Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις 4.5.25 – 28

Ο Ξενοφώντας αφηγείται την περιπέτεια των Ελλήνων μισθοφόρων που βοήθησαν τον Κύρο εναντίον του Αρταξέρξη. Μετά την ήττα και το θάνατο του Κύρου οι Έλληνες αναζητούν την σωτηρία τους περιπλανώμενοι στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Στο απόσπασμα που ακολουθεί φτάνουν σε μικρό χωριό και ψάχνουν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους.

 αἱ δ’ οἰκίαι ἦσαν κατάγειοι, τὸ μὲν στόμα ὥσπερ  φρέατος, κάτω δ’ εὐρεῖαι· αἱ δὲ εἴσοδοι τοῖς μὲν ὑποζυγίοις ὀρυκταί, οἱ δὲ ἄνθρωποι κατέβαινον ἐπὶ κλίμακος. ἐν δὲ ταῖς οἰκίαις ἦσαν αἶγες, οἶες, βόες, ὄρνιθες, καὶ τὰ ἔκγονα τούτων· τὰ δὲ κτήνη πάντα χιλῷ ἔνδον ἐτρέφοντο. ἦσαν δὲ καὶ πυροὶ καὶ κριθαὶ καὶ ὄσπρια καὶ οἶνος κρίθινος ἐν κρατῆρσιν. ἐνῆσαν δὲ καὶ αὐταὶ αἱ κριθαὶ ἰσοχειλεῖς, καὶ κάλαμοι ἐνέκειντο, οἱ μὲν μείζους οἱ δὲ ἐλάττους, γόνατα οὐκ ἔχοντες· τούτους ἔδει ὁπότε τις διψῴη λαβόντα εἰς τὸ στόμα μύζειν. καὶ πάνυ ἄκρατος ἦν, εἰ μή τις ὕδωρ ἐπιχέοι· καὶ πάνυ ἡδὺ συμμαθόντι τὸ πῶμα ἦν. ὁ δὲ Ξενοφῶν τὸν ἄρχοντα τῆς κώμης ταύτης σύνδειπνον ἐποιήσατο καὶ θαρρεῖν αὐτὸν ἐκέλευε λέγων ὅτι οὔτε τῶν τέκνων στερήσοιτο τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ ἀντεμπλήσαντες τῶν ἐπιτηδείων ἀπίασιν, ἢν ἀγαθόν τι τῷ στρατεύματι ἐξηγησάμενος φαίνηται ἔστ’ ἂν ἐν ἄλλῳ ἔθνει γένωνται.

Ερωτήσεις

  1. Να μεταφράσετε την παράγραφο 4.5.28 του αποσπάσματος (Ὁ δὲ Ξενοφῶν τὸν… ἄλλῳ ἔθνει γένωνται).

Μονάδες 20

  1. Ποια αναγκαία εφόδια για την επιβίωσή τους μπορούν να βρουν οι περιπλανώμενοι Έλληνες μέσα στις περισσότερες κατοικίες;

Μονάδες 10

  1. α.ἦσαν δὲ καὶ πυροὶ καὶ κριθαὶ καὶ ὄσπρια καὶ οἶνος κρίθινος ἐν κρατῆρσιν. ἐνῆσαν δὲ καὶ αὐταὶ αἱ κριθαὶ ἰσοχειλεῖς, καὶ κάλαμοι ἐνέκειντο, οἱ μὲν μείζους οἱ δὲ ἐλάττους, γόνατα οὐκ ἔχοντες:Να εντοπίσετε δύο παραθετικά επιθέτων που υπάρχουν στο απόσπασμα και να γράψετε τον θετικό βαθμό στο ίδιο γένος αριθμό και πτώση. Το παραπάνω απόσπασμα αναφέρεται στο παρελθόν. Μετασχηματίστε τα ρήματα, ώστε να αναφέρονται στο παρόν.

β.τούτους ἔδει ὁπότε τις διψῴη λαβόντα εἰς τὸ στόμα μύζειν. καὶ πάνυ ἄκρατος ἦν, εἰ μή τις ὕδωρ ἐπιχέοι· καὶ πάνυ ἡδὺ συμμαθόντι τὸ πῶμα ἦν.Να βρείτε τρεις τύπους συνηρημένων ρημάτων στο απόσπασμα και να τους γράψετε στο ίδιο πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα.

Μονάδες 10

  1. α.Προσέξτε τις δύο φράσεις του κειμένου που ακολουθούν και απαντήστε με ποιον τρόπο λειτουργεί το ρήμα «ἦσαν» σε κάθε περίπτωση.

1) αἱ δ’ οἰκίαι ἦσαν κατάγειοι, 2) ἐν δὲ ταῖς οἰκίαις ἦσαν αἶγες.

β.Στο κείμενο υπάρχει ο υποθετικός λόγος «καὶ πάνυ ἄκρατος ἦν, εἰ μή τις ὕδωρ ἐπιχέοι».Αφού αναγνωρίσετε σε ποιο είδος ανήκει να αιτιολογήστε την επιλογή του είδους από τον συγγραφέα· επίσης να βρείτε το υποκείμενο του απαρεμφάτου θαρρεῖν και της μετοχής λέγων.

(παράγραφος 4.5.28): στο απαρέμφατο να ελέγξετε αν λειτουργεί το φαινόμενο της ταυτοπροσωπίας ή της ετεροπροσωπίας· στη μετοχή να ελέγξετε αν είναι συνημμένη ή απόλυτη.

Μονάδες 10

Απαντήσεις

  1. Ο Ξενοφώντας δείπνησε με τον αρχηγό του χωριού και τον συμβούλευε (προέτρεπε) να έχει θάρρος, λέγοντας (του) ότι ούτε τα παιδιά του θα στερούνταν και ότι θα έφευγαν αφού ξαναγεμίσουν το σπίτι του με όλα τα αγαθά, σε περίπτωση που θα μπορούσε να τους φανεί χρήσιμος για το στράτευμα, μέχρις ότου φτάσουν σε άλλο έθνος.
  2. Στα σπίτια υπήρχαν γίδια, πρόβατα, βόδια, κότες και τα μικρά τους. Επίσης, υπήρχε σιτάρι, κριθάρι, όσπρια και κρασί από κριθάρι μέσα σε αγγεία.
  3. α) Μείζους:μεγάλους, ἐλάττους:μικρούς.// ἦσαν:εἰσί, ἐνῆσαν:ἔνεισι.

β) ἔδει:δεῖ,διψῴη: διψῇ,ἐπιχέοι:ἐπιχεῖ.

  1. α) 1) Στην περίπτωση αυτή είναι συνδετικό, καθώς συνδέει το υποκείμενο (αἱ δ’ οἰκίαι) με το κατηγορούμενο(κατάγειοι), 2)Στην περίπτωση αυτή είναι υπαρκτικό.

β) Υπόθεση:εἰ μή τις ὕδωρ ἐπιχέοι (εἰ + επαναληπτική ευκτική), Απόδοση: καὶ πάνυ ἄκρατοςἦν (οριστική ιστορικού χρόνου). Ο υποθετικό λόγος δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρελθόν.

Υποκείμενο απαρεμφάτου θαρρεῖν: αὐτόν (ετεροπροσωπία)

Υποκείμενο μετοχής λέγων:ὁ Ξενοφῶν (συνημμένη)

Ι.Ε.Π.: Κριτήρια αξιολόγησης για τα Αρχαία Προσανατολισμού Γ´ Λυκείου


Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.