Του Νίκου Τσούλια

Η πολύπλευρη κρίση της χώρας μας καταδεικνύει βασικές αδυναμίες λειτουργίας συνολικά της ελληνικής πολιτείας, καταδεικνύει και διαχρονικές εγγενείς αδυναμίες αλλά και την αδυναμία μας να βαδίσουμε στη σημερινή εποχή των έντονων διεθνοποιημένων και παγκοσμιοποιημένων λειτουργιών. Το πολιτικό μας σύστημα φάνηκε πλήρως ανέτοιμο στην έστω γενικού χαρακτήρα σχεδίαση μιας εθνικής στρατηγικής. Η ελληνική οικονομία βρέθηκε σε ένα «ξέφωτο» που δεσπόζει η ανταγωνιστικότητα, η επέλαση του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, ο βαθύς μετασχηματισμός των παραγωγικών δυνάμεων και σχέσεων υπό την επίδραση του τεχνολογικού εποικοδομήματος και των διαρκών επιστημονικών μικρών επαναστάσεων. Και φάνηκε σαν να μην ήξερε τίποτα!

Αυτό το τοπίο αφορά και το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Αντί να ετοιμάζεται για να διαμορφώνει τον πολίτη των εποχών των συνεχών αλλαγών, των ανοικτών πεδίων και συνόρων, παραμένει εσωστρεφές, αγνοεί τα παγκόσμια και διεθνή δρώμενα, ασχολείται με τα επιμέρους (εξεταστικό, δημιουργία Τ.Ε.Ι. σε κάθε πόλη, χαρακτήρας πανεπιστημιακού ασύλου κλπ κλπ) ως να είναι ο μοναδικός χώρος πολιτικής παρέμβασης. Ακόμα ταλανιζόμαστε στο αν θα υπάρχει αξιολόγηση ή όχι. Ακόμα δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα των υποδομών – φέτος προστέθηκε και το πρόβλημα των βιβλίων. Ακόμα και η τρέχουσα εκπαιδευτική πολιτική δε φαίνεται να συμβαδίζει όχι μόνο με τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά ούτε με το δικό της προγραμματισμό. Για παράδειγμα, μιλάμε ότι ξεκινάμε το ψηφιακό σχολείο: σε τι συνίσταται εν τοις πράγμασι; Μιλάμε για νέο σύστημα πρόσβασης που θα αφορά τους μαθητές της Α΄ Λυκείου· δεν θα έπρεπε να γνωρίζουν από την αρχή της σχολικής χρονιάς το σύστημα αυτό; Και αν μάλιστα το σύστημα πρόσβασης εμπεριέχει και τη Β΄ Λυκείου, οι μαθητές της Α΄ Λυκείου δε θα πρέπει από φέτος να κάνουν τους σχετικούς προσανατολισμούς τους; Αγγίζουμε τις γιορτές των Χριστουγέννων και επικρατεί απόλυτη άπνοια.

Πώς μπορούμε να συλλάβουμε τα θεμελιακά νοήματα των καιρών όταν χανόμαστε στα μικρο – ζητήματα και τα οποία μάλιστα δεν επιλύουμε; Πώς θα ψηλαφίσουμε την ψυχή της εκπαίδευσης και ει δυνατόν της παιδείας όταν μας πλακώνουν τα λειτουργικά προβλήματα, ακόμα και εκείνα που δεν έχουν οικονομικό κόστος, που δεν έχουν την αιτιολογία των περιορισμών εκ των σημερινών συνθηκών;

Η κρίση δεν είναι μόνο μια δοκιμασία, είναι και ευκαιρία, ευκαιρία να αναστοχαστείς συλλογικά και προσωπικά, να αναζητήσεις το βαθύτερο πυρήνα των λαθών σου, να κάνεις αυτοκριτική ως απαραίτητο βήμα του ανασχεδιασμού σου, να επαναπροσδιορίσεις τις ουσιώδεις επιλογές σου. Γιατί η κρίση «δεν πέφτει από τον ουρανό», δεν την προκαλούν οι «άλλοι», δημιουργείται από το δικό σου πεδίο δράσης, γεννιέται από λάθη, από αβλεψίες, από αδυναμίες.

Η θεσμική εκπαίδευση οφείλει να αποβλέπει στην καλλιέργεια της Παιδείας. Και Παιδεία δεν είναι οι γνώσεις μόνο, δεν είναι κυρίως οι γνώσεις. Παιδεία είναι μια ολόκληρη αντίληψη για τον κόσμο, τον δικό σου και τον ξένο, για τον τρόπο που μοιράζεσαι τη ζωή σου με άλλους ανθρώπους, για το ενδιαφέρον που δείχνεις, για τον τρόπο με τον οποίον εκφράζεις τα αισθήματά σου, για τον τρόπο με τον οποίον ιεραρχείς τις προτεραιότητές σου, για τη δυνατότητα να διαμορφώνεις τις αξίες και τα βασικά προτάγματα της κοινωνίας. Παιδεία είναι η ακτινοβολία του προσωπικού μας αστερισμού, είναι η διαρκής διέγερση της υπαρξιακής μας αγωνίας για νοηματοδότηση της ζωής μας. Παιδεία είναι η κατάκτηση μιας ενεργητικής κουλτούρας πως η ζωή αποκτά ουσία μέσα από το διαρκή και επίμονο αγώνα, πως η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στην αλληλεγγύη και στην προσφορά.

anthologio.wordpress.com

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.