One of young politicians speaking in microphone among other participants of conference

Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού

  

 

Αναντίρρητα, η εποχή μας είναι γεμάτη μεγάλες προκλήσεις από τη στιγμή που οι κοσμογονικές αλλαγές και οι ανακατατάξεις που συμβαίνουν διαρκώς έρχονται να μας υπενθυμίσουν κάθε μέρα, όλο και περισσότερο, την ανάγκη προάσπισης των αξιών και ιδανικών κάθε ανθρώπου. Γι’ αυτό, λοιπόν, και είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ να ενθαρρύνουμε τους νέους να συμμετέχουν στα κοινά και να καταστούν ενεργοί πολίτες όντας οι φυσικοί συνεχιστές κάθε σύγχρονης κοινωνίας.

 

Είναι αλήθεια ότι καθημερινά χρησιμοποιούμε την έννοια «ενεργός πολίτης» δίχως, όμως, να έχουμε αντιληφθεί επί της ουσίας το πόσο σημαντικό είναι να κάνουμε πράξη όλα όσα χαρακτηρίζουν έναν πολίτη ενεργό. Αν ανατρέξουμε πολύ πίσω στο παρελθόν θα δούμε ότι ο Αριστοτέλης στο έργο του «Πολιτικά» όρισε ως πολιτεία κάθε οργανωμένη κοινωνία όπου η εξουσία ασκείται από τους πολλούς με στόχο το κοινό συμφέρον, την ευημερία. Με λίγα λόγια η ιδιότητα του πολίτη δε χαρακτήριζε οποιοδήποτε μέλος μιας οργανωμένης κοινωνίας, αλλά μόνο εκείνα που μετείχαν ενεργά στην πολιτική και κατά συνέπεια επηρέαζαν την άσκηση της εξουσίας. Η συγκεκριμένη αντίληψη που κυριαρχεί στην κλασική ελληνική αρχαιότητα, επιβεβαιώνεται και στον Επιτάφιο του Περικλή όπου δίνεται μια συνοπτική περιγραφή για το πώς αντιλαμβάνεται τον πολίτη σύσσωμη η Αθηναϊκή κοινωνία.

 

Σε κάθε περίπτωση, νομίζω, ότι συμφωνούμε όλοι πως ενεργός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης, ο ενημερωμένος, εκείνος που γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, εκφράζει την άποψή του και συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία. Ο ενεργός πολίτης είναι αυτός που είναι υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του, φροντίζει για την υγεία, την ευεξία του, την προσωπική του ευημερία και ανάπτυξη. Ενημερώνεται για τα κοινά, αναζητά πληροφορίες, φιλτράρει την είδηση, διαμορφώνει κριτική σκέψη και παίρνει θέση απέναντι σε όσα συμβαίνουν. Παράλληλα, φροντίζει να διεκδικεί τα δικαιώματά του, επιδιώκει τη δημόσια έκφραση, σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, βοηθάει τους συμπολίτες του και φυσικά τηρεί τους κανόνες που θεσπίζονται από το κράτος.

 

Παρόλα αυτά, όλα τα παραπάνω μπορεί στη θεωρία να φαίνονται πάρα πολύ όμορφα, δυστυχώς, όμως, είναι γενικά αποδεκτή η άποψη ότι η Ελλάδα στερείται ενεργών πολιτών, πόσο μάλλον νέων ηλικιακά ενεργών πολιτών. Πολλοί ισχυρίζονται πως οι νέοι άνθρωποι αποστρέφονται την πολιτική, δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά, δεν αναζητούν συλλογική έκφραση. Και δεν έχουν άδικο σε κάποιο βαθμό. Το θέμα, όμως, στην προκειμένη περίπτωση είναι να καταλάβουμε τους λόγους για τους οποίους συναντάμε αυτή την αποστροφή για ενασχόληση με τα κοινά σε μια μεγάλη μερίδα των νέων και να προσπαθήσουμε να τους δώσουμε κίνητρα ενασχόλησης.

 

Φυσικά οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικής φύσης και νομίζω ότι όλοι μας έχουμε ένα μικρό ή ένα μεγάλο μερίδιο σ’ αυτό. Στο φαινόμενο, λοιπόν, αυτό έχουν συντελέσει τα μέγιστα τόσο το γενικότερο κλίμα της εποχής από τη στιγμή που κυριαρχούν η αδικία, η ανισότητα, η αναξιοκρατία, η ανηθικότητα, η υποκρισία των πολιτικών, η ασυνέπεια των ενηλίκων, τα λάθος πρότυπα και φυσικά η ανεργία και το οικονομικό αδιέξοδο που βιώνουμε όλοι μας.

 

Επιπρόσθετα, το φαινόμενο επιτείνει η αδιαφορία σύσσωμου του πολιτικού κόσμου να μεριμνήσει για τους νέους από τη στιγμή που δεν αντιλαμβάνονται ότι η νεολαία χρειάζεται τη βοήθεια του ίδιου του κράτους για να καταφέρει να εξελιχθεί. «Είμαι δίπλα στους νέους» δεν σημαίνει ασχολούμαι μ’ εκείνους μόνο «όταν θέλω την ψήφο τους». Αντίθετα σημαίνει ότι το κράτος βρίσκεται δίπλα τους ανά πάσα ώρα και στιγμή παρέχοντας ίσες ευκαιρίες, σωστή παιδεία, αξίες και φυσικά όλα τα μέσα προκειμένου να εξελιχθούν και να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία όχι μόνο για το προσωπικό τους συμφέρον αλλά για το κοινό καλό. Φυσικά θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε και στο γεγονός ότι η ιδεολογική σύγχυση που επικρατεί είναι εμφανής περισσότερο από ποτέ άλλοτε καθώς δεν υπάρχει ξεκάθαρος ιδεολογικός προσανατολισμός των κομμάτων με αποτέλεσμα και οι ίδιοι νέοι να τελούν υπό σύγχυση ως προς τις επιλογές τους.

 

Προφανώς και υπάρχουν νέοι που διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου, το ζήτημα, όμως, είναι πως θα καταφέρουμε να οδηγήσουμε ξανά στο δρόμο της συμμετοχής στα κοινά όλους εκείνους που αποστασιοποιούνται εκούσια. Σαφώς και αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο. Μία πρακτική πρόταση που θα βοηθούσε στη δραστηριοποίηση των νέων αφορά την εμπλοκή τους στις υποθέσεις που αφορούν στα θέματα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Θαρρώ ότι είναι πιο εύκολο το ενδιαφέρον τους για τα κοινά να αναπτυχθεί αρχικά στους χώρους και στις γειτονιές που μεγαλώνουν, που πηγαίνουν σχολείο, που απολαμβάνουν τις υπηρεσίες που μπορεί η συγκεκριμένη τοπική κοινωνία να τους προσφέρει.

 

Και αυτό διότι πολύ απλά έρχονται σε επαφή καθημερινά με όλα τα παραπάνω και γνωρίζουν από πρώτο χέρι όλα όσα πρέπει να αλλάξουν. Οι πρωταρχικές τους ανάγκες εκεί διαπιστώνονται και εκεί πρέπει να αντιμετωπίζονται. Η ανάγκη για σωστά και ανθρώπινα σχολεία, για αθλητικές εγκαταστάσεις, για χώρους πρασίνου, για προστασία του περιβάλλοντος, για πολιτιστικές εκδηλώσεις εμφανίζονται εκεί που ο νέος μεγαλώνει, εκεί που ο νέος πάει σχολείο και αργότερα εκεί που ο νέος θα αρχίσει να παίρνει τα πρώτα του χρήματα κάνοντας την πρώτη του δουλειά. Επιπρόσθετα, είναι πάρα πολύ σημαντικό όλοι μας να προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε με τους νέους χρησιμοποιώντας την ίδια «διάλεκτο», τη δική τους γλώσσα, αφήνοντας στην άκρη τη δική μας «ξύλινη» κάνοντας χρήση κάθε διαθέσιμου σύγχρονου καναλιού επικοινωνίας.

 

Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί ότι αφετηρία κάθε προσπάθειας θα πρέπει να είναι η ανάγκη να αντιληφθούμε ότι δεν αρκούν μόνο τα μεγάλα λόγια για να δώσουμε κίνητρο ενασχόλησης με τα κοινά στους νέους. Αν εμείς οι μεγαλύτεροι δεν φροντίσουμε να τους μεταδώσουμε με πράξεις σωστά μηνύματα, δεν θα κατορθώσουμε ποτέ να κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη τους.

 

 

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.