Του Νίκου Τσούλια
Μετά από αλλεπάλληλες, ανεδαφικές και αντιφατικές προτάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της κυβερνητικής θητείας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ανακοινώθηκε ένα σχέδιο για το αόρατο κυβερνητικό μέλλον του. Είναι πρώτη φορά που μια κυβέρνηση επιχειρεί να νομοθετήσει ένα σύστημα πρόσβασης που η εφαρμογή του θα αφορά το πιο πιθανό με βάση τις σχετικές αναλύσεις μια άλλη κυβέρνηση.
Πρακτικά, η συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ. επιχειρεί να διαμορφώσει ένα σκηνικό μιας δήθεν «ελεύθερης πρόσβασης», η οποία όμως δεν θα εφαρμοστεί αν εκλεγεί άλλη κυβέρνηση στις προσεχείς εκλογές.
Το ίδιο θα κάνει και για τους διορισμούς και για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, μια πολιτική εκβιασμού σε ένα πλασματικό δίλημμα «καλού – κακού». Και δεν επέλεξε το δρόμο μιας προεκλογικής πρότασης για να ληφθεί υπόψη και να κριθεί από το λαό αλλά επιλέχθηκε η λύση ενός δήθεν δώρου, που θα απειληθεί όμως αν δεν εκλεγούν οι εμπνευστές του. Πολύ φτηνά καθρεφτάκια…
Η σταλινικής επινόησης πρακτική του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. προχωρά και σε ένα άλλο στοιχείο εμπαιγμού. Επιχειρεί να παρουσιάσει ως ελεύθερη πρόσβαση των υποψηφίων στο πανεπιστήμιο τη δική του πολιτική, ενώ απλώς ονοματίζει ως «ελεύθερη πρόσβαση» αυτό που σήμερα ήδη υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια! Μάλιστα υιοθετεί και μια γκροτέσκο προπαγάνδα για να εμφανίσει την πρότασή του ως σωτήρια λύση.
Ασκεί μια κατεδαφιστική κριτική στο υπάρχον σύστημα – το οποίο προφανώς έχει αδυναμίες – για να «νομιμοποιήσει» τη δική του παρέμβαση ως πρόταση επίλυσης των αδυναμιών του και ως μια νέα και καλύτερη προοπτική, γιατί δημιουργεί μια εικόνα της μορφής «αφού το σημερινό είναι τόσο χάλια, το δικό μας δεν μπορεί παρά να είναι καλύτερο». Στην ουσία κάνει το ακριβώς αντίθετο· επιδεινώνει και το εξεταστικό σύστημα και το λύκειο.
Παρουσιάζει μια πρόταση για το Γενικό λύκειο όχι όμως και για το Επαγγελματικό λύκειο – επιχειρώντας να ιεραρχήσει και να ταξινομήσει τους δύο τύπους του λυκείου. Προφανώς θα φέρει πρόταση και για το ΕΠΑ.Λ., αλλά θα επιχειρήσει να μεταφέρει ένα τμήμα του στη διαβαθμισμένη τριτοβάθμια εκπαίδευση με σπουδές δύο ετών και να έλθει η κατάργησή του ως …φυσική συνέπεια.
Αλλά τι καινούργιο και ελπιδοφόρο κόμισε ο ΣΥ.ΡΙΑΖ.Α. στην πολιτική ζωή και στην κοινωνία πέραν μιας κραταιής και διάχυτης δημαγωγίας και ενός συνεχόμενου και σκληρού εμπαιγμού που θα έφερνε κάτι προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό στην εκπαίδευση;
Και να ποια είναι η πραγματική όψη, η «κρυμμένη πραγματικότητα» της πρότασης του Υπουργείου Παιδείας.
α) Αποδομεί και θεσμικά τη γενική παιδεία στο λύκειο. Ποιος είναι τελικά ο στενός πυρήνας, το «ισχυρό νήμα» της γενικής παιδείας στην Γ΄ Τάξη; «Για το ημερήσιο Γενικό Λύκειο προβλέπονται τρία μαθήματα Γενικής Παιδείας, Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (6 ώρες), Θρησκευτικά (1 ώρα) και Φυσική Αγωγή (2 ώρες), ενώ για το εσπερινό Γενικό Λύκειο προβλέπονται δύο μαθήματα Γενικής Παιδείας, Νεοελληνική Γλώσσα (6 ώρες) και Θρησκευτικά (1 ώρα)».
Αυτή είναι η ακλόνητη βάση μιας …προοδευτικής και μεταρρυθμιστικής πρότασης στις σύγχρονες κοινωνίες της γνώσης και της μάθησης; Αυτή είναι η επιστροφή στην «αριστερή κανονικότητα» που ζητά ο κ. Φίλης; Αν το ελληνικό λύκειο εγκαταλείψει τη γενική παιδεία, όπως προσδιορίζεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι είναι δυνατόν να ολοκληρώνεται στις μικρές ηλικίες του Γυμνασίου;
β) Καταργεί την Γ΄ τάξη ως τάξη λυκείου και τη μετατρέπει σε προπαρασκευαστικό έτος και μάλιστα μέσα στο λύκειο, με αποτέλεσμα να παρασύρει όλο το λύκειο σε μια μονοσήμαντη αποστολή για να τακτοποιήσει το σύστημα πρόσβασης. Μετασχηματίζεται η τάξη αυτή σε απόλυτη φροντιστηριακή τάξη εγκαταλείποντας τα όποια στοιχεία γενικής παιδείας είχε – έστω με τα προβλήματα που υπήρχαν.
γ) Τα τμήματα ελεύθερης πρόσβασης δεν θα είναι σταθερά αλλά θα διαμορφώνονται με βάση την αγοραία λογική «προσφορά και ζήτηση», η οποία προφανώς μπορεί να αλλάζει από χρονιά σε χρονιά. Και εδώ τίθεται ένα απλό ερώτημα. Ο μαθητής θα περιμένει να πάει στην Γ΄ τάξη λυκείου για να διαπιστώσει αν ένα τμήμα είναι ελεύθερης πρόσβασης ή όχι και πότε θα κάνει προετοιμασία αν αυτό το τμήμα που σχεδιάζει να επιλέξει τελικά απαιτεί πανελλαδικές εξετάσεις; Προφανώς σε αρκετά τμήματα η εικόνα σταθερότητας ή μεταβλητότητας θα είναι δεδομένη, αλλά σίγουρα δεν θα είναι για όλα τα τμήματα.
Υπάρχει και κάτι επιπλέον. Τα τμήματα που έχουν εδώ και χρόνια κενές θέσεις το πιο πιθανό είναι να εξακολουθήσουν να έχουν και πάλι κενές θέσεις, γιατί οι φοιτητές δεν εγγράφονται ή εγγράφονται και δεν παρακολουθούν για πολύ συγκεκριμένους λόγους (οικονομικούς κυρίως ή μη ελκυστικότητας των σπουδών κλπ), οι οποίοι προφανώς δεν επηρεάζονται και δεν αλλάζουν με την κίνηση του Υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται τελικά για δώρο άδωρο.
δ) Κατηγοριοποιεί και ιεραρχεί τους μαθητές «με σφραγίδα», με θεσμικό τρόπο, σε αυτούς που απλώς θα τελειώσουν το λύκειο, σε αυτούς που θα πάνε στα τμήματα χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις και σε αυτούς που θα δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις. Προφανώς αυτή η επίσημη πλέον (γιατί ως έναν βαθμό υπάρχει και σήμερα) σχολική, εκπαιδευτική και μορφωτική ταξινόμηση θα είναι και ταξινόμηση προσόντων, την οποία θα λάβει υπόψη της και η αγορά εργασίας.
Στη συνέχεια ο εργασιακός καταμερισμός που θα έχει θεσμική εκπαιδευτική αφετηρία θα επιστρέφει στο σχολείο ως προάγγελος του επιμερισμένου μέλλοντος των νέων διαμορφώνοντας και όψεις απαξιωτικής αισθητικής και ψυχολογίας στους μαθητές στην προσπάθειά τους για ένα μέλλον που δεν θα είναι πάντα ανοιχτό στις δικές τους προσδοκίες. Τι πιο σκληρό παιδαγωγικό μέτρο και πιο ταξικό βήμα απ’ αυτό; Τι πιο επώδυνο παιδαγωγικά και κοινωνικά μπορεί να δώσει σ’ αυτή την αντιεκπαιδευτική επιλογή η νεοφιλελεύθερη πολιτική εκδοχή;
Θα συνεχίσουμε…
- Αρθρογραφία: Κριτική θεώρηση
- Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook Φιλολογικός Ιστότοπος για να ενημερώνεστε για όλα τα εκπαιδευτικά θέματα.
