Αδίδακτο κείμενο: Θουκυδίδου Ἱστοριῶν VII, 61 (Πανελλαδικές 2012)
Θουκυδίδου Ἱστοριῶν VII, 61
Ἄνδρες στρατιῶται Ἀθηναίων τε καὶ τῶν ἄλλων ξυμμάχων, ὁ μὲν ἀγὼν ὁ μέλλων ὁμοίως κοινὸς ἅπασιν ἔσται περί τε σωτηρίας καὶ πατρίδος ἑκάστοις οὐχ ἧσσον ἢ τοῖς πολεμίοις· ἢν γὰρ κρατήσωμεν νῦν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳ τὴν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν. ἀθυμεῖν δὲ οὐ χρὴ οὐδὲ πάσχειν ὅπερ οἱ ἀπειρότατοι τῶν ἀνθρώπων, οἳ τοῖς πρώτοις ἀγῶσι σφαλέντες ἔπειτα διὰ παντὸς τὴν ἐλπίδα τοῦ φόβου ὁμοίαν ταῖς ξυμφοραῖς ἔχουσιν. ἀλλ’ ὅσοι τε Ἀθηναίων πάρεστε, πολλῶν ἤδη πολέμων ἔμπειροι ὄντες, καὶ ὅσοι τῶν ξυμμάχων, ξυστρατευόμενοι αἰεί, μνήσθητε τῶν ἐν τοῖς πολέμοις παραλόγων.
Μετάφραση: Άνδρες στρατιώτες των Αθηναίων και των άλλων συμμάχων, ο μελλοντικός αγώνας θα είναι παρόμοια κοινός για όλους και για τη σωτηρία και για την πατρίδα του καθένα, όχι λιγότερο απ’ ό,τι για τους εχθρούς. Γιατί αν νικήσουμε τώρα με τα πλοία, θα είναι δυνατόν στον καθένα να δει ξανά την πόλη του που κάπου υπάρχει. Δεν πρέπει, όμως, να δυσανασχετείτε, ούτε να παθαίνετε το ίδιο με τους πιο άπειρους από τους ανθρώπους, οι οποίοι αφού αποτύχουν στους πρώτους αγώνες, έπειτα έχουν συνεχώς την προσδοκία του φόβου παρόμοιων συμφορών. Αλλά όσοι από τους Αθηναίους είστε παρόντες, καθώς έχετε ήδη την εμπειρία πολλών πολέμων, και όσοι από τους συμμάχους, που εκστρατεύετε συνέχεια μαζί μας, θυμηθείτε τα παράδοξα των πολέμων.
- Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ἀγὼν: την αιτιατική πληθυντικού
= ἀγῶνας
ναυσίν: την κλητική ενικού
= ναῦ
ὅπερ: τη δοτική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
= αἷσπερ
πρώτοις: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό
= προτέροις
σφαλέντες: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος
= σφαλεῖσι
κρατήσωμεν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
= κράτει
ἐπιδεῖν: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή
= ἐφορᾶν
πάσχειν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα
= πείσεται
ἔχουσιν: το α΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
= σχοίην
μνήσθητε: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου.
= ἐμνήσθησαν
- Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: στρατιῶται, τῳ, ἀθυμεῖν, τῶν ἀνθρώπων, ταῖς ξυμφοραῖς, τῶν παραλόγων.
στρατιῶται: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἂνδρες
τῳ: Δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα ἔστι
ἀθυμεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα χρὴ. Ως υποκείμενο του απαρεμφάτου εννοείται το ὑμᾶς (ετεροπροσωπία).
τῶν ἀνθρώπων: Γενική διαιρετική στο οἱ ἀπειρότατοι
ταῖς ξυμφοραῖς: Δοτική αντικειμενική στο ὁμοίαν
τῶν παραλόγων: Αντικείμενο στο ρήμα μνήσθητε
- «ἢν κρατήσωμεν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳτὴν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν»: να μεταφέρετε το παραπάνω χωρίο στον πλάγιο λόγο (και με τους δύο τρόπους) εξαρτώντας το από τη φράση «Ὁ Νικίας εἶπεν».
Πλάγιος λόγος:
– Ὁ Νικίας εἶπεν ὃτι, εἰ κρατήσαιεν (-σειαν) ταῖς ναυσίν, εἴη τῳ τήν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν.
– Ὁ Νικίας εἶπεν, εἰ κρατήσαιεν (-σειαν) ταῖς ναυσίν, εἶναι τῳ τήν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν
Στην πρώτη περίπτωση η κύρια πρόταση τρέπεται σε ειδική, ενώ στη δεύτερη σε ειδικό απαρέμφατο. Λόγω εξάρτησης από ιστορικό χρόνο οι εγκλίσεις των προτάσεων (ειδικής και υποθετικής) τρέπονται σε ευκτική του πλαγίου λόγου.
