Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος,Κύρου παιδεία 8.1.1.-8.1.3.8

Η Κύρου παιδεία αποτελείται από οκτώ βιβλία όπου περιγράφεται η ζωή και τα χαρακτηριστικά ενός ιδεώδους ηγεμόνα. Ως ιδεώδης ηγεμόνας παρουσιάζεται εδώ ο βασιλιάς Κύρος ο Β᾽ (6ος αι. π.Χ.), ιδρυτής της περσικής αυτοκρατορίας. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Ξενοφώντας εκθέτει τα οφέλη από την υπακοή στον ηγέτη.

Κῦρος μὲν οὖν οὕτως εἶπεν· ἀνέστη δ’ ἐπ’ αὐτῷ Χρυσάντας καὶ εἶπεν ὧδε. Ἀλλὰ πολλάκις μὲν δή, ὦ ἄνδρες, καὶ ἄλλοτε κατενόησα ὅτι ἄρχων ἀγαθὸς οὐδὲν διαφέρει πατρὸς ἀγαθοῦ· οἵ τε γὰρ πατέρες προνοοῦσι τῶν παίδων ὅπως μήποτε αὐτοὺς τἀγαθὰ ἐπιλείψει, Κῦρός τέ μοι δοκεῖ νῦν συμβουλεύειν ἡμῖν ἀφ’ ὧν μάλιστ’ ἂν εὐδαιμονοῦντες διατελοῖμεν· ὃ δέ μοι δοκεῖ ἐνδεέστερον ἢ ὡς ἐχρῆν δηλῶσαι, τοῦτο ἐγὼ πειράσομαι τοὺς μὴ εἰδότας διδάξαι. ἐννοήσατε γὰρ δὴ τίς ἂν πόλις πολεμία ὑπὸ μὴ πειθομένων ἁλοίη· τίς δ’ ἂν φιλία ὑπὸ μὴ πειθομένων διαφυλαχθείη· ποῖον δ’ ἂν ἀπειθούντων στράτευμα νίκης τύχοι· πῶς δ’ ἂν μᾶλλον ἐν μάχαις ἡττῷντο ἄνθρωποι ἢ ἐπειδὰν ἄρξωνται ἰδίᾳ ἕκαστος περὶ τῆς αὑτοῦ σωτηρίας βουλεύεσθαι· τί δ’ ἂν ἄλλο ἀγαθὸν τελεσθείη ὑπὸ μὴ πειθομένων τοῖς κρείττοσι· ποῖαι δὲ πόλεις νομίμως ἂν οἰκήσειαν ἢ ποῖοι οἶκοι σωθείησαν· πῶς δ’ ἂν νῆες ὅποι δεῖ ἀφίκοιντο· ἡμεῖς δὲ ἃ νῦν ἀγαθὰ ἔχομεν διὰ τί ἄλλο μᾶλλον κατεπράξαμεν ἢ διὰ τὸ πείθεσθαι τῷ ἄρχοντι; διὰ τοῦτο γὰρ καὶ νυκτὸς καὶ ἡμέρας ταχὺ μὲν ὅποι ἔδει παρεγιγνόμεθα, ἁθρόοι δὲ τῷ ἄρχοντι ἑπόμενοι ἀνυπόστατοι ἦμεν, τῶν δ’ ἐπιταχθέντων οὐδὲν ἡμιτελὲς κατελείπομεν. εἰ τοίνυν μέγιστον ἀγαθὸν τὸ πειθαρχεῖν φαίνεται εἰς τὸ καταπράττειν τἀγαθά, οὕτως εὖ ἴστε ὅτι τὸ αὐτὸ  τοῦτο καὶ εἰς τὸ διασῴζειν ἃ δεῖ μέγιστον ἀγαθόν ἐστι.

Λεξιλόγιο

  • ἐπιτάττομαι= προστάζομαι, διατάζομαι
  • διατελῶ + κατηγορηματική μετοχή= μεταφράζουμε τη μετοχή σαν ρήμα και το ρήμα διαρκώς

 

Παρατηρήσεις

1.ἡμεῖς δὲ ἃ νῦν ἀγαθὰ ἔχομενἀγαθόν ἐστι. Να μεταφράσετε το παραπάνω απόσπασμα.

Μονάδες 10

2.Με ποιον συγκρίνει ο Χρύσαντας τον Κύρο και γιατί;

Μονάδες 10

3.α)Να βρείτε τέσσερις μετοχές από το απόσπασμα και να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό.

Μονάδες 4

β)Να βρείτε τρία ρήματα σε ευκτική αορίστου (αόριστο, αόριστο β, παθητικό αόριστο α´) και να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό.

Μονάδες 3

γ)Να βρείτε τρία διαφορετικά ουσιαστικά της γ´ κλίσης και να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό.

Μονάδες 3

4.α) Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του παρακάτω αποσπάσματος

Ἀλλὰ πολλάκις μὲν δή, ὦ ἄνδρες, καὶ ἄλλοτε κατενόησα ὅτι ἄρχων ἀγαθὸς οὐδὲν διαφέρει πατρὸς ἀγαθοῦ· οἵ τε γὰρ πατέρες προνοοῦσι τῶν παίδων ὅπως μήποτε αὐτοὺς τἀγαθὰ ἐπιλείψει, Κῦρός τέ μοι δοκεῖ νῦν συμβουλεύειν ἡμῖν ἀφ’ ὧν μάλιστ’ ἂν εὐδαιμονοῦντες διατελοῖμεν· ὃ δέ μοι δοκεῖ ἐνδεέστερον ἢ ὡς ἐχρῆν δηλῶσαι, τοῦτο ἐγὼ πειράσομαι τοὺς μὴ εἰδότας διδάξαι. Eννοήσατε γὰρ δὴ τίς ἂν πόλις πολεμία ὑπὸ μὴ πειθομένων ἁλοίη·

β) πῶς δ’ ἂν μᾶλλον ἐν μάχαις ἡττῷντο ἄνθρωποι ἢ ἐπειδὰν ἄρξωνται ἰδίᾳ ἕκαστος περὶ τῆς αὑτοῦ σωτηρίας βουλεύεσθαι·Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου που λανθάνει.

Μονάδες 10


Θεματογραφία Αρχαίων Ελληνικών 

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.