Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα 1.1.1.1.-1.1.5.5
Τα Απομνημονεύματα Σωκράτους είναι το κύριο σωκρατικό έργο του Ξενοφώντα, στο οποίο, αξιοποιώντας τις προσωπικές του αναμνήσεις αλλά και πληροφορίες από διάφορα συγγράμματα, επιχειρεί να ανασκευάσει τις κατηγορίες και ενστάσεις ενάντια στη φιλοσοφία του και να παραθέσει μια σειρά από επεισόδια χαρακτηριστικά του βίου και του τρόπου σκέψης του Σωκράτη. Ακολουθεί απόσπασμα από την επιχειρηματολογία για την ανασκευή της πρώτης κατηγορίας.
Πολλάκις ἐθαύμασα τίσι ποτὲ λόγοις Ἀθηναίους ἔπεισαν οἱ γραψάμενοι Σωκράτην ὡς ἄξιος εἴη θανάτου τῇ πόλει. ἡ μὲν γὰρ γραφὴ κατ’ αὐτοῦ τοιάδε τις ἦν· ἀδικεῖ Σωκράτης οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εἰσφέρων· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων. Πρῶτον μὲν οὖν, ὡς οὐκ ἐνόμιζεν οὓς ἡ πόλις νομίζει θεούς, ποίῳ ποτ’ ἐχρήσαντο τεκμηρίῳ; θύων τε γὰρ φανερὸς ἦν πολλάκις μὲν οἴκοι, πολλάκις δὲ ἐπὶ τῶν κοινῶν τῆς πόλεως βωμῶν, καὶ μαντικῇ χρώμενος οὐκ ἀφανὴς ἦν. Διετεθρύλητο γὰρ ὡς φαίη Σωκράτης τὸ δαιμόνιον ἑαυτῷ σημαίνειν· ὅθεν δὴ καὶ μάλιστά μοι δοκοῦσιν αὐτὸν αἰτιάσασθαι καινὰ δαιμόνια εἰσφέρειν. Ὁ δ’ οὐδὲν καινότερον εἰσέφερε τῶν ἄλλων, ὅσοι μαντικὴν νομίζοντες οἰωνοῖς τε χρῶνται καὶ φήμαις καὶ συμβόλοις καὶ θυσίαις. Οὗτοί τε γὰρ ὑπολαμβάνουσιν οὐ τοὺς ὄρνιθας οὐδὲ τοὺς ἀπαντῶντας εἰδέναι τὰ συμφέροντα τοῖς μαντευομένοις, ἀλλὰ τοὺς θεοὺς διὰ τούτων αὐτὰ σημαίνειν, κἀκεῖνος δὲ οὕτως ἐνόμιζεν. Ἀλλ’ οἱ μὲν πλεῖστοί φασιν ὑπό τε τῶν ὀρνίθων καὶ τῶν ἀπαντώντων ἀποτρέπεσθαί τε καὶ προτρέπεσθαι· Σωκράτης δ’ ὥσπερ ἐγίγνωσκεν, οὕτως ἔλεγε· τὸ δαιμόνιον γὰρ ἔφη σημαίνειν. καὶ πολλοῖς τῶν συνόντων προηγόρευε τὰ μὲν ποιεῖν, τὰ δὲ μὴ ποιεῖν, ὡς τοῦ δαιμονίου προσημαίνοντος· καὶ τοῖς μὲν πειθομένοις αὐτῷ συνέφερε, τοῖς δὲ μὴ πειθομένοις μετέμελε. Καίτοι τίς οὐκ ἂν ὁμολογήσειεν αὐτὸν βούλεσθαι μήτ’ ἠλίθιον μήτ’ ἀλαζόνα φαίνεσθαι τοῖς συνοῦσιν; ἐδόκει δ’ ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ προαγορεύων ὡς ὑπὸ θεοῦ φαινόμενα καὶ ψευδόμενος ἐφαίνετο. Δῆλον οὖν ὅτι οὐκ ἂν προέλεγεν, εἰ μὴ ἐπίστευεν ἀληθεύσειν.
Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα 1.1.1.1.-1.1.5.5
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Πολλάκις ἐθαύμασα…ἐχρήσαντο τεκμηρίῳ; Να μεταφράσετε το απόσπασμα.
Μονάδες 10
- Με ποια επιχειρήματα ο Ξενοφώντας προσπαθεί να αναιρέσει την κατηγορία ότι ο Σωκράτης δεν πιστεύει στους θεούς και ότι δεν εισάγει καινά δαιμόνια;
Μονάδες 10
- α)Να εντοπίσετε ένα δευτερόκλιτο και ένα τριτόκλιτο επίθετο και να γράψετε τα παραθετικά του.
β)Να εντοπίσετε δύο ρήματα με συνηρημένο μέλλοντα και να γράψετε το απαρέμφατο μέλλοντα.
γ) τῇ πόλει, τοὺς ὄρνιθας. Να γράψετε την αιτιατική και κλητική ενικού.
Μονάδες 10
- α)Να αναγνωρίσετε τις υπογραμμισμένες δοτικές του κειμένου.
β) Δῆλον οὖν ὅτι οὐκ ἂν προέλεγεν, εἰ μὴ ἐπίστευεν ἀληθεύσειν. Να μετατρέψετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο σε ανεξάρτητο και να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου.
Μονάδες 10
| Θεματογραφία Αρχαίων Ελληνικών |
