Μόνιμες Στήλες

Οι δύο είσοδοι της Βασίλισσας (Άτοσσας) εισάγουν το Πρώτο και το Δεύτερο Επεισόδιο των Περσών αντιστοίχως. Κατά τη συνήθη πρακτική του Αισχύλου — πρακτική με ιδιαίτερη εφαρμογή στουςΠέρσες — οι δύο αυτές σκηνές χαρακτηρίζονται από συμμετρία και παραπληρωματικότητα: η μία αποτελεί ουσιαστικά αντεστραμμένο είδωλο της άλλης. Η πρώτη είσοδος της Βασίλισσας ακολουθεί την Πάροδο-Πρόλογο του Χορού, κατά την οποία οι γέροντες Πέρσες με το τραγούδι και τον χορό τους δημιούργησαν δυσοίωνη ατμόσφαιρα αδημονίας για την επιστροφή του στρατού. Η δεύτερη είσοδος ακολουθεί τη ρήση του Αγγέλου, κατά την οποία τα κακά προαισθήματα επαληθεύτηκαν με τον πιο σκληρό και βίαιο τρόπο. Ακολουθεί επίσης το μακρό μοιρολόι του Χορού για το θερισμένο στάχυ των Περσών (το οποίο αφ’ εαυτού προαναγγέλλει τον Κομμό).

Σε ό,τι ακολουθεί θα αναπτύξουμε μερικές από τις διαφορές που παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο κείμενο, αντλώντας παραδείγματα από την κωμωδία του Αριστοφάνη Θεσμοφοριάζουσες και από την τραγωδία του Αισχύλου Αγαμέμνων. Τα δύο αυτά έργα δεν επιλέγηκαν τυχαία. Στις μεν Θεσμοφοριάζουσες ο ρόλος του χορού αποκλίνει σημαντικά από τον «τύπο» της κωμωδίας, όπως αυτός διαφαίνεται από τα έργα που ο Αριστοφάνης έγραψε στην πρώτη φάση της καριέρας του, κατά την περίοδο του Αρχιδαμείου Πολέμου (431-421 π.Χ.). ΟιΘεσμοφοριάζουσες δεν διαθέτουν ούτε τυπικό Επιρρηματικό Αγώνα ούτε τυπική παράβαση, ενώ η αντιπαράθεση μεταξύ του κωμικού ήρωα (εν προκειμένω του Ευριπίδη και του ενεργουμένου του) διαρκεί καθόλη τη διάρκεια του έργου (δεν τερματίζεται, δηλαδή, περίπου στα μισά, όπως αλλού) και δεν λύνεται παρά μόνο μ᾽ έναν τρόπο συνειδητά τεχνητό στο τέλος.

ΧΟΡΟΣ: ΚΟΙΝΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΚΑΙ ΚΩΜΩΔΙΑΣ Ο ρόλος του χορού είναι κεντρικός τόσο στην κωμωδία όσο και στην τραγωδία. Το αρχαίο ελληνικό θέατρο δεν είναι μουσικό δράμα, όπως η όπερα, αλλά η σημασία της μουσικής (μελωδίας και τραγουδιού) καθώς και της όρχησης σε αυτό παραμένει κυρίαρχη σε ολόκληρο τον 5οαιώνα. Έμμεση ένδειξη της σημασίας του χορού αποτελεί και το γεγονός ότι ο τεχνικός όρος για την παραχώρηση άδειας συμμετοχής στους αγώνες σε ένα δραματικό ποιητή ήταν χορὸν διδόναι, ενώ επίσης ο εύπορος πολίτης που αναλάμβανε τηλειτουργίαν της χρηματοδότησης μιας παράστασης ονομαζόταν χορηγός, δηλαδή «αυτός που οδηγούσε τον χορό» στην ορχήστρα.

Οι παρθένοι, δηλαδή τα νεαρά ανύπαντρα κορίτσια, αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία χαρακτήρων στην τραγωδία, που ανθεί όλως ιδιαιτέρως στα χέρια του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Οι τραγικές παρθένοι χωρίζονται χονδρικά σε τρεις κατηγορίες: (α) στις αδύναμες, παθητικές μορφές, όπως η Χρυσόθεμις και η Ισμήνη, η αχνή παρουσία των οποίων τονίζει τον δυναμισμό των αδελφών τους· (β) στα αγνά σφάγια, όπως η Ιφιγένεια, η Πολυξένη και η Μακαρία· (γ) στις φωνές της αντίστασης στην αδικία, τη φαυλοκρατία και την ηθική παρακμή, όπως η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα.

ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Θέματα 2000–2001–2002–2003–2004–2005–2006–2007–2008–2009–2010 –2011–2012–2013–2014 Απαντήσεις 2000–2001–2002–2003–2004–2005–2006–2007–2008–2009–2010 –2011–2012-2013–2014

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί αντί του Ντερβίς Έρογλου στην «προεδρία» της ούτω καλούμενης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου (ΤΔΒΚ) αποτελεί θετική είδηση. Η προεκλογική πλατφόρμα του Ακιντζί, κυρίως όμως η μακρά θητεία του ως «δημάρχου» της κατεχόμενης Λευκωσίας, επιτρέπουν πράγματι μια αμυδρή έστω ελπίδα ότι η τουρκοκυπριακή διαπραγματευτική ομάδα θα παρουσιάσει διαλλακτικότερο πρόσωπο στον νέο γύρο συνομιλιών που, σύντομα ελπίζω, πρόκειται να αρχίσει.