Του Νίκου Τσούλια
Θεωρώ μείζον πολιτιστικό και εκπαιδευτικό ζήτημα και «μορφωτική ευκαιρία» για τη χώρα μας την ανάδειξη της Αθήνας ως «Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου» για το έτος Απρίλιος 2018 – Απρίλιος 2019. Και φυσικά δεν μπορεί να λείψουν από αυτή την πρόκληση οι κύριοι φορείς της μόρφωσης και της παιδείας, οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια.
Με δεδομένο ότι έχει διαμορφωθεί ένα μικρό μόνο μέρος του όλου ετήσιου προγράμματος, προτείνω να ανοίξει ένας διάλογος στην εκπαιδευτική κοινότητα και στα σχολεία προκειμένου να αναπτυχθούν μορφές δράσης για τη βιβλιοφιλία και τη φιλαναγνωσία. Οι θεσμοί της εκπαίδευσης έχουν κοινωνική ευθύνη για να καλλιεργήσουν μια ερωτική σχέση των νέων και των πολιτών με το βιβλίο και με το διάβασμα.
Οφείλουμε οι εκπαιδευτικοί να αγωνιστούμε συστηματικά για να μη θεωρείται το βιβλίο και το διάβασμα μόνο σχολική υπόθεση, αλλά να γίνουν κοινωνική ανάγκη και προτεραιότητα ζωής για όλους. Μια τέτοια εξέλιξη, πέραν των πολλαπλών πολιτιστικών οφελών, θα επιστρέψει ως πολλαπλασιαστικό εκπαιδευτικό κεφάλαιο στη σχολική κοινότητα και στη συνολική λειτουργία της θεσμικής μάθησης.
Προς τούτο, προτείνω η ΔΟΕ, η ΟΛΜΕ και η ΟΙΕΛΕ να ζητήσουν από το Υπουργείο Παιδείας να στείλει σχετική εγκύκλιο στα σχολεία με την οποία να καλεί τους Συλλόγους Διδασκόντων, τις Μαθητικές Κοινότητας και τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων και τους σχετικούς τοπικούς φορείς να διαμορφώσουν προτάσεις για την προαγωγή της φιλαναγνωσίας, που θα υλοποιηθούν από τον επόμενο Σεπτέμβρη στα σχολεία μέσα (ή και έξω…) στο σχολικό πρόγραμμα αφιερώνοντας έναν αριθμό ωρών ανάλογα με τη μορφή κάθε πρότασης.
Αν όλα τα σχολεία της χώρας (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια) την ίδια ημέρα διοργανώσουν προγράμματα βιβλιοφιλίας πέραν του έντονου συμβολισμού, δημιουργείται ένα ουσιαστικό βήμα προαγωγής μιας «καταστατικής σχέσης» με τη γνώση και το διάβασμα. Και προφανώς να μη μείνουμε μόνο σε αυτό, αλλά να αναπτυχθούν προγράμματα βιβλιοφιλίας για όλο το σχολικό έτος 2018 – 2019 με απώτερο στόχο, τη μονιμοποίησή τους και τη μετεξέλιξή τους σε σταθερή και διαχρονική αναφορά στη σχολική λειτουργία.
Ας στοχαστούμε στον εξής προβληματισμό. Αν αλλάξει η σχέση των Ελλήνων με το διάβασμα και με το βιβλίο και γίνει σχέση βαθιάς ανάγκης και ισχυρής προτεραιότητας, θα επιστρέψει ως δυναμική των μαθητών μας, και τα σχολεία θα γνωρίσουν μεγαλύτερη έφεση για μάθηση και θα ενισχυθεί η τάση τους για ουσιαστική παιδεία, για συνεχή μόρφωση. Αλλά αυτός δεν είναι και ο πρώτος στόχος του σχολείου μαζί με τη διαπαιδαγώγηση και την κοινωνικοποίηση των νέων;
Ανεξάρτητα από την έκβαση της εν λόγω πρότασης, ο Δήμος της Αθήνας μπορεί να οργανώσει σε συνεργασία με Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια σχετικές πρωτοβουλίες.
Υ.Γ.
Αν και δεν είμαι αισιόδοξος για την ευδοκίμηση αυτής της πρότασης, θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξουν σχολεία και εκπαιδευτικοί – ιδιαίτερα στην Αθήνα – που έστω κατά μόνας θα κινηθούν προς μια βιβλιοφιλική κατεύθυνση με αφορμή (και αφετηρία) την ανάδειξη της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου μέχρι τον Απρίλιο του 2019.
