Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά που ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τείνει να γίνει συνήθεια η κουβέντα τόσο για την καθοδική τους πορεία όσο και για το επίπεδο γνώσεων των νέων φοιτητών. Έτσι, λοιπόν, το ίδιο ισχύει και φέτος, ειδικά από τη στιγμή που καταγράφηκε μεγάλη πτώση στις ανθρωπιστικές, θετικές και ιατρικές σχολές, ενώ αντίθετα σημειώθηκε αύξηση σε όσες ανήκουν στο τέταρτο επιστημονικό πεδίο.
Εκείνο, όμως, που σηκώνει πραγματικά μεγάλη κουβέντα αφορά το γεγονός ότι κάτω των 10.000 μορίων βρίσκεται το 42 % των τμημάτων, ενώ από τα Επαγγελματικά Λύκεια το 30%. Τι φταίει όμως πραγματικά για τις πολύ χαμηλές επιδόσεις των παιδιών; Μα τι άλλο; Το εκπαιδευτικό σύστημα, όπως είναι δομημένο, με τόσες ανορθογραφίες που συνεχώς επισημαίνονται και παράλληλα συνεχώς διαιωνίζονται. Πράγματα δηλαδή που έχουμε αναλύσει πάρα πολλές φορές σε σημείο να γίνουμε κουραστικοί.
Η κριτική, βέβαια, πάντα είναι εύκολη. Γι’ αυτό και πρέπει όλοι μας πρώτα απ’ όλα κάποτε να σταματήσουμε να απαιτούμε απ’ όλα τα παιδιά να γίνουν «επιστήμονες». Είναι σα να απαιτείς από μια τάξη 25 μαθητών οι 20 να γίνουν πρωταθλητές στον αθλητισμό και να ξοδεύεις χρήματα και τα νιάτα τους πάνω στην ιδέα αυτή! Πρέπει να υπάρξει επιτέλους εξορθολογισμός.
Το σύστημα των εξετάσεων θα πρέπει να αλλάξει, ακόμα και αύριο αν γίνεται. Η κατάσταση πρέπει να βελτιωθεί άμεσα και για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζονται διάθεση και κάποιες -αρχικά- εφικτές λύσεις αφού ως γνωστόν τόσο η οικονομική κατάσταση της χώρας όσο και η «άρνηση» για ριζοσπαστικές αλλαγές αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες. Κάτι πολύ απλό που θα μπορούσε να γίνει είναι κάθε τμήμα να καθορίζει δύο βασικά μαθήματα και τη βάση που θα πρέπει να έχει γράψει κάθε υποψήφιος για να πετύχει σε αυτό το τμήμα ώστε να υπάρχουν κάποιες βασικές αναγκαίες γνώσεις σε κάθε επιτυχόντα. Είναι ένα πρώτο βήμα που θα βελτιώσει αρκετά την κατάσταση ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα όπως η περιβόητη βάση εισαγωγής στο Μαθηματικό Σάμου που κινείται περίπου στα 3.300 μόρια. Και φυσικά, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι σε καμία περίπτωση δεν τα βάζουμε με τα παιδιά που περνούν με τόσο χαμηλές βάσεις εισαγωγής, όπως επίσης ότι όσα τμήματα έχουν χαμηλή βάση δε σημαίνει ότι υστερούν σε ακαδημαϊκό επίπεδο…
Αλλού είναι η ρίζα του προβλήματος και το γνωρίζουμε όλοι αυτό. Ένας από τους βασικούς λόγους για τον οποίο ευθύνεται το εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να έχουμε τέτοιες βάσεις είναι ξεκάθαρα το ότι «απαγορεύεται» να μείνει κάποιος μετεξεταστέος τόσο στο γυμνάσιο, όσο κυρίως στο Λύκειο. Με μηδενική προσπάθεια και χωρίς διάβασμα πολλές φορές, περνάει κανείς τις τάξεις πολύ άνετα… Κατά συνέπεια δεν υπάρχει το απαραίτητο υπόβαθρο γνώσεων σε βασικά, μάλιστα, μαθήματα γεγονός που αποτυπώνεται με ανάγλυφο τρόπο στις βαθμολογίες των Πανελλαδικών.
Παράλληλα, η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι καθαρά μια βιομηχανία παραγωγής πτυχίων… και θα έπρεπε από καιρό να έχουν τεθεί ελάχιστα επίπεδα εισαγωγής. Δυστυχώς, η κοινωνία μας συντηρεί ένα σύστημα που φαίνεται να έχει ως μοναδικό σκοπό να κάνει τονωτικές ενέσεις στις τοπικές οικονομίες και παράλληλα να ικανοποιούνται άπαντες παίρνοντας ένα χαρτί στα χέρια τους που στις περισσότερες των περιπτώσεων θα τους οδηγήσει με τη σειρά του στην ανεργία.
Κάποια στιγμή, επιτέλους, πρέπει να συνταχθεί ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης της Οικονομίας, της Υγείας, της Βιομηχανίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας και στη συνέχεια το ίδιο το κράτος να καθορίσει τις απορρέουσες απαιτήσεις για κάθε επάγγελμα. Παράλληλα, πρέπει να καθοριστούν τα επαγγελματικά δικαιώματα για κάθε επάγγελμα και να δοθούν ξεκάθαρες οδηγίες για τους δρόμους με τους οποίους κάποιος μπορεί να τα αποκτήσει. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα τόσα πολλά «κλειστά» επαγγέλματα που ούτε μπορεί να φανταστεί ένας 18άρης όταν συμπληρώνει το μηχανογραφικό του. Άλλωστε, ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι ανύπαρκτος στο σχολείο εδώ και πολλά χρόνια, γεγονός που φαίνεται και στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού.
Το να στήσεις από την αρχή ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι σαθρό από τα θεμέλια σίγουρα δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο, απαιτούνται όμως άμεσα γρήγορες και σημαντικές αλλαγές έτσι ώστε και να σταματήσει αυτή η υποβάθμιση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αλλά και οι νέοι να αποκτούν πλέον στα χέρια τους πτυχία που θα έχουν αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Τα περιθώρια έχουν στενέψει, η ανεργία -ειδικά στους νέους- καλπάζει και μέσα σε όλα αυτά έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον κορωνοϊό. Λύσεις και αλλαγές, λοιπόν, τώρα που η σχολική χρονιά βρίσκεται στο ξεκίνημά της ώστε να υπάρχει χρόνος να γίνουν και πράξη δίχως να προκαλέσουν ανακατωσούρα για άλλη μια φορά.
Κλείνοντας, ας ευχηθούμε η νέα σχολική πραγματικότητα που θα αρχίσει στις 14 Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνει όλους τους μαθητές με αυξημένα μέτρα πρόληψης και προφύλαξης να κυλήσει όσο το δυνατόν γίνεται πιο ομαλά. Ξεκινάει ένα πολύ δύσκολο ταξίδι για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς με την ευχή να μην αντιμετωπίσουμε ξανά μπροστά μας τα όσα βιώσαμε μέχρι τον Ιούνιο. Εύχομαι ολόψυχα καλή αρχή σε όλους, με υγεία, υπομονή και πολλές γνώσεις!
