Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ´ Γυμνασίου: Ασκήσεις στις δευτερεύουσες ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις
- Να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις:
α. Οὗτοι ἔλεγον ὅτι φοβοῖντο μὴ πάθοιεν πολλὰ δεινά.
β. Δήλον ἐγένετο ἐκ τούτου ὅτι ἐγγύς που εἶεν οἱ ἱππεῖς.
γ. Ὁ κατήγορος πειρᾶται πείθειν ὑμᾶς ὡς ἐγὼ τοιαῦτα ἁμαρτήματα πεποίηκα.
δ. Κῦρος ἤρετο εἰ σωθεῖεν πάντες αὐτῷ.
ε. Οὗτος ἐδεδοίκει μὴ ἐν τῷ κρατῆρι φάρμακα μεμειγμένα εἴη.
στ. Κίνδυνός ἐστι μὴ ὑπὸ τῶν πολεμίων κυκλωθῶμεν.
ζ. Ὅρα οὖν μὴ ἀδίκως τοσοῦτον κακὸν πάθῃς.
η. Ῥᾴδιόν ἐστιν ὑμῖν ἐκ τῶν τοῦ κατηγόρου λόγων γνῶναι εἰ ἐγὼ ἐχθρός ὑμῶν εἰμι ἢ φίλος.
θ. Μωραίνει Κύριος ὃν βούλεται ἀπολέσαι.
ι. Ὑμεῖς γὰρ γιγνώσκετε ὅθεν ἥλιος ἀνίσχει καὶ ὅπου δύεται.
ια. Ἐνταῦθα μένοιεν ἂν ὅσοι ἂν ὑμῶν βούλωνται.
ιβ. Νῦν οὖν λέξω οὓς ὑμῶν πονηροὺς ἡγοῦμαι.
- Να εντοπίσετε τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις και να αναγνωρίσετε το είδος και τη συντακτική θέση τους:
α. Δεῖ τοίνυν ὑμᾶς κἀκεῖνο σκοπεῖν, ὅτι πολλοὶ Ἑλλήνων πολλάκις ψηφισμένοι τοῖς νόμοις χρῆσθαι τοῖς ὑμετέροις.
β. Χρὴ τοίνυν σπουδάζειν ὅπως οἱ νόμοι βέλτιστοι εἶναι.
γ. Βούλομαι τοίνυν ὑμῖν κἀκεῖνο διηγήσασθαι, ὃ φασί ποτ’ εἰπεῖν Σόλωνα κατηγοροῦντα νόμον τίνος οὐκ ἐπιτήδειον θέντος.
δ. Λέγεται τοῖς δικασταῖς Σόλωνα εἰπεῖν, ὅτι νόμος ἐστὶν ἁπάσαις ταῖς πόλεσιν.
ε. Ἀληθὲς εἶναι μοι δοκεῖ, ὅτι τοὺς νόμους ἅπαντες ὑπειλήφασιν (= θεωρούν, νομίζουν), ὅσοι σωφρονοῦσι, τρόπους τῆς πόλεως.
στ. Κεράμων μὲν πολλοὺς τρέφων τὰ ἐπιτήδεια δύναται παρέχειν, σὺ δὲ πολλούς τρέφων δέδοικας μὴ δι’ ἔνδειαν τῶν ἐπιτηδείων ἅπαντες ἀπόλησθε (= αφανιστείτε, πεθάνετε);
- Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να αναγνωρίσετε το είδος τους. Στη συνέχεια να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις:
α. Ὥστε οὐ τοῦτο δέδοικα, μὴ οὐκ ἔχω ὅ,τι δῶ (= να δώσω, από το ρ. δίδωμι) ἑκάστῳ τῶν φίλων, ἂν εὖ γένηται, ἀλλὰ μὴ οὐκ ἔχω ἱκανοὺς οἷς δῶ.
β.Ἐπειδὰν τὰ τοιαῦτα κατηγορῶσιν, οἷς ἔνοχοι Λακεδαιμόνιοι μᾶλλον τυγχάνουσιν ὄντες, οὐκ ἀποροῦμεν.
γ. Ὥσπερ οἱ τἀνθρώπεια μανθάνοντες ἡγοῦνται ἂν μάθωσιν ἑαυτοῖς τε καὶ τοῖς ἄλλοις (= για το καλό το δικό τους και των άλλων) ποιήσειν, οὕτω καὶ οἱ τὰ θεῖα ζητοῦντες νομίζουσιν ποιήσειν, ὅταν βούλωνται, καὶ ἀνέμους καὶ ὕδατα.
- Να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις:
α. Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον λελύσθαι τὰς σπονδάς, ἐπειδὴ εἰς χεῖρας ἦλθον.
β. Μὴ σπεῦδε πλουτεῖν, ἵνα μὴ ταχὺ πένης γένῃ.
γ. Ἐκκλησίαν τούτου ἕνεκα συνάγω, ὅπως ὑπομνήσω καί μέμψωμαι.
δ. Λείπουσι τὸν λόφον οἱ ἱππεῖς, ἐπεὶ καὶ ἐνταῦθα ἐχώρουν οἱ Ἕλληνες.
ε. Πολλὴν κραυγὴν ἐποίουν, ὥστε καὶ τοὺς πολεμίους ἀκούειν.
στ. Ξενοφῶν καὶ Χειρίσοφος διεπράξαντο, ὥστε λαβεῖν τοὺς νεκρούς.
ζ. Ὁ κιθαρίζειν μαθὼν κιθαριστής ἐστι, καὶ ἂν μὴ κιθαρίζῃ.
- Να αναγνωρίσετε το είδος και να βρείτε τη συντακτική λειτουργία των δευτερευουσών επιρρηματικών προτάσεων:
α. Ἐπειδὴ δὲ οὗτοι τολμῶσι τῶν οὐ προσηκόντων ἀμφισβητεῖν καὶ ψευδεῖς παρασκευάζονται λόγους, βούλομαι βραχέα καὶ περὶ τούτων αὐτῶν εἰπεῖν.
β. Ἐπειδὴ δέ, ὦ ἄνδρες, οὐ ποιεῖ Δικαιογένης ἃ ὡμολόγησε, δικαζόμεθα Λεωχάρει ἐγγυητῇ γενομένῳ Δικαιογένους.
γ. Ἐπεὶ δ᾽ ἐτελεύτησε Φιλοκτήμων, οὕτω διετέθη ἡ οὐσία (= η περιουσία) ὥστε τῶν ἀρχαίων μηδὲ τὰ ἡμίσεα εἶναι λοιπὰ καὶ τὰς προσόδους ἁπάσας ἠφανίσθαι.
δ. Ἡ δὲ τῶν λόγων πειθώ, κἂν μετρίως ῥηθῇ, δόξαν ἤνεγκε καὶ χάριν προσποιεῖ.
ε. Εἰς τοῦτο ἦλθον τόλμης ὥστ’ ἐκείνου κειμένου ἔνδον τοὺς μὲν οἰκέτας ἐφύλαττον, ὅπως μηδεὶς ἐξαγγείλειε μήτε τῇ γυναικί αὐτοῦ μήτε τῶν οἰκείων μηδενί.
στ. Εἰ καὶ μηδέν μοι τούτων ὑπῆρχεν, ἀλλὰ φαυλότατος ἦν τῶν πολιτῶν, δικαίως ἂν διὰ τὰς εὐεργεσίας τὰς εἰς ἐκεῖνον τῶν μεγίστων ἠξιώθην.
ζ. Προσεχώρησαν δὲ καὶ Μεγαρῆς Ἀθηναίοις ἐς ξυμμαχίαν, ὅτι αὐτούς Κορίνθιοι περὶ γῆς ὅρων πολέμῳ κατεῖχον.
η. Εὑρήσεις γάρ με πυνθανόμενον παρ’ αὐτοῦ, μαθών τι ὠφεληθῶ.
Στις παρακάτω φράσεις να χωρίσετε τις προτάσεις και να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις:
α. Ἔτι δ’ εἰ καὶ μηδὲν αὐτὸν ἐκώλυεν, ἀλλὰ καὶ ἐξῆν καὶ ἐβούλετο συκοφαντεῖν, οὐκ ἂν ἐπ’ Εὐθύνουν ἦλθε, ῥᾴδιόν ἐστι γνῶναι.
β. Εἰ δὲ μηδὲν τούτων κατέλιπεν, ἃ δ᾽ ἦν αὐτῷ ὑπόλοιπα, ἐπειδὴ τῷ ὀρφανῷ τὸ ἀρχάριον ἀπέδωκεν, οὗτος ἔλαβε ζῶντος ἐκείνου ἔτι, πῶς οὐ περιφανῶς ἐξελέγχεται ἀναιδὴς ὤν;
γ. Ὁ μὲν γὰρ πλοῦτος καὶ τὸ τάχος καὶ ἡ ἰσχὺς καὶ ὅσ’ ἄλλα τούτοις ὅμοια, αὐτάρκεις ἔχει τὰς ὀνήσεις τοῖς κεκτημένοις(= ωφελούν από μόνα τους όσους τα κατέχουν), καὶ κρατουσιν ἐν αὐτοῖς, κἂν μηδεὶς τῶν ἄλλων βούληται.
