Η ανθρώπινη ανησυχία μητρίδα της δημιουργίας
“Να ΄σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις.
N.Καζαντζάκης
Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι ένα ον πολυκύμαντο, πολυσχιδές, προικισμένο με κάποιες ιδιαίτερες πτυχώσεις πνευματικές ή συναισθηματικές, που τον ωθούν να δια-μορφώνει εναλλακτικές οπτικές υπό την επίδραση ερεθισμάτων διεγερτικών της προσοχής του. Δε θα μπορούσε ένα ον προικισμένο με τη σκέψη και το λόγο να εφησυχάζει, αλλά ούτε και να απέχει ή να αδρανεί. Αυτό αντίκειται στον προορισμό του: την κίνηση, τη δημιουργία, την αλλαγή.
Μελετώντας τη φυσική, αλλά και ιστορική εξέλιξη του ανθρώπινου γένους, εύκολα δια-πιστώνουμε ότι η τροχιά του είναι ασύμμετρη, οι αξίες του μεταβλητές, οι κοινωνικές, πολιτικές και διαπροσωπικές του σχέσεις αδιαλείπτως μετασχηματιζόμενες. Ο άνθρωπος δεν είναι προικισμένος με σταθερότητα, αλλά με μια αστάθεια που πυροδοτείται από ένα διαφορετικό συσχετισμό δυνάμεων, που επιφέρει κάθε φορά διαφορετικά αποτελέσματα. Είμαστε σαν τα αστρικά σώματα , κινούμαστε και δρούμε με όρους της φυσικής, με όρους αστρικούς, ώστε να μην πλήττουμε ποτέ. Και όταν σταματάμε να ακολουθούμε τους νόμους του σύμπαντος («τα πάντα ρει και ουδέν μένει», κατά τον Ηράκλειτο) τότε εκδικούμαστε εαυτόν, αυτοτιμωρούμαστε με αποδόμηση ακούσια ή εκούσια για τη στρεβλή οντολογική μας υπόσταση.
Το ερώτημα, ωστόσο, που γεννάται σήμερα είναι αν η περιρρέουσα δυσαρμονία γεννά τη δική μας ανισορροπία ή αν το ανθρώπινο ανικανοποίητο, η εσωτερική μας αναταραχή είναι η μήτρα των εξωτερικών – συχνά καταστροφικών – συγκρούσεων που δύνανται να γεννήσουν νέα μορφώματα ζωής, ώστε ο άνθρωπος να μην πλήττει, να βρίσκεται σε μία αέναη κίνηση.
Στη σύγχρονη εποχή, εξόχως ταραχώδη και ζέουσα, βρίσκει την πλήρη εφαρμογή του «το παλίντροπον» του Εφέσιου φιλοσόφου, το ευμετάβλητο, το ασταθές. Η αναζήτηση της αλλαγής αντανακλά την ασυμβατότητα του ανθρώπου με τα μονότονα κοινωνικά και πολιτικά σχήματα, την ανιαρή κουλτούρα, το ρηχό συναίσθημα, την κοινή λογική που έχει αποχρωματίσει τη μοναδικότητα της σκέψης αναζητώντας διέξοδο στη μάζα. Είναι ο άνθρωπος που ασφυκτιά και μαραζώνει, πλήττει και αποσυντίθεται σε μία ατέρμονη αναζήτηση του βαθύτερου νοήματος της ύπαρξης, η οποία δοκιμάζεται πολλαπλώς για να υπάρχει, να αντέχει. Εκεί έγκειται και η ουσία της δοκιμασίας. Στην υπενθύμιση της ύπαρξης, των εγγενών ιδιοτήτων της, που την καθιστούν ενδιαφέρουσα, γιατί ενέχουν τη μεταβολή. Τη μεταβολή προς το χείρον, τη μεταβολή προς το βέλτιστον.
Από αυτή την άποψη η ανάληψη ρίσκου και ο βαθμός επικινδυνότητας κάθε εγχειρήματος δεν πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά. Εάν δεν κατέτρωγε τον άνθρωπο η ανησυχία, εάν δεν τον έκαιγε ο πόθος του ειδέναι, εάν δεν έπληττε μέσα στη μοναξιά της φασματικής του υπερδύναμης, η γη θα συνέχιζε να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, αλλά θα έχανε τον κόσμο της, τον ακριβό της διάκοσμο.. Η πλήξη συνεπάγεται δράση, η έλλειψη ερεθισμάτων τη δημιουργία. Ο άνθρωπος ξορκίζει τη συνήθεια, γιατί αντιστρατεύεται τη φύση του. Εάν δεν το κάνει, δεν νοηματοδοτείται η ζωή του, απλά χάνεται μέσα στην τριβή με κοινότοπο, το σύνηθες. Αλλάζει για να φτάσει στο δικό του τέλος, τη δική του Ιθάκη, την επιθυμητή, όχι την επιβαλλόμενη. Έτσι, βιώνει την προσωπική του περιπέτεια, ή άλλως κατακτά μια ιδιότυπη μορφή αθανασίας μέσα στην αέναη ανακύκλωση της αστρικής του μοναξιάς.
