Ι. ΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ Μ.ΑΣΙΑ

1.Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας

 

α. Παγίωση και επέκταση των αλλαγών

7ος αι. αλλαγές σημειώθηκαν αλλαγές που απομάκρυναν το Βυζάντιο από τις ρωμαϊκές του καταβολές.

 

Πότε αποκρυσταλλώθηκαν οι αλλαγές του 7ου αι. και έγιναν μόνιμα γνωρίσματα;

Στα χρόνια της ισαυρικής ή συριακής δυναστείας (717-802) και αυτής του Αμορίου (802-867) που ακολούθησαν.

 

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Διαμορφώθηκε το μεσαιωνικό ελληνικό Βυζαντινό Κράτος.

 

Ποιες ήταν οι εξελίξεις στο βυζαντινό κράτος;

 

  • Τα σύνορα μεταξύ Βυζαντίου και Χαλιφάτου σταθεροποιήθηκαν στις παρυφές της Μ. Ασίας, στη στεριά, και κατά μήκος της γραμμής Κιλικία-Κύπρος-Κρήτη, στη θάλασσα.
  • Στα μέσα του 9ου αι. άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση στη Μ. Ασία.
  • Στα Βαλκάνια, το Βυζάντιο αντιμετώπισε με επιτυχία τη βουλγαρική απειλή, ενώ συγχρόνως άρχισε να αφομοιώνει τους σλαβικούς πληθυσμούς.
  • Ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας ενισχύθηκε, ενώ η γνώση και χρήση της λατινικής περιορίστηκε αισθητά.
  • Οργανώθηκαν περαιτέρω οι κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες του κράτους (Η σημαντικότερη: αρμόδια για την εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής)
  • Τα θέματα γενικεύτηκαν στη Μ. Ασία και επεκτάθηκαν στα Βαλκάνια.
  • Ο στρατηγός-διοικητής κάθε θέματος με τη δύναμη που διέθετε ήταν συχνά επικίνδυνος για την κεντρική εξουσία.
  • Πολλές εξεγέρσεις οργανώθηκαν από στρατηγούς.
  • Η ανάπτυξη των θεματικών στρατών είχε σημαντικές συνέπειες: Οι μισθοφόροι περιορίστηκαν και συνάμα στη βυζαντινή ύπαιθρο κυριάρχησε η μικρή και μεσαία αγροτική ιδιοκτησία.

 

β. Ανάκαμψη της οικονομίας

Πότε παρουσιάστηκαν οι πρώτες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης; Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Ε’ (741-775).

 

Τι σήμαινε αυτή η οικονομική ανάπτυξη(χαρακτηριστικά);

  • Αύξηση πληθυσμού (μεταίχμιο από τον 8ο προς τον 9ο αι.)
  • Είχε ξεπεραστεί η κρίση στην οικονομία.
  • Αυξήθηκαν τα κρατικά έσοδα
  • Αναζωογονήθηκαν το εμπόριο και η βιοτεχνία.
  • Χαρακτήρας της οικονομίας παρέμεινε κυρίως αγροτικός
  • Κακώσεις του Νικηφόρου Α’: τα τολμηρά οικονομικά του μέτρα που απέβλεπαν στην ανάκαμψη του εμπορίου και την αύξηση των εσόδων του κράτους (η ονομασία προήλθε από τους εχθρούς του).

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

  1. Αφού μελετήσεις το παρατιθέμενο απόσπασμα του Χρονικού της Μονεμβασίας και το περιεχόμενο της πρώτης από τις «κακώσεις», να αναφέρεις τα μέτρα που έλαβε ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α’, για να αποκαταστήσει τη βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο;

Τα μέτρα που έλαβε ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α’, για να αποκαταστήσει και να αναδιοργα- νώσει τη βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο, ήταν με τη σειρά η στρατιωτική ανάκτηση των Πατρών και η καθυπόταξη των Σλάβων της περιοχής, η ανοικοδόμηση των πόλεων των Πατρών και της Σπάρτης και των εκκλησιών, η επιστροφή των παλαιών πληθυσμών που είχαν απόδημήσει στην Κάτω Ιταλία και ο εκχριστιανισμός των σλαβικών πληθυσμών.

 

 

  1. Ποιες υποχρεώσεις είχαν οι αγρότες-στρατιώτες, όταν κηρυσσόταν επιστράτευση;

Όταν σήμαινε πολεμικός συναγερμός και κηρυσσόταν επιστράτευση εξαιτίας κάποιας αραβικής εισβολής, οι αγρότες-στρατιώτες όφειλαν να παρουσιαστούν ενώπιον του στρατηγού του θέματος με ένα άλογο ή μία πολεμική άμαξα και τον οπλισμό του. Η παραμέληση της υποχρέωσης αυής συνεπαγόταν βαριές ποινές για το στρατιώτη

 

  1. Οι υπήκοοι του Βυζαντίου πλήρωναν πολλούς φόρους. Μπορείς, αφού μελετήσεις το δεύτερο παράθεμα, να αναφέρεις τους σημαντικότερους;

Στο τελευταίο παράθεμα αναφέρονται το δικέρατον, ο καπνικός φόρος που βάρυνε τα αγροτικά νοικοκυριά, δηλαδή φόρος έγγειας ιδιοκτησίας, ο φόρος κληρονομίας, ο φόρος εύρεσης θησαυρού, το κομμέρκιον, που ήταν εμπορικός φόρος (τρίτη ερώτηση).

 

  1. Ποιες από τις αναφερόμενες «κακώσεις» απέβλεπαν στην αύξηση των εσόδων του κράτους και ποιες στην 6. ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας;

Στην αύξηση των εσόδων του Βυζαντινού Κράτους απέβλεπαν οι κακώσεις 3, 4, 5 και 10, ενώ στην ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας απέβλεπε η δέκατη κάκωση.

 

 

  1. Ποια η σημασία της δεύτερης κάκωσης για τη συνοχή της αγροτικής κοινότητας;

Η σημασία της δεύτερης κάκωσης για τη συνοχή της αγροτικής κοινότητας ήταν πολύ μεγάλη. Με αυτή τα πλούσια μέλη της κονότητας αναλάμβαναν την υποχρέωση να πληρώνουν τα έξοδα για τον εξοπλισμό και τη στράτευση των φτωχότερων μελών της κονότητας. Έτσι και η αριθμητική δύναμη του στρατού παρέμενε αμετάβλητη και αυξανόταν το αίσθημα ευγνωμοσύνης των φτωχών προς τις πολιτικές αρχές και το αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της κοινότητας. Όλα αυτά ενίσχυαν τη συνοχή τόσο της ευρύτερης κοινωνίας όσο και της μικρής κοινωνίας του χωριού, της αγροτικής κοινότητας.

 

 

Σχεδιαγράμματα
Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη
Ο Ιουστινιανός και το έργο του
Ο Ηράκλειο και η δυναστεία του (610-717)
Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο
Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας

 

 

 

 

 

 

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.