Του Στέλιου Ορφανάκη
“It doesn’t make sense to hire smart people and then tell them what to do; we hire smart people so they can tell us what to do.” – Steve Jobs
Στις Η.Π.Α ο αείμνηστος Steve Jobs ήταν μια από τις πιο γνωστές προσωπικότητες στον χώρο της τεχνολογίας, όντας ένας εκ των δύο συνιδρυτών, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Apple, χωρίς να είναι μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, ούτε προγραμματιστής, χωρίς καν να έχει πανεπιστημιακό πτυχίο. Ένα από τα από τα δυνατά του πιστεύω ήταν: Δεν προσλαμβάνουμε έξυπνους για να τους λέμε τι θα κάνουν, αλλά για να μας λένε τι θα κάνουμε εμείς.
Στην Ελλάδα νομοθετούν και ασκούν διοίκηση πολιτικοί και παρατρεχάμενοι κομματικοί, που δεν έχουν σχέση, ούτε γνώση, ούτε θέληση και ίσως δεν έχουν και τη δυνατότητα να μάθουν το αντικείμενο για το οποίο πληρώνονται αδρά. Ας ασχοληθούμε με το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο διαμορφώνει τα βιβλία και την ύλη, που θα διδαχθούν οι μαθητές σε χώρους με υποδομές που καμία σχέση δεν έχουν με τον μέσο όρο που υπάρχει στην Ευρωζώνη.
Το Υπουργείο Παιδείας προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με συγκεκριμένα προσόντα διορισμού συμβατά με τη θέση εργασίας τους και αρκετά αξιοκρατικά κριτήρια (διαγωνισμοί του ΑΣΕΠ ή/και προϋπηρεσία) σε σχέση με το τι γίνεται σε άλλους φορείς του Δημόσιου τομέα πχ στους δήμους. Παρόλα αυτά όμως το Υπουργείο Παιδείας ή δεν θεωρεί τους εκπαιδευτικούς έξυπνους ή έχει άλλη αντίληψη από τον Steve Jobs, αφού ψηφίζει νόμους που προσδιορίζουν το τι θα κάνουν οι εκπαιδευτικοί, χωρίς να λάβει υπόψη τη γνώμη τους και χωρίς να υπάρχουν τα μέσα για να το κάνουν. Π.χ. τις τελευταίες μέρες γίνεται λόγος για το 30ωρο παραμονής των εκπαιδευτικών στα σχολεία, όπου πέραν από το διδακτικό τους έργο οι εκπαιδευτικοί θα εκτελούν και άλλο έργο όπως διόρθωση γραπτών, προετοιμασία θεμάτων κλπ. Και ερωτώ: Πως θα γίνει διόρθωση γραπτών ή εργασιών, όταν δεν έχεις δικό σου γραφείο και βρίσκεσαι σε χώρο όπου μπαινοβγαίνει πολύ κόσμος, που μιλά και σου αποσπά την προσοχή; Πως αλήθεια θα γίνει η προετοιμασία θεμάτων, διαγωνισμάτων, σημειώσεων ή διαφανειών υπό τις ίδιες συνθήκες και με έναν ή δύο υπολογιστές το πολύ για όλο το σύλλογο των καθηγητών;
Πιστεύω ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να πάει το ωράριο τους και πάνω από 30 ώρες την εβδομάδα, αν τους έδιναν όμως ταυτόχρονα και τις κατάλληλες υποδομές στα σχολεία, αλλά και τους αντίστοιχους μισθούς με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι θα κάνουν στο σχολείο τις εργασίες που ούτως ή άλλως κάνουν στο σπίτι τους, χωρίς απλώς να τους βλέπουν οι άλλοι.
Είναι κοινό μυστικό ότι κανένα σχολείο που χτίστηκε επί Ο.Σ.Κ (Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων) δεν είχε πρόβλεψη για γραφεία καθηγητών και γενικότερα υποδομών για παραμονή των καθηγητών για τη διεκπεραίωση δουλειάς που απαιτεί συγκέντρωση και ησυχία. Ακόμα και σήμερα, η πλειονότητα των σχολικών αιθουσών δεν έχει καν υποδομές για να γίνει χρήση νέων τεχνολογιών. Και όταν γράφω νέων τεχνολογιών, μη φανταστείτε κάτι προχωρημένο, εννοώ πρίζα δικτύου και ένα προβολικό μηχάνημα. Ελπίζω λοιπόν, όταν θα φθάσει η ώρα της αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων, ο βαθμός που θα βάλουμε ως εκπαιδευτικοί να είναι κάτω από τη βάση και να μην αρχίσουμε τα “δεν βαριέσαι” και τα “βάλτου μωρέ να περάσει”.
Και μπορεί υποδομές να μην υπάρχουν, υπάρχουν όμως συνδικαλιστικά όργανα, κομματικά δυστυχώς, καθώς και κομματική κατ’ ουσία ΟΛΜΕ, που γενικά δεν ασχολούνται επαρκώς και δεν πετυχαίνουν τίποτα επί της ουσίας για να βελτιώσουν τη θέση του κλάδου και την παροχή καλύτερης παιδείας στους μαθητές. Και αν σκεφτεί κανείς ότι οι εκπαιδευτικοί με μόνιμη σχέση εργασίας σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι πάνω από 135.000 είναι άξιον απορίας το γεγονός ότι ένας τόσο πολυπληθής κλάδος δεν μπορεί να ενωθεί, να υψώσει το ανάστημα του, να διεκδικήσει και να πετύχει καλύτερες συνθήκες για τη δουλειά του και τη ζωή του.
Άλλοι κλάδοι , π.χ. οι στρατιωτικοί, που είναι εξίσου πολυπληθής κλάδος με τους εκπαιδευτικούς, έχουν πετύχει ένα σωρό προνόμια: αποσπάσεις των συζύγων κατά προτεραιότητα, λέσχες για φαγητό σε χαμηλότατες τιμές ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές, παραθεριστικά κέντρα, μισθούς που δεν ανταποκρίνονται στα προσόντα, αλλά στη θέση. Και μπράβο τους που κατάφεραν να πείσουν τον εργοδότη τους να τους δώσει αυτές τις παροχές. Αλλά για μια στιγμή! Και οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι, τον ίδιο εργοδότη δεν έχουν; Γιατί να μην έχουν την ίδια αντιμετώπιση;
Βέβαια στο στρατό δεν υπήρχε ο κομματικός συνδικαλισμός, που μετατράπηκε σε πληγή για τον Έλληνα εργαζόμενο και για το Ελληνικό Δημόσιο, σε συνδυασμό με τους άβουλους και ενεργώντες με βάση το πολιτικό κόστος πολιτικούς που κυβέρνησαν και κυβερνούν. Με τον κομματικό συνδικαλισμό τι πετύχαμε εμείς οι εκπαιδευτικοί, πέρα από το να προσπαθεί ο ένας της μιας παράταξης να βγάλει το μάτι του άλλου της άλλης παράταξης; Τίποτα απολύτως. Οι μισθοί μας συρρικνώνονται ακόμα και σήμερα, το ωράριο εργασίας αυξάνεται σταθερά ακόμα και σήμερα, οι φόροι και οι υποχρεώσεις αυξάνονται, το εργασιακό περιβάλλον και οι υποδομές του παραμένει πολύ λιτό, για αυτά που μας ζητούν οι πολιτικοί, οι γονείς και οι μαθητές και δεν τολμάμε και να πούμε κουβέντα.
Όλες οι κυβερνήσεις που πέρασαν με ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ μας συγκρίνουν με τους εκπαιδευτικούς των άλλων χωρών κατά πως τους βολεύει. Συγκρίνουν το ωράριο μας με αυτό των Γερμανών συναδέλφων μας, αλλά δεν συγκρίνουν και το μισθό μας, ούτε τις υποδομές που έχουν οι Γερμανοί στα σχολεία τους. Μας συγκρίνουν με τους Εσθονούς αλλά αποκρύβουν ότι οι εκπαιδευτικοί στην Εσθονία παίρνουν 20% μεγαλύτερο μισθό από τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους. Συγκρίνουν τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στο Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών, γνωστό και ως PISA, με τις επιδόσεις των άλλων ευρωπαίων μαθητών. Μα πώς να φέρουν οι Έλληνες μαθητές καλές επιδόσεις στο διαγωνισμό PISA, όταν η ύλη που διδάσκεται στα Ελληνικά σχολεία είναι σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από τα ζητούμενα του διαγωνισμού; Φταίνε οι εκπαιδευτικοί για τη χαμηλή επίδοση των μαθητών στο διαγωνισμό PISA ή τα προγράμματα σπουδών, η διδακτέα ύλη και η φιλοσοφία του ελληνικού σχολείου; Άσχετα με το ποιος φταίει, εύκολα διαπιστώνουμε ότι το μόνο που έχουμε καταφέρει είναι την απαξίωση του ρόλου μας και το φθόνο της κοινωνίας. Όλοι “εν χορώ” κακολογούν τους εκπαιδευτικούς και το εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμα και οι πολιτικοί που παίρνουν 7 φορές μεγαλύτερο μισθό και πρακτικά δεν κάνουν τίποτα χρήσιμο για να βελτιώσουν την κατάσταση της χώρας και των πολιτών της.
Όσο μας έχουν χωρισμένους σε παρατάξεις και κόμματα, οι κυβερνήσεις θα τρίβουν τα χέρια τους. Λειτουργεί πολύ καλά η τακτική των Ρωμαίων “Διαίρει και βασίλευε” και σε αυτό την κύρια ευθύνη φέρνουν οι συνδικαλιστικές παρατάξεις και οι συνδικαλιστές. Είμαστε εκπαιδευτικοί, έχουμε τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες ελλείψεις, τα ίδια όνειρα τις ίδιες ανησυχίες, γιατί να μας χωρίζουν σε ΔΑΚΕ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ, ΣΥΝΕΚ κλπ;
Μέχρι να βάλουμε μυαλό και να καταλάβουμε ότι η ομόνοια χτίζει σπίτι και η διχόνοια το γκρεμίζει, ότι οι ανεπαρκείς και ιδιοτελείς, που νοιάζονται μόνο για τις δημόσιες σχέσεις τους για να εκλεγούν, είτε είναι πολιτικοί, είτε είναι συνδικαλιστές, δεν πρέπει να έχουν όχι μόνο την ψήφο μας, αλλά ούτε καν τον οίκτο μας, ας συνεχίσουμε να σκύβουμε το κεφάλι. Καλά να πάθουμε, κάποια στιγμή θα μάθουμε κι εμείς, εδώ μαθαίνουν οι μαθητές μας από τα λάθη τους, μέχρι κι αυτοί να γίνουν ψηφοφόροι και εκπαιδευτικοί. Καλή μελέτη λοιπόν, εξάλλου οι Έλληνες εκπαιδευτικοί μπορεί να πληρώνονται λιγότερο, αλλά όπως θεωρεί ο πολύς κόσμος έχουν περισσότερες διακοπές από τους ευρωπαίους συναδέλφους τους!
Αλλά για μια στιγμή, συμφωνούν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή είναι κι αυτό ένας ακόμη μύθος των πολιτικών μας και των Υπουργών Παιδείας; Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission) που παρουσιάζονται στα παρακάτω διαγράμματα για τη διάρκεια του διδακτικού έτους και των σχολικών διακοπών για το σχολικό έτος 2016-17 μάλλον ούτε και σ’ αυτό είναι ευνοημένοι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί έναντι των ευρωπαίων συναδέλφων τους…
ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Διάρκεια του σχολικού έτους και κατανομή των διακοπών στη γενική εκπαίδευση (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια) για το σχολικό έτος 2016-2017. Η Ελλάδα συμβολίζεται με EL (Πηγή: The Organisation of School Time in Europe. Primary and General Secondary Education – 2016/17 – European Commission/EACEA/Eurydice)
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 1
* Ο κ. Στέλιος Ορφανάκης είναι Καθηγητής (M.Sc) Φυσικών και Θετικών Επιστημών στη Δημόσια Εκπαίδευση, έχει εξειδικευθεί στην Τραπεζική Διοίκηση και σε Παράγωγα Προϊόντα, έχει εργαστεί και ως Επενδυτικός Σύμβουλος στην Ιδιωτική Τραπεζική (Alpha Private Bank – Όμιλος ALPHA BANK). Από τον Ιανουάριο του 2017 είναι πολιτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας μέσω της διαδικασίας αξιολόγησης του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών.
The Organisation of School Time in Europe. Primary and General Secondary Education – 2016/17
