 2023 – Λατινικά – Ημερήσιο Λύκειο-Απαντήσεις
Σχολιασμός εκφωνήσεων
Παρά τις αδυναμίες που διαπιστώθηκαν σε ορισμένες διατυπώσεις οι σημερινές εκφωνήσεις των Λατινικών Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού επέτρεψαν σε όλους τους επαρκώς προετοιμασμένους και σε όλες τις επαρκώς προετοιμασμένες (και συγκεντρωμένους/ες στη διάρκεια της εξέτασης) υποψήφιους/ες να αποδώσουν ικανοποιητικά σε όλα τα ζητούμενα.
………………………………………………………………..
Ενδεικτικές απαντήσεις
Θέμα Α1
Ο Σκριβωνιανός είχε στασιάσει στην Ιλλυρία εναντίον του Κλαύδιου· ο Παίτος είχε πάει με το μέρος του και, όταν σκοτώθηκε ο Σκριβωνιανός, τον οδηγούσαν σιδηροδέσμιο στη Ρώμη. Επρόκειτο να επιβιβαστεί σε πλοίο· η Αρρία παρακαλούσε τους στρατιώτες να επιβιβαστεί μαζί του. Δεν το κατόρθωσε· νοίκιασε (ένα) ψαράδικο καραβάκι και ακολούθησε το μεγάλο πλοίο.
Μια νύχτα δηλαδή καθόταν για πολλή ώρα σε κάποιο μικρό ιερό με την κόρη της αδελφής (της) και περίμενε μέχρι να ακουστεί κάποια φωνή που ν’ ανταποκρινόταν στον σκοπό (τους). Στο τέλος η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση (της). Τότε η Καικιλία είπε στην κοπέλα: «Εγώ πρόθυμα σου παραχωρώ τη θέση μου». Λίγο αργότερα η ίδια η πραγματικότητα επιβεβαίωσε αυτόν τον λόγο.
Θέμα Β1
- Σωστή
- Λανθασμένη
- Σωστή
- Λανθασμένη
- Λανθασμένη
Θέμα Β2
μετάδοση : dabat
ναυάγιο : naviculam, navem
νυχτερινός : nocte
απόσταση : standi
μητρότητα : materteram
Θέμα Γ1α
nocte : noctium
sorōris : sororum
vox : vocum
sede : sedum
Θέμα Γ1β
lacrimae : lacrima
diu : diutius, diutissime
siccis : siccā
eius : ea
ingentem(que) : ingentiorem(que), ingentissimam(que)
Hoc dictum : Haec dicta
res ipsa : rei ipsius
Θέμα Γ2α
orābat : orabunt
impetrāvit : impetrabunt
conduxit : conducent
secūta est : sequentur
Θέμα Γ2β
vincerent : vicisti
egrediebātur : egredi
redībat : redeuntis
moverat : motu
fuerat : fuisset
Erat ascensūrus : ascensuri fuerint (κατά την άποψή μας η βαθμολόγηση πρέπει να αποδεχθεί ως ορθό και το ascenderint)
petit : petendi, petendo
fēcit : fac, facito
dixit : dicimini
Θέμα Δ1α
se : είναι άμεσο αντικείμενο στο dabat (άμεση αυτοπάθεια)
contra Claudium : είναι επιρρηματικός εμπρόθετος προσδιορισμός της εναντίωσης σε πρόσωπο ή της εχθρικής κατεύθυνσης στο moverat
piscatoriam : είναι ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο naviculam
standi: είναι γενική γερουνδίου ως γενική αντικειμενική στο morā
paulo : είναι αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς στο post
Θέμα Δ1β
Hoc dictum paulo post re ipsā confirmatum est.
Θέμα Δ2α
dum aliqua vox congruens proposito audirētur : Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα expectabat, εκφέρεται με υποτακτική (audiretur), διότι η πράξη δεν ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη, αλλά περιγράφεται και ως προσδοκία ή επιδίωξη, χρόνου παρατατικού (audiretur), γιατί το ρήμα εξάρτησης (expectabat) είναι ιστορικού χρόνου και δηλώνει το υστερόχρονο (ακριβώς επειδή δηλώνει πράξη που περιγράφεται ως προσδοκία ή επιδίωξη).
ut sibi paulisper loco cederet : Δευτερεύουσα ουσιαστική βουλητική πρόταση, λειτουργεί ως έμμεσο αντικείμενο στο ρήμα rogavit, εκφέρεται με υποτακτική (cederet), διότι το περιεχόμενό της είναι απλώς επιθυμητό, χρόνου παρατατικού (cederet), γιατί το ρήμα εξάρτησης (rogavit) είναι ιστορικού χρόνου και αναφέρεται στο παρελθόν (σύγχρονο). Έχουμε ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, καθώς η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της (συγχρονισμός κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση).
Θέμα Δ2β
Caecilia dixit se libenter illi suā sede cedĕre.
Επισημαίνεται ότι στην απαρεμφατική σύνταξη του πλαγίου λόγου παρατηρείται το φαινόμενο του λατινισμού του ειδικού απαρεμφάτου. Δηλαδή έχουμε ειδικό απαρέμφατο (cedĕre) σε ταυτοπροσωπία και το υποκείμενό του τίθεται υποχρεωτικά σε πτώση αιτιατική (se).
………………………………………………………………..
Καλή δύναμη και καλή συνέχεια σε όλα τα παιδιά που διαγωνίζονται στον επίπονο στίβο των εξετάσεων.
Βασιλική Ανάγνου | Δημήτρης Περβολιανάκης
Λατινικά Β’ Λυκείου, Α´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
Λατινικά Β’ Λυκείου, B´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
