Γράφει η Νικολέτα Θάνου

«Οι μικροί γαλαξίες», ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου ήταν το 3ο  Κείμενο στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο οποίο εξετάστηκαν οι υποψήφιοι  ημερήσιων και εσπερινών γενικών Λυκείων στις φετινές επαναληπτικές πανελλαδικές εξετάσεις. Αν μη τι άλλο, ήταν μια χρονιά όπου η ποίηση είχε την τιμητική της. Η ποίηση ως μέσο αντιμετώπισης της αδυσώπητης πραγματικότητας που λυτρώνει τον άνθρωπο δίνοντάς του διέξοδο στις ανησυχίες του και η ποίηση που σε φέρνει αντιμέτωπο με κόσμους πρωτοϊδωμένους, με πτυχές του εαυτού σου που δεν γνώριζες , με συναισθήματα που αγνοούσες την ύπαρξή τους.

«Οι μικροί γαλαξίες» είναι ένα μικρό διαμάντι της ποιητικής δημιουργίας από έναν ποιητή με μια ιδιαίτερη συναισθηματική και λυρική φύση. Η απογείωση του συναισθήματος και η εξύμνηση της αγάπης δύο ψυχών που μετά από την περιπλάνηση στο χωροχρόνο του σύμπαντος οδηγήθηκαν σε μια μοιραία συνάντηση κλέβοντας λίγη από την αίγλη των γαλαξιών του, αποτελεί μια θεματική πιθανόν δύσκολα προσεγγίσιμη από τους νέους, στους οποίους η ποίηση δεν έχει χώρο στη ζωή τους. Σε μια εποχή καθαρά αντιποιητική και αποφλοιωμένη συναισθηματικά, η πρόκληση των φετινών εξετάσεων ήταν θα λέγαμε η ευαισθητοποίηση και η στροφή σε αξίες ξεχασμένες από τη σήψη της εποχής και τη φθορά της ρυθμικής  και πληκτικής επανάληψης της ύπαρξης μέσα από μηχανοιημένες και καλοκουρδισμένες ενέργειες  και αποφάσεις,  που δεν υπαγορεύονται από τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου αλλά από έξωθεν επιταγές και φτηνούς υπολογισμούς.

 Μέσα σε αυτό το κλίμα γαλουχούνται οι σημερινοί νέοι και ξαφνικά καλούνται να αντιμετωπίσουν την ποίηση. Ως συναίσθημα, ως φως, ως λύτρωση. Το θέμα είναι αν μπορούν. Κι αν δεν μπορούν επιβάλλεται να μάθουν. Μέσα από τους «Μικρούς Γαλαξίες» του Βρεττάκου δόθηκε ξανά η ευκαιρία στους νέους της αβασάνιστης  και μηχανικής σκέψης  να εγκύψουν με σοβαρότητα και με ενδιαφέρον στον εσωτερικό τους κόσμο και να συστηθούν με το θυμικό τους. Για αυτό ακριβώς το λόγο, για να κατανοήσουν στη λέξη «κόσμο» την αρχετυπική της διάσταση και κάποια στιγμή στη ζωή τους να την τιμήσουν, γιατί περί αυτού πρόκειται, περί κοσμήματος.

Η αγάπη ως κινητήρια δύναμη, ως μοχλός αέναης κίνησης, ως πηγή ενέργειας που είναι σε θέση να μεταμορφώσει το μουντό τοπίο της σύγχρονης  πραγματικότητας σε φωτεινό σύμπαν, να προσφέρει λύσεις, να κάνει τον άνθρωπο  να μεγαλουργήσει σε σημείο που ακόμη και η απεριόριστη δύναμη της μεγαλειώδους συμπαντικής σύνθεσης να υποκλιθεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι τόλμη, την τόλμη να σταθείς απέναντι στον άλλον με γενναιότητα, να μη “λοξέψεις”, όπως πολύ εύστοχα διατυπώνει ο ποιητής. Το ερέθισμα για σκέψη είναι μεγάλο, και οι νέοι υποψήφιοι είναι τυχεροί που τους βρήκε η ποίηση έτσι απρόσμενα φέτος και μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Ας μη λοξέψουν  λοιπόν, ας βαδίσουν ίσα και ας γίνουν αστέρια φωτεινά για να φωτίσουν τους σβησμένους ήλιους των άλλων,  όπως θα έλεγε και ένας άλλος κορυφαίος λογοτέχνης μας, ο Ν. Καζαντζάκης.

Εξαιρετικές, λοιπόν, επιλογές τα λογοτεχνικά κείμενα τη φετινή χρονιά και ως αντικείμενο προς εξέταση εύχομαι να εντυπωθούν στο νεανικό νου με το σωστό τρόπο λειτουργώντας ως δρομοδείκτες προς κάτι  ουσιαστικό, όχι ως το τέλος μιας μακράς και επίπονης προετοιμασίας,  αλλά ως τροφή για σκέψη και προβληματισμό έστω και σε βάθος χρόνου.

Ας κρατήσουμε την τελευταία εικόνα από το ποίημα του Βρεττάκου: «Τα άστρα το βλέπουνε, ότι: δύο δισεκατομμύρια μικροί γαλαξίες και πλέον κατοικούμε τη γη». Καιρός να το δούμε κι εμείς.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.