Λυσίας Ὑπέρ Μαντιθέου §§ 1-3 (Κριτήριο αξιολόγησης)

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

 [1] Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἂν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας· ἡγοῦμαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν
αἰτίους, οἵτινες ἂν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι. [2] ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, ὥστ’ ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείμενος, ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον ἡγήσεσθαι. [3] ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰμὶ τοῖς καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν, μηδέν πώ μοι πλέον εἶναι· ἐὰν δὲ φαίνωμαι <καὶ> περὶ τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκὼς καὶ πολὺ παρὰ τὴν δόξαν καὶ παρὰ τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέομαι ὑμῶν ἐμὲ μὲν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐκ ἵππευον οὔτ’ ἐπεδήμουν ἐπὶ τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας.

 

Παρατηρήσεις

1.Με βάση το αρχαίο κείμενο να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω διατυπώσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες με ένα Σ ή Λ αντίστοιχα. Να τεκμηριώσετε την επιλογή σας γράφοντας τη χαρακτηριστική φράση του αρχαίου κειμένου που την επιβεβαιώνει.

Α. Ο Μαντίθεος αναφέρει πως όλοι έτρεφαν θετικά αισθήματα γι΄ αυτόν.

Β. Ο Μαντίθεος ελπίζει ότι θα μεταστρέψει την εις βάρος του δυσμενή εντύπωση.

Γ.  Ο ρήτορας θα προσπαθήσει να αποδείξει μόνο το γεγονός ότι δεν συμμετείχε στο καθεστώς των Τριάκοντα Τυράννων.

Δ. Ο ρήτορας μιλάει ενώπιον των δικαστών της Ηλιαίας.

Ε.  Ο Μαντίθεος δηλώνει την εύνοια του προς το δημοκρατικό καθεστώς.

 (Μονάδες 10)

 

 

2.Τι επιδιώκει ο Μαντίθεος να επιτύχει με το χωρίο: «ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω͵ … ἡγήσεσθαι».

(Μονάδες 10)

3.Αξιοποιώντας στοιχεία από το πρωτότυπο κείμενο (§1-3) να επιβεβαιώσετε τις παρακάτω κρίσεις για τη ρητορική ικανότητα του Λυσία.

Τα προοίμιά του (Λυσία) διακρίνονται για τη ζωντάνια και την κίνηση που έχουν· αυτή του την ικανότητα στα προοίμια θα μπορούσε να τη θαυμάσει κανείς, προπάντων αν σκεφτεί ότι, ενώ έγραψε πάνω από διακόσιους δικανικούς λόγους, σε κανέναν από αυτούς δεν βρέθηκε να έχει γράψει ένα μη πειστικό προοίμιο ή να έχει χρησιμοποιήσει μια άσχετη με την υπόθεση αρχή ή να έχει ανατρέξει στα ίδια επιχειρήματα ή να έχει καταφύγει στις ίδιες ιδέες. Κι όμως, αυτό το σφάλμα το έχουν διαπράξει άλλοι που έγραψαν λίγους λόγους, εννοώ το να χρησιμοποιούν τους ίδιους κοινούς τόπους· και να μην πω ότι και όλοι τους σχεδόν έκλεψαν από άλλους, χωρίς να ντρέπονται καθόλου γι’ αυτό. Αντίθετα ο Λυσίας είναι πρωτότυπος σε κάθε λόγο του, σε ό, τι αφορά την αρχή και το προοίμιο, και ικανός να πετύχει οτιδήποτε θέλει· είτε θέλει να κερδίσει την εύνοια ή την προσοχή του ακροατηρίου του είτε να το κάνει δεκτικό στους λόγους του, ποτέ δεν απέτυχε στον σκοπό του. Όσον αφορά λοιπόν αυτό το μέρος του λόγου, ανακηρύσσω τον Λυσία πρώτο ή τουλάχιστον κατώτερο από κανέναν.

Διονύσιος  Ἁλικαρνασσεύς, Περὶ τῶν ἀρχαίων ῥητόρων, Λυσίας, 17

  (Μονάδες 10)

4.α) Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος σε καθεμιά από αυτές.

1.Τα ενθυμήματα ανήκουν στις άτεχνες πίστεις.

2.Το αρχαιότερο δικαστήριο της αρχαίας Αθήνας ήταν η Ηλιαία.

3.Ο Πλάτων αρνείται να χαρακτηρίσει επιστήμη ή Τέχνη τη ρητορική.

4.Η πρόθεσις ανήκει στο τμήμα του επιλόγου.

5.Σημαντικότερος ρήτορας συμβουλευτικών λόγων θεωρείται ο Δημοσθένης.

β) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση για καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας σε κύκλο το γράμμα που προτάσσεται.

1.Η χρήση των εικότων στο ρητορικό λόγο οφείλεται στον:

Α. Κόρακα και Τεισία, Β. Πρωταγόρα, Γ. Γοργία, Δ. Ισοκράτη

2.Οι επιδεικτικοί λόγοι εκφωνούνταν στην Αθήνα:

Α.στην Εκκλησία τουΔήμου, Β.στα δικαστήρια, Γ. δημόσιες γιορτές Δ. στον Άρειο Πάγο

3.Τα ιστορικά παραδείγματα ανήκουν:

Α. στις έντεχνες πίστεις, Β. στις άτεχνες πίστεις,Γ. στις γνώμες, Δ. στα πάθη

4.Αποφθέγματα είναι:

Α. τα ενθυμήματα, Β. οι γνώμες, Γ. τα ήθη, Δ.τα πάθη

5.Για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής του αθηναϊκού κράτους αποφάσιζε:

Α. η Ηλιαία, Β. η Βουλή, Γ. ο Άρειος Πάγος, Δ. η Εκκλησία του Δήμου

(Μονάδες 10)

5. διαιτησομένους, ἐξέπεμψε, μεθισταμένης, πολιτείας, ἐπιθυμεῖν: Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

(Μονάδες 5)

β) περιουσία, ενοχικός, εφικτός, πληροφοριοδότης, επισκεπτήριο: Να εντοπίσετε στο διδαγμένο κείμενο μια ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής

(Μονάδες 5)

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οι συμβουλές του Δερκυλίδα προς τους Αβυδηνούς να παραμείνουν πιστοί σύμμαχοί των Λακεδαιμονίων.

 

οἱ μὲν δὴ ταῦτα ἀκούοντες οὐκ ἀκόντως ἀλλὰ προθύμως ἐπείσθησαν· καὶ τοὺς μὲν ἰόντας ἁρμοστὰς φίλως ἐδέχοντο, τοὺς δὲ ἀπόντας μετεπέμποντο. ὁ δὲ Δερκυλίδας, ὡς συνελέγησαν πολλοὶ καὶ χρήσιμοι ἄνδρες εἰς τὴν πόλιν, διαβὰς καὶ εἰς Σηστόν, καταντικρὺ ὄντα Ἀβύδου καὶ ἀπέχοντα οὐ πλέον ὀκτὼ σταδίων, ὅσοι τε διὰ Λακεδαιμονίους γῆν ἔσχον ἐν Χερρονήσῳ, ἥθροιζε, καὶ ὅσοι αὖ ἐκ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ πόλεων ἁρμοσταὶ ἐξέπιπτον, καὶ τούτους ἐδέχετο, λέγων ὅτι οὐδ’ ἐκείνους ἀθυμεῖν δεῖ, ἐννοουμένους ὅτι καὶ ἐν τῇ Ἀσίᾳ, ἣ ἐξ ἀρχῆς βασιλέως ἐστί, καὶ Τῆμνος, οὐ μεγάλη πόλις, καὶ Αἰγαιεῖς καὶ ἄλλα γε χωρία δύνανται οἰκεῖν οὐχ ὑπήκοοι ὄντες βασιλέως. καίτοι, ἔφη, ποῖον μὲν <ἂν> ἰσχυρότερον Σηστοῦ λάβοιτε χωρίον, ποῖον δὲ δυσπολιορκητότερον; ὃ καὶ νεῶν καὶ πεζῶν δεῖται, εἰ μέλλοι πολιορκηθήσεσθαι. τούτους αὖ τοιαῦτα λέγων ἔσχε τοῦ ἐκπεπλῆχθαι. ὁ δὲ Φαρνάβαζος ἐπεὶ ηὗρε τήν τε Ἄβυδον καὶ τὸν Σηστὸν οὕτως ἔχοντα, προηγόρευεν αὐτοῖς ὡς εἰ μὴ ἐκπέμψοιεν τοὺς Λακεδαιμονίους, πόλεμον ἐξοίσει πρὸς αὐτούς.

Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, 4.8. 5-7

Λεξιλόγιο

  • οὐκ ἀκόντως=αυθόρμητα
  • εἶμι(ἰόντας)=έρχομαι, πηγαίνω
  • μεταπέμπομαι=στέλνω και προσκαλώ
  • ἐκφέρω πόλεμον= κηρύττω πόλεμο

 

Παρατηρήσεις

1. οἱ μὲν δὴ ταῦτα… ὀκτὼ σταδίων. Να μεταφραστεί το παραπάνω απόσπασμα.

(Μονάδες 20)

2.Ποια ήταν η προειδοποίηση του Φαρνάβαζου προς την Άβυδο και τη Σηστό;

(Μονάδες 10)

 

3.Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους

 

  • ἁρμοστὰς: δοτική ενικού, πληθυντικού
  • πόλεμον: δοτική πληθυντικού
  • χωρία: αιτιατική ενικού
  • γῆν: κλητική ενικού
  • ἥθροιζε: ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα
  • μετεπέμποντο: β´ ενικό οριστικής ενεστώτα στην άλλη φωνή
  • ἐξέπιπτον: απαρέμφατο ενεστώτα
  • ἐδέχετο: ο ίδιος τύπος στον υπερσυντέλικο
  • ἀκούοντες: γ´ ενικό οριστικής μέλλοντα

(Μονάδες 10)

4.Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου: χρήσιμοι, πόλεων, ταῦτα, ἐν τῇ Ἀσίᾳ, χωρίον.

 (Μονάδες 10)

 

 

Τράπεζα Θεμάτων-Αρχαία Προσανατολισμού Β´ Λυκείου (Λυσίας Υπέρ Μαντιθέου, Αδίδακτο κείμενο)

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.