Η χρήση της αφαιρετικής πτώσης
Στη λατινική γλώσσα διακρίνουμε τρία είδη αφαιρετικής:
- την κυρίως αφαιρετική (separativus)
- την οργανική (instrumentalis)
- την τοπική (locativus)
Στην ελληνική γλώσσα οι χρήσεις της κυρίως αφαιρετικής υπάρχουν στη γενική, ενώ της τοπικής και της οργανικής στη δοτική.
Α. Η κυρίως αφαιρετική σημαίνει το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο αφαιρείται, αποχωρίζεται, απομακρύνεται, αφορμάται, εμποδίζεται, απαλλάσσεται, ελευθερώνεται, προέρχεται, εκπηγάζει, κατάγεται κάτι.
- Τα ρήματα με τέτοια σημασία συντάσσονται με αφαιρετική.
Magno me metu, Catilina, liberabis.
Victi libertate privantur
- Καταγωγή: T. Manlius consul nobili generenatusest
- Οβ΄όροςσύγκρισης: Nihil est amabilius virtute
Β. Η τοπική αφαιρετική προσδιορίζει τον τόπο ή τον χρόνο (αφαιρετική του τόπου και του χρόνου / η αφαιρετική δηλώνει πότε έγινε κάτι, ενώ η αιτιατική πόσο χρόνο διήρκεσε).
Imperator terra statuit ducere exercitum / Illa hieme multi milites mortui sunt
Γ. Η οργανική εκφράζει:
α) Το όργανο ή το μέσο: gladiispugnant
β) Τοντρόπο:pedibusvenit
γ) Τηναξία/ τιμή: viginti talentis unam orationem Isocrates vendidit
δ) Τηνιδιότητα: vir statura humili
ε) Τοποιητικόαίτιο: discordia deleti sunt
στ)Τοποσό/ μέτρο: quanto miles Latinus Romano virtute antecellat.
ζ) Τηναιτία:victoria gaudebat
η) Τηναναφορά: Athenas utilitate superabat
ι) Τηνποινή: multatus est exsilio
Επίσης, υπάρχει η εμπρόθετη αφαιρετική (cum, in, de, ex, a/ ab, sine, pro)
Αρχαία Ελληνικά – Λατινικά – Γλωσσολογία – Λογοτεχνία
