Του Νίκου Τσούλια
Αβέβαια τα βήματά του, το μυαλό του είναι στους γονείς του, στο δωμάτιό του, στα παιχνίδια του. Η ζωή του αλλάζει. Δεν θα είναι το μοναδικό πρόσωπο της αγάπης. Δεν θα είναι όπως στον παιδικό σταθμό που συνέχιζε να κάνει ό,τι έκανε στο σπίτι του. Και αν δεν έχει πάει σε παιδικό σταθμό, τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα.
Είναι η πρώτη του σχέση με τη βιωματική μάθηση και την εκτός οικογένειας αγωγή. Το ξεκίνημά του αυτό θα κρίνει κατά πόσο θα εδραιώσει την αυτοπεποίθησή του και θα ασκήσει τις πρώτες του δυνατότητες στην επίτευξη ενός στόχου, θα διαμορφώσει ισχυρούς δεσμούς μεταξύ της γνώσης και της χαράς και θα θέσει τις βάσεις για να αναπτυχθεί σιγά – σιγά στην κοινωνία.
Ναι, το νηπιαγωγείο είναι η πρώτη μεγάλη άσκηση παιδείας και πνευματικής καλλιέργειας. Εδώ θα κριθεί σε σημαντικό βαθμό η δυναμική του μεγάλου ταξιδιού της εκπαίδευσης και της γνώσης, της αναζήτησης και της κοινωνικοποίησης. Η εκπαίδευση εδώ δεν έχει καταναγκασμούς, άκαμπτα προγράμματα και εξωτερικούς στόχους. Η γνώση και η μάθηση είναι αυτοφυείς. Φυτρώνουν και αναπτύσσονται στα ερωτήματα και στις απορίες των παιδιών, βλαστάρια μικρά που μόλις ξεπροβάλλουν τα φυλλαράκια τους πάνω στον κόσμο των μεγάλων. Οι αναζητήσεις τους δεν έρχονται ως απαντήσεις στις ερωτήσεις των εκπαιδευτικών· οι ίδιες οι αναζητήσεις είναι καθοδηγητές των δρόμων που θα επιλέξουν.
Εδώ σ’ αυτή την ηλικία, σε αυτό το θεσμό γίνεται μεγάλη πνευματική έκρηξη. Η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη ανοίγει νέα κεφάλαια στο ζήτημα της πνευματικής ανάπτυξης και τονίζει το ρόλο των μικρών ηλικιών. Η λειτουργικότητα του εγκεφάλου γνωρίζει αναλαμπές. Η διαστολή της πνευματικότητας είναι μεγάλη και ιδιαίτερα καθοριστική. Στο πρώτο κάλεσμα των λέξεων και των εννοιών, στην πρώτη περιγραφή του κόσμου, στην αβίαστη μάθηση θα διαμορφωθεί η πρωτόλεια μορφωτική εστία. Η πρόκληση για τους νηπιαγωγούς είναι μεγάλη. Παλιά η κρίσιμη αφετηρία ήταν στην πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου, τώρα είναι στα δικά τους χέρια…
Εδώ η αγάπη στο παιδί δεν είναι συμπλήρωμα της εκπαιδευτικής ευθύνης για τη μάθηση· είναι η θράκα της πνευματικής εστίας για να ζεστάνει καθετί που είναι γύρω της. Οφείλει να είναι αγάπη που συνορεύει και συναντιέται με την αγάπη των γονέων, να είναι ψυχής κάλεσμα για να γνωρίσουν τα παιδιά τον κόσμο και τον εαυτό τους, να γευθούν το παιχνίδι της γνώσης ως πεδίο χαράς και ομορφιάς, να ασκηθούν στη συνεργασία και στη φιλία, να φανταστούν για πρώτη φορά το δρόμο της ζωής τους μέσα από τις μικρές ιστορίες και τα παιδαγωγικά παραμύθια.
Το νηπιαγωγείο αποτελεί την άσκηση, τη συστηματική και οργανωμένη, στα πρώτα πετάγματα έξω από τη φωλιά! Εδώ είναι οι πρώτες χαμηλές πτήσεις σε ένα περιβάλλον ασφαλές και φιλικό, σε ένα στίγμα που θα το δώσει η νηπιαγωγός. Η νηπιαγωγός είναι και στο ρόλο της μαμάς. Αλλά εδώ θα πάμε ένα βήμα πιο πέρα. Το παιδί θα μάθει και θα ασκηθεί να αυτονομείται συναισθηματικά, να εντάσσεται στην ομάδα, να δίνει χωρίς να απαιτεί, να μοιράζεται, να προσαρμόζεται σε όρια και κανόνες.
Το νηπιαγωγείο αναφέρεται στο Όλον του παιδιού και όχι μόνο στο γνωστικό μέρος, είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για την κοινωνικοποίηση του παιδιού, για τις πρώτες βάσεις της συναισθηματικής εξέλιξής του, για τις πρώτες ερωτήσεις και απαντήσεις, για την εισαγωγή του στη ζωή. Τι πιο όμορφο;
Υ.Γ.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι νηπιαγωγοί είναι οι μόνοι εκπαιδευτικοί που καλούνται “αγωγοί”, που διαπαιδαγωγούν τον άνθρωπο σε μια κρίσιμη φάση της ζωής του.
- Αρθρογραφία: Κριτική θεώρηση
- Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook Φιλολογικός Ιστότοπος για να ενημερώνεστε για όλα τα εκπαιδευτικά θέματα.
