Η σχέση μας με το παρελθόν (α. ατομική εκδοχή)

Του Νίκου Τσούλια

      Ζούσε πάντα με το παρελθόν. Με αυτό σχεδίαζε το μέλλον του, με αυτό περνούσε τις ελεύθερες ώρες του, με αυτό ονειρευόταν. Ο ίδιος δεν θεωρούσε τον εαυτό του ως ιδιόρρυθμο, αλλά ισχυριζόταν ότι τόνιζε αυτό που οι άλλοι έκρυβαν στη ζωή τους.

      «Τα πάντα είναι παρελθόν. Το μέλλον είναι θεωρητική επινόηση του ανθρώπου. Το παρόν δεν προλαβαίνει να πάρει μια ανάσα και έχει μετατραπεί σε παρελθόν και για κάποιο διάστημα η σκέψη μας το γεύεται ως παρόν, γιατί έτσι έχει συνηθίσει. Το παρελθόν είναι το μοναδικό πεδίο της πραγματικότητάς μας. Μπορούμε να πούμε ότι είναι δικό μας. Τι φωλιάζει περισσότερο μέσα στην ψυχή μας; Ακόμα και όταν ονειρευόμαστε και ανιχνεύουμε το μέλλον μας με εργαλεία του παρελθόντος δεν το επιχειρούμε; Το παρελθόν είναι η μόνη βιωμένη πραγματικότητά μας. Ό,τι μαθαίνουμε από αυτό προέρχεται. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια το έχουν ως βάση – είτε είναι ο Όμηρος και ο Θουκιδίδης είτε ο Νεύτωνας και ο Παπαδιαμάντης… – για να δημιουργήσουν το μέλλον στα παιδιά και στους νέους. Τι είναι γνώση, δεν είναι υλικά και ιδέες για τη δημιουργία του μέλλοντος; Και η μνήμη, τι είναι; Δεν είναι συνδημιούργημα του παρελθόντος;

     Και η νοσταλγία, ως κομμάτι και ως έκφραση της μνήμης, δεν είναι ονειροπόληση και απόπειρα επιστροφής σ’ αυτό; Τι είναι αυτό που βιώνουμε; Πάντα είναι παρελθόν. Γιατί αμέσως μόλις ζούμε ό,τι θεωρούμε ως παρόν μετασχηματίζεται και παύει να είναι τέτοιο. Είναι ψευδαίσθησή μας το παρόν – απλώς είναι το πρόσφατο παρελθόν. Αλλά δεν είναι μόνο η αίσθηση της πραγματικότητας αίσθηση του παρελθόντος. Οι μεγάλες επιλογές με τις οποίες διάγουμε το βίο μας – επιλογή συντρόφου και επαγγέλματος, βασικές πολιτικές, ιδεολογικές και οικονομικές επιλογές… – είναι υπόθεση αυτού του περασμένου τμήματος του χρόνου και απλώς εμείς ζούμε την προέκτασή τους.

     Τα μεγάλα γεγονότα που θεωρούνται σταθμοί στη ζωή μας, προσωπική και δημόσια, αλλά και τα περισσότερα και τα σημαντικότερα πρόσωπα που θαυμάζουμε δεν αναφέρονται στο παρελθόν; Και το πιο σημαντικό: μια χαμένη αγάπη, έναν ανεκπλήρωτο έρωτα πώς θα τα γεύεσαι; Το παρόν απλώς είναι μια στιγμιαία έκφραση του παρελθόντος, για να μας χαρίζει την εικόνα του ζωντάνιας και της ύπαρξης αυτού που φαινομενικά θα το καταφάει ο χρόνος».

      Είχε άποψη για τη ζωή – έτσι αυτός πίστευε και το βίωνε μέσα από τον ίδιο τον τρόπο της ζωής του. Και το πιο φοβερό ήταν ότι δεν ήταν απομακρυσμένος από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας – το αντίθετο ήταν φοβερά δραστήριος και πολύ επιτυχημένος στην επαγγελματική και στην κοινωνική του ζωή.

     Ο ίδιος ισχυριζόταν ότι ό,τι κατάφερνε ήταν φυσική συνέπεια της σχέσης του με το παρελθόν. «Το μέλλον φτιάχνεται με τα υλικά του παρελθόντος. Όχι δεν εννοώ απλά και μόνο την εμπειρία γενικά και αόριστα. Από τη διαδρομή του παρελθόντος σου μπορείς και αξιολογείς τα όποια σχέδια και όνειρα πλάθεις για το μέλλον. Και το πιο σημαντικό, η ζωή είναι η θέληση να κάνεις το πολύ μέλλον παρελθόν, δικό σου παρελθόν».

      Ατέλειωτες οι κινήσεις του για να βρίσκει ξανά και ξανά τα σημάδια του παρελθόντος. Πήγαινε στη στάση του λεωφορείου απέναντι από το Ιπποκράτειο νοσοκομείο, όπως έκανε πριν από τριάντα και βάλε χρόνια που ξεκινούσε κάθε βράδυ στις 9 η ώρα για να πάει στη νυχτερινή του δουλειά στα πιεστήρια του Συγκροτήματος στη Συγγρού, δεν καθόταν στο παγκάκι της στάσης, γιατί τότε δεν υπήρχε, έπαιρνε το λεωφορείο της γραμμής «Κηφισιά – Πειραιά» και πήγαινε στο πιεστήριο και περνούσε ακόμα και μια ολόκληρη νύχτα με τους παλιούς του γνωστούς και όταν ακόμα καταργήθηκε το πιεστήριο και το κτίριο το αγόρασε μια Τράπεζα πάλι πήγαινε, χάζευε καμιά ώρα ή μάλλον δεν χάζευε αλλά διάβαζε, όπως έκανε και τότε στα διαλείμματα της νυχτερινής οχτάωρης βάρδιας του.

      «Δεν ήταν απλά και μόνο μια επιθυμία, μια ψηλάφιση του παρελθόντος. Πηγαίνοντας εκεί στα μακρινά μου χνάρια έπαιρνα φοβερή ψυχική δύναμη, γιατί εκεί ονειρευόμουνα όσα έχω ήδη κάνει στη ζωή μου. Επισκέπτομαι τον τόπο των ονείρων μου, για να ξαναδημιουργήσω όνειρα της νιότης, να ξαναπιάσω το νήμα της αφήγησής μου κάνοντας μια βουτιά στο χρόνο. Νιώθω ότι ανατρέπω την ισοπέδωση του χρόνου.

     Είναι συμβολισμός με εικόνες της νιότης και αυτός ο συμβολισμός έχει φοβερή ομορφιά και απίθανη δύναμη – σου δίνει μαγικά εργαλεία για να πλάθεις τη ζωή σου καταπώς την ονειρεύεσαι. Νιώθω μια παράξενη πνευματική πληρότητα του εαυτού μου, μια μοναδική ψυχική αγαλλίαση, μια έντονη συναισθηματική έκσταση. Αλλά για να τα επιτύχεις αυτά απαιτείται άσκηση και κυρίως πίστη στην κοσμοθεωρία σου, να πιστεύεις και να βιώνεις το παρελθόν, να μην το αφήνεις να το λεηλατήσει ο χρόνος. Να έχεις άποψη για τη ζωή σου…».

anthologio.wordpress.com

 

https://www.facebook.com/manolis.manos.311/
Προηγούμενο άρθροΑναγκαία η αξιολόγηση στην εκπαίδευση!
Επόμενο άρθροΑποδόμηση της λογικής;
Κατάγεται από την Αυγή Αμαλιάδας και είναι εκπαιδευτικός. Έχει εκλεγεί πρόεδρος της ΟΛΜΕ τέσσερις φορές (1996 – 2003) και έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή στην Ειδική Αγωγή. Έχει εκδώσει δύο βιβλία εκπαιδευτικού περιεχομένου τα: “Σε πρώτο πρόσωπο” και «Παιδείας εγκώμιον». Έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρα σε επιστημονικά και εκπαιδευτικά περιοδικά. Έχει συνεργαστεί επαγγελματικά με τις εφημερίδες «ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ» (1980 – 1986) και «ΕΞΟΡΜΗΣΗ» (1988 – 1996). Τα τελευταία χρόνια αρθρογραφεί στην εφημερίδα “ΤΟ ΑΡΘΡΟ” και στις εφημερίδες της ΗΛΕΙΑΣ: «ΠΡΩΙΝΗ», “ΑΥΓΗ” και “ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ”.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.