Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού

Τα όσα διαδραματίζονται παγκοσμίως τους τελευταίους δύο μήνες είναι πρωτόγνωρα για όλους μας. Παρόλα αυτά μέσα σε όλο αυτό το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί θεωρώ ότι είναι πράγματι αξιοθαύμαστη η ταχύτητα με την οποία οργανώθηκε η τηλεκπαίδευση, τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια σχολεία. Το δε υλικό που έχει αναρτηθεί είναι πράγματι πλούσιο και πολυποίκιλο.

Υπάρχουν πάρα πολλοί εκπαιδευτικοί που ξεπέρασαν τον εαυτόν τους σε συνθήκες πίεσης, αρχίζοντας σχεδόν από το μηδέν. Έστω, και με την πίεση του ιού μπήκαν στη διαδικασία να μάθουν νέα εργαλεία, που δεν είναι και τόσο «νέα», τουλάχιστον για τη δική μου γενιά. Υπάρχουν, όμως, και αρκετοί που μόνο γκρίνιαξαν επικαλούμενοι ως επαγγελματικό κεκτημένο την άγνοιά τους. Οι ψηφιακές εφαρμογές στην εκπαίδευση δεν είναι μόνο για περιστάσεις όπως η παρούσα, αλλά, πρωτίστως, είναι για χρήση στην, κανονική, διδακτική πράξη, ως συμπληρωματικό μέσο.

Εντούτοις, και μέσα σε όλο αυτό τον σάλο που έχει προκληθεί σχετικά με το αν πρέπει να υπάρχουν κάμερες στις αίθουσες για να μεταδίδεται το μάθημα, θεωρώ ότι η τηλεκπαίδευση πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι να τοποθετηθεί στην πρώτη γραμμή της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αν καταλήξουν τα παιδιά να βρίσκονται όλη μέρα μπροστά στις οθόνες του υπολογιστή, το στοίχημα της Παιδείας θα έχει χαθεί ολοκληρωτικά. Το ζητούμενο πρέπει να είναι η «φυσική τάξη», το να μπορεί δηλαδή ο δάσκαλος, να συνεισφέρει ουσιαστικά, επιτελώντας παιδαγωγικό έργο, διεισδύοντας μέσω της παιδευτικής διαδικασίας στον εσώτερο κόσμο του νέου, μη αρκούμενος στην πρόσκτηση στείρας γνώσης…

Από τη στιγμή που αποφασίστηκε να γίνει επανέναρξη των μαθημάτων, η απόφαση του υπουργείου νομίζω ότι ήταν αναμενόμενη. Σαφώς και δεν συμφωνώ με το να υπάρχουν κάμερες στις τάξεις και να υπάρχει ο κίνδυνος το μάθημα να μετατραπεί σε «θέαμα» για να «ικανοποιείται» η περιέργεια του καθενός. Ακόμη και όσοι έρχονται να προβάλλουν ως επιχείρημα το «αν κάνουν σωστά τη δουλειά τους οι καθηγητές, τι έχουν να φοβηθούν;», ας σκεφτούν πόσο άβολα θα ένιωθαν οι ίδιοι αν και στον δικό τους χώρο εργασίας, ο εκάστοτε εργοδότης τοποθετούσε μία κάμερα και παρακολουθούσε κάθε τους κίνηση… Σε κάθε περίπτωση είναι εντελώς διαφορετική η έως τώρα εφαρμογή της σύγχρονης εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Σ’ αυτή ο καθηγητής έχει τον έλεγχο του περιεχομένου. Μπορεί να επιλέξει πως και αν θα προβάλλεται ο ίδιος, τι θα υπάρχει στον χώρο, να κλείσει το μικρόφωνο, και επίσης το κάθε παιδί βρίσκεται στον δικό του χώρο…

Τα προβλήματα που θα υπάρξουν μέσα από τη νέα αυτή πραγματικότητα σίγουρα είναι πάρα πολλά, κυρίως αυτό με τα προσωπικά δεδομένα… Θα ήθελα να σταθώ, όμως, και στο θέμα της διαχείρισης των προβληματικών συμπεριφορών που αναπόφευκτα εμφανίζονται μέσα σε μια σχολική τάξη. Έστω ότι ο εκπαιδευτικός τις χειρίζεται με επιτυχία, ως οφείλει άλλωστε. Παρόλα αυτά μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι με τις κάμερες στην τάξη αυτές οι συμπεριφορές δεν θα «επεκταθούν» για παράδειγμα και μεταξύ των οικογενειών; Είναι παιδαγωγικά ορθό κάτι τέτοιο αναρωτιέμαι;

Επίσης, πέρα από το ηθικό θέμα, η ποιότητα μιας τέτοιας μετάδοσης δεν μπορεί να έχει το επιθυμητό παιδαγωγικό αποτέλεσμα και σε κάθε περίπτωση πολύ χειρότερο από αυτό της σύγχρονης συνεδρίας από το σπίτι αφού ο καθηγητής θα ασχολείται με το μάθημα στην τάξη και δεν θα μπορεί να στηρίξει τους μαθητές που είναι στο σπίτι με εικονικό πίνακα ή διαμοιρασμό οθόνης…

Ας μην ξεχνάμε, όμως, και όλα εκείνα τα παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένα από το σχολείο μέρη και δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες αλλά και όλα εκείνα τα παιδιά που συγκατοικούν με συγγενικά πρόσωπα που βρίσκονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Αυτά τα παιδιά δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση; Η απάντηση είναι αυτονόητη και επειδή το ζήτημα νομίζω ότι δεν είναι πολιτικό, οφείλουμε πρώτα απ’ όλα να προτείνουμε λύσεις και βελτιώσεις στα αρνητικά έτσι ώστε να μπορέσουμε να περάσουμε τη μεταβατική αυτή περίοδο αναίμακτα, ελπίζοντας σύντομα στην «ολοκληρωμένη» διά ζώσης εκπαίδευση για όλα τα παιδιά.

Μία λύση, λοιπόν, θα ήταν η δημιουργία βιντεομαθημάτων… Επιλεγμένοι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν υποδειγματικά βιντεομαθήματα για κάθε προβλεπόμενο μάθημα και κάθε σελίδα του βιβλίου. Το υπουργείο μπορεί να τους διαθέσει χώρο με διαδραστικούς πίνακες ή και ηλεκτρονικούς υπολογιστές με γραφίδες και κατάλληλα λογισμικά για εργασία από το σπίτι. Έτσι, ο κάθε μαθητής απ’ όλη την Ελλάδα θα μπορεί να ανατρέχει στη βιβλιοθήκη αυτή κατά βούληση και να επαναλαμβάνει το σχετικό μάθημα όσες φορές θέλει και όποτε θέλει. Ο καθηγητής θα μπορεί να συμβουλεύεται τα πρότυπα μαθήματα αυτά και να προσαρμόζει ανάλογα το δικό του μάθημα.

Επιπρόσθετα, τα παιδιά των απομακρυσμένων περιοχών θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες μάθησης. Τα παιδιά που αρρωσταίνουν δεν θα χάνουν το μάθημα. Η επανάληψη προ εξετάσεων θα είναι ευκολότερη και πιο οικεία στα παιδιά. Τα παιδιά θα βλέπουν ευκολότερα ένα βίντεο από τις σελίδες του βιβλίου. Παράλληλα όλοι όσοι βάζουν θέματα εξετάσεων θα έχουν μία γεύση πως διδάσκεται και σε τι βαθμό δυσκολίας το αντικείμενο που θέλουν να εξετάσουν.

Βεβαίως, υπάρχουν και τα αρνητικά, όπως για παράδειγμα το κόστος που θα επωμιστεί κάθε οικογένεια ώστε να προμηθευτεί τον απαραίτητο εξοπλισμό και το γεγονός ότι η μαθησιακή διαδικασία σε κάθε τμήμα της ίδιας τάξης του ίδιου σχολείου έχει διαφορετικό ρυθμό που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες! Τέλος, ας μην ξεχνάμε και τον χρόνο που χρειάζεται για να στηθεί κάτι τέτοιο… Σίγουρα, αυτός που απομένει μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους δεν επαρκεί για ένα τέτοιο εγχείρημα…

Μακάρι όλο αυτό να περάσει γρήγορα και να μην αναγκαζόμαστε να πραγματοποιούμε κάθε λίγο και λιγάκι τέτοιου είδους συζητήσεις… Προφανώς και έχουμε ανάγκη για ένα ανοιχτό σχολείο. Αυτό, όμως, το ανοιχτό σχολείο, εγώ προσωπικά δεν το φαντάζομαι με ανοιχτές κάμερες, το έχω κάπως αλλιώς στο μυαλό μου…

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.