Αδίδακτο κείμενο: Λυκούργου Κατὰ Λεωκράτους 128-129

Η αντιμετωπίση των προδοτών από τους Λακεδαιμόνιους. Το παράδειγμα του Παυσανία.

 

Οὐ μόνον τοίνυν ἡ πόλις ὑμῶν οὕτως ἔσχεν πρὸς τοὺς προδιδόντας, ἀλλὰ καὶ Λακεδαιμόνιοι. καὶ μή μοι ἀχθεσθῆτε ὦ ἄνδρες, εἰ πολλάκις μέμνημαι τῶν ἀνδρῶν τούτων· καλὸν γάρ ἐστιν ἐκ πόλεως εὐνομουμένης περὶ τῶν δικαίων παραδείγματα λαμβάνειν, <ἵν’> ἀσφαλέστερον {γὰρ} ἕκαστος ὑμῶν τὴν δικαίαν καὶ τὴν εὔορκον ψῆφον θῆται. Παυσανίαν γὰρ τὸν βασιλέα αὐτῶν προδιδόντα τῷ Πέρσῃ τὴν Ἑλλάδα λαβόντες, ἐπειδὴ ἔφθασε καταφυγὼν εἰς τὸ τῆς Χαλκιοίκου ἱερόν, τὴν θύραν ἀποικοδομήσαντες καὶ τὴν ὀροφὴν ἀποσκευάσαντες καὶ κύκλῳ περιστρατοπεδεύσαντες, οὐ πρότερον ἀπῆλθον πρὶν ἢ τῷ λιμῷ ἀπέκτειναν, καὶ πᾶσιν ἐπίσημον ἐποίησαν τὴν τιμωρίαν, ὅτι οὐδ’ αἱ παρὰ τῶν θεῶν ἐπικουρίαι τοῖς προδόταις βοηθοῦσιν, εἰκότως· οὐδὲν γὰρ πρότερον ἀδικοῦσιν ἢ περὶ τοὺς θεοὺς ἀσεβοῦσι, τῶν πατρίων νομίμων αὐτοὺς ἀποστεροῦντες. Μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν ἐστιν ὃ μέλλω λέγειν· νόμον γὰρ ἔθεντο περὶ ἁπάντων τῶν μὴ ‘θελόντων ὑπὲρ τῆς πατρίδος κινδυνεύειν, διαρρήδην λέγοντα ἀποθνῄσκειν, εἰς αὐτὸ τοῦτο τὴν τιμωρίαν τάξαντες, εἰς ὃ μάλιστα φοβούμενοι τυγχάνουσι, καὶ τὴν ἐκ τοῦ πολέμου σωτηρίαν ὑπεύθυνον ἐποίησαν κινδύνῳ μετ’ αἰσχύνης. ἵνα δ’ εἰδῆτε ὅτι οὐ λόγον ἀναπόδεικτον εἴρηκα, ἀλλὰ μετ’ ἀληθείας ὑμῖν παραδείγματα, φέρε αὐτοῖς τὸν νόμον.  

Παρατηρήσεις

1.Να γράψετε τη μετάφραση του παρακάτω αποσπάσματος: Μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων… φέρε αὐτοῖς τὸν νόμον.

Μονάδες 20

2.Πώς τιμώρησαν οι Σπαρτιάτες τον βασιλιά τους Παυσανία και για ποιον λόγο;

Μονάδες 10

3.α) Να μεταφέρετε τους κλιτούς τύπους της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό. Μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν ἐστιν ὃ μέλλω λέγειν·

 

β) Να αντιστοιχίσετε τους τύπους της στήλης Α με τους σωστούς γραμματικούς χαρακτηρισμούς της στήλης Β (δύο γραμματικοί χαρακτηρισμοί περισσεύουν):

Στήλη Α

Στήλη Β

α. ἀπῆλθον

1. μετοχή ενεστώτα

β. ἀπέκτειναν

2. μετοχή αορίστου β´

γ. προδιδόντα

3. γ´ πληθυντικό οριστικής αορίστου α´

δ. λαβόντες

4.μετοχή παρακειμένου

ε. τῶν γεγενημένων

5.γ´ πληθυντικό οριστικής αορίστου β´

 

6.γ´ πληθυντικό οριστικής παρατατικού

7.γ´ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα

Μονάδες 10

4.α)Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους παρακάτω υπογραμμισμένους όρους

Μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν ἐστιν ὃ μέλλω λέγειν·

 

β) «Μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν ἐστιν ὃ μέλλω λέγειν·» Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Εἶπε»

Μονάδες 10

Απαντήσεις

1.Η μεγαλύτερη απόδειξη για όσα έχουν γίνει εκεί είναι αυτό που πρόκειται να πω. Θέσπισαν δηλαδή έναν νόμο, που κάλυπτε όλους όσους αρνήθηκαν να διακινδυνεύσουν για την πατρίδα τους, ο οποίος όριζε ρητά να πεθάνουν(θανατώνονται), ορίζοντας γι᾽ αυτό το ίδιο την τιμωρία για την οποία τυχαίνει να φοβούνται οι προδότες περισσότερο, και την σωτηρία από τον πόλεμο κατέστησαν υποκείμενη στον κίνδυνο που συνεπάγεται ντροπή. Για να γνωρίζετε ότι δεν έχω πει λόγο χωρίς αποδείξεις αλλά παραδείγματα αληθινά σ᾽ εσάς. Φέρε σ᾽ αυτούς τον νόμο.

2.Οι Σπαρτιάτες τον βασιλιά τους Παυσανία επειδή προσπάθησε να προδώσει την Ελλάδα στον βασιλιά των Περσών, αφού έσυραν, επειδή πρόφτασε να καταφύγει (κατέφυγε γρήγορα) στο ναό του της Χαλκιοίκου (Αθηνάς) αφού έχτισαν (με τοίχο) την πόρτα, έβγαλαν την οροφή και τοποθέτησαν φρουρά κυκλικά, και δεν αποχώρησαν πρωτύτερα παρά αφού τον άφησαν να πεθάνει από πείνα και έκαναν την τιμωρία του φανερή σε όλους ότι ούτε η θεϊκή βοήθεια δε σώζει τους προδότες.

 

3.α) Μέγιστα δὲ τοῦ ἐκεῖ γεγενημένου τεκμήρια εἰσίν ἃ μέλλουσι λέγειν·

β) α. 5, β. 3, γ. 1, δ. 2, ε. 4.

 

4.α) Μέγιστον: επιθετικός προσδιορισμός στο «τεκμήριον»

τῶν γεγενημένων: επιθετική μετοχή ως γενική αντικειμενική στο «τεκμήριον»

τεκμήριόν: κατηγορούμενο στο υποκείμενο «ὃ μέλλω λέγειν» μέσω του συνδετικού «ἐστίν»

ὃ μέλλω λέγειν: δευτερεύουσα αναφορική ονοματική πρόταση ως υποκείμενο ρήματος «ἐστίν»

 

β) Εἶπε ὅτι μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν εἴη ὅ μέλλοι λέγειν (ειδική πρόταση)

Εἶπε μέγιστον δὲ τῶν ἐκεῖ γεγενημένων τεκμήριόν εἶναι ὅ μέλλοι λέγειν (ειδικό απαρέμφατο)

 

 

 

 

Μετάφραση παραγράφων 128-129

Όχι μόνο η πόλη σας έτσι φέρθηκε(τέτοια στάση τήρησε) απέναντι στους προδότες αλλά και οι Σπαρτιάτες. Και μη δυσαρεστηθείτε μαζί μου, κύριοι δικαστές, αν υπενθυμίζω πολλές φορές γι᾽ αυτούς τους άντρες. Γιατί είναι καλό να λάβετε παραδείγματα δίκαιης συμπεριφοράς από μια πόλη που έχει καλούς νόμους για να είστε σίγουροι ότι κάθε ένας από εσάς θα δώσει μια δίκαιη ετυμηγορία σύμφωνα με τον όρκο του. (Οι Σπαρτιάτες), δηλαδή τον βασιλιά τους Παυσανία επειδή προσπάθησε να προδώσει την Ελλάδα στον βασιλιά των Περσών, αφού έσυραν, επειδή πρόφτασε να καταφύγει (κατέφυγε γρήγορα) στο ναό του της Χαλκιοίκου (Αθηνάς) αφού έχτισαν (με τοίχο) την πόρτα, έβγαλαν την οροφή και τοποθέτησαν φρουρά κυκλικά, και δεν αποχώρησαν πρωτύτερα παρά αφού τον άφησαν να πεθάνει από πείνα και έκαναν την τιμωρία του φανερή σε όλους ότι ούτε η θεϊκή βοήθεια δε σώζει τους προδότες, δικαιολογημένα. Γιατί η πρώτη αδικία την οποία διαπράττουν είναι η ασέβεια προς του θεούς, αφού τους στερούν τις παραδοσιακές λατρείες(τιμές). Η μεγαλύτερη απόδειξη για όσα έχουν γίνει εκεί είναι αυτό που πρόκειται να πω. Θέσπισαν δηλαδή έναν νόμο, που κάλυπτε όλους όσους αρνήθηκαν να διακινδυνεύσουν για την πατρίδα τους, ο οποίος όριζε ρητά να πεθάνουν(θανατώνονται), ορίζοντες γι᾽ αυτό το ίδιο την τιμωρία για την οποία τυχαίνει να φοβούνται οι προδότες περισσότερο, και την σωτηρία από τον πόλεμο κατέστησαν υποκείμενη στον κίνδυνο που συνεπάγεται ντροπή. Για να γνωρίζετε ότι δεν έχω πει λόγο χωρίς αποδείξεις αλλά παραδείγματα αληθινά σ᾽ εσάς. Φέρε σ᾽ αυτούς τον νόμο.

 

http://www.patakis.gr/viewshopproduct.aspx?id=748940
Προηγούμενο άρθροΠερί παρέλασης ο λόγος…
Επόμενο άρθροΕπίκουρος, Επιστολή στον Μενοικέα, 122 (Κριτήριο αξιολόγησης)
Ο Μανόλης I. Μαυρακάκης γεννήθηκε στην Αθήνα και κατοικεί μόνιμα στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Από το 2000 εργάζεται ως καθηγητής φιλόλογος σε σχολεία και φροντιστήρια της Μέσης Εκπαίδευσης. Από το 2018 συνεργάζεται με τις εκδόσεις Πατάκη εκδίδοντας σημαντικό αριθμό βιβλίων για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Είναι δημιουργός και διαχειριστής της εκπαιδευτικής σελίδας filologikos-istotopos.gr.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.