Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΣΦΗΚΩΝ

Ο Αριστοφάνης διδάσκει τους Σφήκες στα Λήναια του 422 π.Χ. Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό συμμετέχει επίσης ο Φιλωνίδης με την κωμωδία Προάγων. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, και αυτό το έργο ήταν του Αριστοφάνη· ο Φιλωνίδης ήταν απλώς ο διδάσκαλος (ο Φιλωνίδης, όπως και ο Καλλίστρατος, ήταν σταθεροί συνεργάτες του Αριστοφάνη και αναλάμβαναν εκ μέρους του διδασκαλίες). Ο Προάγων καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον διαγωνισμό. Οι Σφήκες κατατάσσονται δεύτεροι (παρόλο που κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι η σειρά ήταν αντίστροφη). Τρίτος έρχεται ο Λεύκων με την κωμωδία Πρέσβεις. 

Οι Σφήκες δεν είναι από τις κωμωδίες του Αριστοφάνη που παίζονται ιδιαίτερα συχνά στη σύγχρονη σκηνή. Στο νεοελληνικό θέατρο, από την πρώτη παράσταση του Αλέξη Σολομού (1963) μέχρι σήμερα καταγράφονται μόλις επτά παραστάσεις του έργου αυτού. 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΠΛΟΚΗΣ

Οι Σφήκες είναι η ιστορία ενός πατέρα κι ενός γιου με περίεργα ονόματα: Φιλοκλέων και Βδελυκλέων αντιστοίχως. Ο Φιλοκλέων είναι μανιακός με τα δικαστήρια και ως εκ τούτου φανατικός οπαδός του Κλέωνα, αφού ο δημαγωγός του δίνει συνεχώς τροφή για το πάθος του. Από το δικαστικό του λειτούργημα ο Φιλοκλέων αποκομίζει μια αίσθηση αξίας και εξουσίας. Δεν τον χαλάει όμως και το ημερήσιο αντιμίσθιο των τριών οβολών, που του παρέχει τη δυνατότητα να μην είναι εξαρτημένος από τον γιο του. Ο Βδελυκλέων φέρει βαρέως την «ασθένεια» του πατέρα του και τον κλειδώνει στο σπίτι. Ούτε οι εφευρετικές προσπάθειες του γέροντα να αποδράσει ούτε η επιδρομή των συνδικαστών του (μισών ανθρώπων, μισών σφηκών) καταφέρνουν να απελευθερώσουν τον γέροντα· έτσι, πατέρας και γιος καταφεύγουν σε «αγώνα λόγων». Ο Φιλοκλέων εκθέτει τους λόγους για τους οποίους αγαπά τόσο το δικαστιλίκι, ο Βδελυκλέων επιχειρεί να του εξηγήσει πως στην πραγματικότητα έχει γίνει το υποχείριο επιτηδείων, που οι ίδιοι πλουτίζουν και σε εκείνον δεν δίνουν παρά ψίχουλα

Τα επιχειρήματα του Βδελυκλέωνα κλονίζουν τον πατέρα του, ο οποίος όμως δεν μπορεί να απαλλαγεί από τον εθισμό του. Έτσι, ο Βδελυκλέων καταφεύγει σε ένα τέχνασμα: μετατρέπει το σπίτι του σε δικαστήριο και βάζει τον Φιλοκλέωνα να δικάσει…οικιακές υποθέσεις! Η πρώτη υπόθεση που έρχεται ενώπιόν του είναι η δίκη του σκύλου Λάβητα (το όνομα παραπέμπει στον στρατηγό Λάχητα), που έκλεψε λίγο σικελικό τυρί. Κατήγορος είναι ένας άλλος σκύλος, ο «Κύων από το Κυδαθήναιο», περσόνα του Κλέωνα. Ο Βδ. υπερασπίζεται σθεναρά τον Λάβητα, όμως ο πατέρας του είναι εθισμένος και στις καταδικαστικές ψήφους! Έτσι ο Βδ. τον παγιδεύει και εξασφαλίζει με απάτη την αθώωση του πελάτη του! Ο Φιλοκλέων καταρρέει. 

Φωτογραφία: Εθνικό Θέατρο (1963). Σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός © Αρχείο Εθνικού Θεάτρου

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com

Προηγούμενο άρθροΛατινικά Β΄ Λυκείου: Σχεδιαγραμματική παρουσίαση εισαγωγής
Επόμενο άρθροΚατάκτηση μητρικής γλώσσας: Όταν η γλώσσα έρχεται με τον πελαργό…
Ο Αντώνης Κ. Πετρίδης (γεν. 1975) είναι αριστούχος απόφοιτος κλασικής φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Cambridge (Trinity College). Υπηρετεί ως Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πρόγραμμα “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται κυρίως γύρω από το αρχαίο ελληνικό θέατρο και την ελληνιστική λογοτεχνία. Από το 2009 ανήκει στην ομάδα που συνέγραψε και εποπτεύει την εφαρμογή του Νέου Αναλυτικού Προγράμματος για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στη Μέση Εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχει αναλάβει την πτυχή της Αρχαίας Γραμματείας από Μετάφραση στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.