Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να είναι κάποιος σοφός για να αντιληφθεί ότι στις μέρες μας η οπαδική βία έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η πρόσφατη δολοφονία ενός 19χρονου στη Θεσσαλονίκη, η οποία αποδίδεται σε οπαδικά κίνητρα, ήρθε να κορυφώσει μία σειρά περιστατικών άγριας βίας στον οπαδικό χώρο, η οποία και παρατηρείται έντονα την τελευταία δεκαετία και αποδεικνύει συνεχώς με κάθε τρόπο ότι είναι ιδιαίτερα δυσχερής η αντιμετώπιση των συγκεκριμένων περιστατικών, είτε γιατί δεν θέλουμε είτε γιατί δεν μπορούμε…
Από τη στιγμή, λοιπόν, που έχουμε φτάσει στο σημείο να δολοφονείται άνθρωπος απλά και μόνο επειδή είναι διαφορετική ομάδα από αυτή που υποστηρίζει κάποιος άλλος, το τέλμα στο οποίο έχουμε περιέλθει είναι τεράστιο και πρέπει να γίνουν αστείρευτες προσπάθειες για να βγούμε από αυτό… Φυσικά, η τυφλή οπαδική βία δεν είναι προϊόν παρθενογένεσης και είναι δεδομένο ότι έχουν συμβάλλει πολλοί και διαφορετικοί παράγοντες για να μιλάμε για μια τεράστια έξαρση του φαινομένου, ειδικά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης…
Στην Ελλάδα τα πρώτα σημάδια οπαδικής βίας εμφανίστηκαν εδώ και αρκετές δεκαετίες με εκδήλωση βίαιων επεισοδίων που είχαν καθαρά αυθόρμητο χαρακτήρα και ήταν άμεσα συνδεδεμένα με το αποτέλεσμα και με την εξέλιξη του ποδοσφαιρικού αγώνα. Σήμερα, όμως, μιλάμε για μια τρομακτική μεταβολή των βίαιων επεισοδίων στην Ελλάδα λόγω της επαγγελματοποίησης του ποδοσφαίρου που οδήγησε ταυτόχρονα και στην εμπορευματοποίησή του με το φαινόμενο αντί να εξαλείφεται, να εξαπλώνεται συνεχώς εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων, επηρεάζοντας, δυστυχώς, και άλλα δημοφιλή αθλήματα…
«Τις πταίει;», όμως, για όλη αυτή την κατάσταση που σίγουρα δεν μας τιμάει ως χώρα; Αρχικά, αποτελεί κοινό τόπο η άποψη ότι ευρισκόμενοι σε μια εποχή έντονου ανταγωνισμού σε πάμπολλα πεδία, οι ίδιοι οι παράγοντες του επαγγελματικού αθλητισμού, μια μεγάλη πλειοψηφία τουλάχιστον για να μην είμαστε σαρωτικοί, δείχνουν να υιοθετούν μια στάση ανοχής απέναντι στο φανατισμό των οπαδών. Κι αυτό συμβαίνει πολύ απλά διότι σε μια επιχείρηση, όπως είναι κάθε επαγγελματική ομάδα, οι οπαδοί αποτελούν τους καλύτερους «πελάτες» αυτής όντας μία από τις πιο σημαντικές πηγές εσόδων και ταυτόχρονα ένας ανέξοδος τρόπος ενίσχυσης και διατήρησης του πλήθους των υποστηρικτών του συλλόγου με αποτέλεσμα οι ίδιες οι ομάδες, έστω και αν πολύ συχνά καλούνται να πληρώσουν πολύ ακριβά τις παραβατικές συμπεριφορές των οπαδών τους, να ανέχονται τις συχνές παρεκτροπές τους μη θέλοντας να έρθουν σε ρήξη μ’ αυτούς αποβλέποντας στα οφέλη από την παρουσία τους στα γήπεδα…
Επιπρόσθετα, νομίζω, ότι κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με το γεγονός ότι οι ίδιοι οι σύλλογοι κατ’ επανάληψη φροντίζουν να «δυναμιτίζουν» το κλίμα, να καλλιεργούν τον αθέμιτο ανταγωνισμό διεκδικώντας με κάθε τρόπο τη νίκη μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους, με άμεση συνέπεια όλος αυτός ο φανατισμός να μεταφέρεται στο πεδίο των οπαδών, να ενισχύεται σημαντικά και να προκαλεί σωρεία προβλημάτων και επεισοδίων. Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται σε μεγάλο βαθμό και πάρα πολλοί από τους κατέχοντες δημόσιο λόγο και δη αξιωματούχοι των συλλόγων, υπεύθυνοι επικοινωνίας ή δημοσιογράφοι οι οποίοι με τη σειρά τους φροντίζουν με τα λεγόμενα ή τα γραφόμενά τους να καλλιεργούν και να διατηρούν όλο αυτό το μίσος μεταξύ των οπαδών αντί να προσπαθούν να κατευνάσουν τα πνεύματα…
Θα ήταν ατόπημα, όμως, να μην εστιάσουμε σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη Παιδείας, για την οποία συνεχώς κάνουμε λόγο αλλά ποτέ δεν φροντίζουμε να δώσουμε ουσιαστικές και δραστικές λύσεις στο πρόβλημα που προκύπτει εξαιτίας της απουσίας της… Πολλοί νέοι άνθρωποι, σήμερα, στην προσπάθειά τους να καλύψουν συναισθηματικές ελλείψεις, αλλά και την υποτυπώδη προσωπικότητά τους, καταφεύγουν σε κάθε είδους βιαιότητα προκειμένου να «νιώσουν σπουδαίοι»…
Η μόρφωση πλέον φαντάζει δευτερευούσης σημασίας για κάθε νέο, η απαιδευσία κυριαρχεί την ώρα που η σύγχρονη οικογένεια πολλές φορές μέσα στον «πανζουρλισμό» της καθημερινότητας απουσιάζει ηχηρά και προσφέρει γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη παραβατικών συμπεριφορών… Η ανεργία, οι οικονομικές δυσκολίες, τα οικογενειακά και προσωπικά προβλήματα, αποτελούν ένα ψυχολογικό φορτίο που «μετατρέπεται» με την πρώτη ευκαιρία σε ένα καλό άλλοθι καταπάτησης του νόμου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων… Και μιας και αναφερθήκαμε σε νόμους, το κερασάκι στην τούρτα είναι η στάση ανοχής της Πολιτείας, που αντιμετωπίζει με επιείκεια ή και με αδιαφορία ανάλογα περιστατικά, που δικάζει δίχως να τηρεί ίσα μέτρα και ίσα σταθμά, που οι λέξεις τιμωρία και σωφρονισμός αποτελούν έννοιες που θα συναντήσεις μόνο σε κάποιο λεξικό και όχι μέσα στην ίδια μας την κοινωνία…
Ας μην κρυβόμαστε… Έχουμε αποτύχει σαν κοινωνία παταγωδώς διότι πρώτιστα φροντίζουμε να μάθουμε στα παιδιά μας τον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν πλούσια και όχι τον τρόπο με τον οποίο θα καταστούν ευτυχισμένα… Αφήσαμε τα πάντα στην τύχη τους και έχουμε γίνει έρμαιο αδίστακτων καιροσκόπων και δημαγωγών, πάσχουμε παντού και μονίμως μετά από κάθε άσχημο περιστατικό αναλωνόμαστε στα ευχολόγια και στις πρόσκαιρες λύσεις… Φτάνει πια, όμως, δεν πάει άλλο. Δεν είναι δυνατόν ένας νέος άνθρωπος να χάνει τη ζωή του εξαιτίας κάποιων αδίστακτοι δολοφόνων που αφαιρούν μια ζωή διότι δεν τυχαίνει υποστηρίζουν την ίδια ποδοσφαιρική ομάδα… Πόσο αποτρόπαιο ακούγεται και πόσο αδίστακτος μπορεί να είναι κάποιος για να κάνει τέτοια πράξη;;;
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός, την τεράστια προσμονή που είχα να έρθει σαββατοκύριακο ώστε να πάω με τον πατέρα μου στο γήπεδο και να παρακολουθήσω την αγαπημένη μου ομάδα, να δούμε ποδόσφαιρο δίχως έκτροπα, με φιλάθλους της αντίπαλης ομάδας να δίνουν το παρών, με τους αγώνες να τελειώνουν και ο κόσμος ήρεμα και πολιτισμένα να πηγαίνει να συνεχίσει τη μέρα του… Θυμάμαι, επίσης, εκείνες τις «δύσκολες» Δευτέρες που πηγαίναμε στο σχολείο με την ομάδα μας να έχει χάσει το σαββατοκύριακο και εκείνη την υπέροχη «καζούρα» που γινόταν μεταξύ των φίλων, ακόμα και των καθηγητών, με το τέλος των μαθημάτων να μας βρίσκει και πάλι χαρούμενους και μονιασμένους, διότι όταν αγαπάς κάτι με αγνά αισθήματα, βρίσκεις τον τρόπο να διαχειριστείς τόσο τις καλές όσο και τις κακές στιγμές…
Ένα ακόμη νέο παιδί χάθηκε για ασήμαντο λόγο… Μας ράγισε την καρδιά ο θάνατός του κι ας μην το γνωρίζαμε! Πρέπει, επιτέλους, να σταματήσει αυτή η παράνοια… Όσο δεν αποφασίζουμε να δώσουμε βάση στην Παιδεία μας για να παράγουμε σωστούς ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, όσο κυριαρχεί η ανομία, η ατιμωρησία, το δίκαιο του ισχυρού, όσο δεν ανοίγουν νέες θέσεις εργασίας ώστε να έχουν οι νέοι μας έναν προορισμό στη ζωή τους, όσο επιβραβεύεται η καταπάτηση των νόμων, όσο οι ηθικές αρχές αποτελούν σπάνιο φαινόμενο, τόσο περισσότερο θα διαιωνίζεται το φαινόμενο και θα συνεχίσουμε να θρηνούμε νέους ανθρώπους στο βωμό της βίας… «Σας παρακαλούμε, μην χτυπάτε άλλο τους νέους μας, βοηθήστε τους πραγματικά». Μπορείτε!
