Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Η επιλογή της κατεύθυνσης στη Β’ Λυκείου είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που θα πρέπει να αποφασίσει ο μαθητής, όσο αφορά το μέλλον του και την επαγγελματική του καριέρα. Κάθε χρόνο πολλοί μαθητές επιλέγουν μια κατεύθυνση γιατί πιστεύουν ότι δεν είναι «δυνατοί» σε μαθήματα άλλων κατευθύνσεων. Η επιλογή, όμως, της κατεύθυνσης θα πρέπει να γίνεται πάντα με ορθολογικά κριτήρια.
Χρόνια τώρα το ερώτημα παραμένει πάντα αμείλικτο: «Ποιες σχολές έχουν προοπτική;». Σε μια χώρα που τα ποσοστά της ανεργίας είναι εξαιρετικά μεγάλα, ειδικά για τους νέους έως 35 ετών, η απάντηση είναι σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Πριν όμως απαντήσει κάποιος στο συγκεκριμένο ερώτημα το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει για τη σωστή επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων, είναι να αποκτήσει αυτογνωσία, να μάθει ποιος είναι, τι θέλει και τι μπορεί να κάνει. Να είναι σίγουρος για τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις, τις προτιμήσεις, τα ταλέντα του, διερευνώντας παράλληλα τις ικανότητες και τις δεξιότητές του.
Το δεύτερο βήμα είναι η διερεύνηση του κόσμου της εργασίας, των συνθηκών και αμοιβών, του περιεχομένου, της ιεραρχικής ανέλιξης και κυρίως των προοπτικών των επιμέρους επαγγελμάτων στην αγορά εργασίας. Το οικογενειακό περιβάλλον και η παράδοση, βαρύνουν επίσης κατά περίπτωση στην πλάστιγγα των επαγγελματικών επιλογών. Συχνά το επάγγελμα του πατέρα, της μητέρας, η οικογενειακή επιχείρηση, είναι ένα καλό εφαλτήριο για το επαγγελματικό μέλλον των νέων, με την προϋπόθεση βέβαια πως του ταιριάζει.
Από την προσωπική μου εμπειρία, αυτό που έχω αντιληφθεί τα τελευταία χρόνια, είναι ότι υπάρχει μια διαρκής μείωση των παιδιών που αποφασίζουν να ακολουθήσουν τις ανθρωπιστικές σπουδές, είτε ίσως επειδή πολύ συχνά ακούν ότι η συγκεκριμένη κατεύθυνση έχει πολύ περισσότερο διάβασμα σε σχέση με τις υπόλοιπες, είτε επειδή κυριαρχεί η άποψη ότι μέσω των ανθρωπιστικών σπουδών συρρικνώνονται συνεχώς οι πιθανότητες για μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση. Ισχύουν όμως αυτές οι απόψεις απόλυτα;
Έχοντας, λοιπόν, κατά νου όλα τα παραπάνω μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos–istotopos.gr»θα εστιάσουμε στους λόγους για τους οποίους μπορεί κάποιος να επιλέξει τις ανθρωπιστικές σπουδές. Στην κατεύθυνση, λοιπόν, αυτή σκόπιμο κρίνεται αρχικά να αναφερθεί ότι με τον όρο ανθρωπιστικές εννοούνται εκείνες οι επιστήμες που ασχολούνται με τον άνθρωπο και τη γενική συμπεριφορά του και ορίζονται ως αναλυτικές και κριτικές ως προς την προσέγγισή τους. Είναι οι επιστήμες που ασχολούνται με τον άνθρωπο ως πνευματικό και κοινωνικό ον και σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι γλώσσες, η φιλολογία, η λογοτεχνία, οι κλασικές σπουδές, η φιλοσοφία, η θεολογία, οι εικαστικές τέχνες και οι παραστατικές τέχνες (η μουσική, το θέατρο και ο χορός). Στις ανθρωπιστικές επιστήμες παραδοσιακά ανήκουν τόσο η αρχαιολογία όσο και η ιστορία.
Αν κάποιος πιστεύει ότι ο δρόμος προς την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι στρωμένος με ροδοπέταλα μόνο και μόνο αν επιλέξει κατεύθυνση που δεν θα χρειάζεται σε τόσο μεγάλο βαθμό αποστήθιση, όπως η θεωρητική, πλανάται πλάνην οικτρά. Επιλέγοντας, ένα παιδί τη θεωρητική κατεύθυνση σίγουρα αυτό δεν σημαίνει ότι οι ώρες διαβάσματος που πρέπει να κάνει θα είναι πολύ περισσότερες από εκείνες που κάνουν τα παιδιά των υπόλοιπων τριών κατευθύνσεων…
Κάθε κατεύθυνση, κάθε μάθημα αυτής, χρειάζεται εξίσου διάβασμα, οργάνωση, προσπάθεια, κόπο και μεθοδολογία… Ο τρόπος αλλάζει, όχι η ποιότητα και η ποσότητα του διαβάσματος όπως πιστεύουν πολλοί λανθασμένα… Όπως χρειάζεται πολύωρο διάβασμα για να αντιμετωπίσει κάποιος τις δυσκολίες των Αρχαίων, της Ιστορίας, της Κοινωνιολογίας (μέχρι πέρσι των Λατινικών) και της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, το ίδιο πολύωρο διάβασμα χρειάζεται και κάποιος που θα επιλέξει μία άλλη κατεύθυνση. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, βλέπουμε ότι οι απαιτήσεις αυξάνονται μέσα από τις διαρκείς -με αβέβαια δυστυχώς αποτελέσματα- αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα της χώρας, δυσανάλογα πάντα με το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατά συνέπεια ο δείκτης της δυσκολίας ανεβαίνει συνεχώς σε όλα τα μαθήματα εξίσου!
Το γεγονός επίσης πως η ύφεση από την οποία χαρακτηρίζεται η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει προκαλέσει ένα σημαντικό αδιέξοδο στα ανθρωπιστικά επαγγέλματα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποθαρρύνουμε τα παιδιά να επιλέξουν τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Όταν κάποιος αγαπάει πραγματικά αυτό που κάνει έχει σαφώς περισσότερες πιθανότητες να λύσει το γόρδιο δεσμό της επαγγελματικής αποκατάστασης από κάποιον που σαφέστατα επιλέγει ένα επάγγελμα μόνο και μόνο για την ασφάλεια και τις οικονομικές απολαβές που προσφέρει…
Προοπτικές υπάρχουν και στις ανθρωπιστικές σπουδές και αυτό δεν θα πρέπει να το λησμονούμε. Οι ανθρωπιστικές σπουδές στη σύγχρονη εποχή αναδύουν πολλές ευκαιρίες σε διάφορους τομείς και αρχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ακόμη και στην εξέλιξη των τεχνολογικών εφαρμογών στην καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Με αυτήν την λογική δεν θα ήταν καθόλου παράδοξο, ένας απόφοιτος Φιλολογίας με μεταπτυχιακές σπουδές στη Γλωσσολογία, να εργάζεται σε ένα εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης, για την κατασκευή εφαρμογών μετάφρασης μέσω Smartphone.
Παράλληλα, η εξέλιξη της επιστήμης της Ειδικής Αγωγής, έχει ανοίξει πολλούς δρόμους σε αποφοίτους όπως για παράδειγμα του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Βόλου. Οι απόφοιτοί τους έχουν πολύ καλή απορρόφηση στον δημόσιο τομέα ως αναπληρωτές, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, στελεχώνοντας πολυδύναμα κέντρα. Επιπρόσθετα μια σημαντική ευκαιρία για τους αποφοίτους τμημάτων Ξένων Γλωσσών, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν την έφεσή τους στην εκμάθηση και χρήση ξένων γλωσσών και να συνδυάσουν σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο, είναι ο Τουριστικός κλάδος (στέλεχος τουριστικής επιχείρησης) και η διερμηνεία (ξεναγοί). Ακόμη ας μην ξεχνάμε ότι ήδη από φέτος αναμένονται αρκετοί διορισμοί στη δημόσια εκπαίδευση, γεγονός που ίσως τα επόμενα χρόνια προσφέρει ένα σημαντικό δέλεαρ για όσους αποφασίσουν να επιλέξουν τις ανθρωπιστικές σπουδές!
Συμπερασματικά, λοιπόν, το να επιλέξει κανείς την κατεύθυνση των ανθρωπιστικών σπουδών σίγουρα έχει να του προσφέρει λύσεις και προοπτικές. Σε κάθε περίπτωση όμως η επιλογή κατεύθυνσης, όποια κι αν είναι αυτή, δεν θα πρέπει να στηρίζεται σε αίολα επιχειρήματα και στερεοτυπικές απόψεις, από όπου κι αν πηγάζουν αυτές! Είναι μια κρίσιμη επιλογή και χρειάζεται καθαρό μυαλό, ζύγισμα των δεδομένων και φυσικά τις απαραίτητες συμβουλές από τους ειδικούς…
