Του Νίκου Τσούλια
Έχουν αποσαφηνιστεί από την πρώτη στιγμή οι πραγματικές στοχεύσεις της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. παρά τις συγκροτημένες προσπάθειες της εντυπωσιακής υποκρισίας και της επιμελούς απόκρυψη αυτής της πολιτικής. Δεν μπορεί όμως ποτέ να αντιστραφεί η πραγματικότητα από τον πρωτόγνωρο λαϊκισμό και την πιο ωμή προπαγάνδα που έχουμε ζήσει στη μεταπολίτευση.
Είναι γνωστή η συνταγή. Όταν ένα αριστερό κόμμα εφαρμόζει μια σκληρή δεξιά πολιτική είτε αναγκαστικά λόγω των μνημονιακών δεσμεύσεών του είτε (και) για την παραμονή του στην εξουσία, καταφεύγει στο συνεχόμενο πολιτικό ψεύδος και στην επιβολή ενός κομματικά σχεδιασμένου λεξιλογίου και μιας ειδικής ορολογίας για να χειραγωγηθούν οι «λαϊκές μάζες», που έτσι κι αλλιώς αποτελούν την προνομιακή εκλογική του δεξαμενή. Όταν ένα αριστερό κόμμα εφαρμόζει μια σκληρή δεξιά πολιτική, γίνεται κυνικά σκληρό και επιθετικό. Θέλει να δείξει ότι το πεδίο της εφαρμοζόμενης πολιτικής είναι αυθεντικά δικό του, ότι είναι αριστερό και προοδευτικό! Δεν επιδέχεται κανενός είδους κριτική. Συμπεριφέρεται με το σύνδρομο του γενιτσαρισμού.
Δεν το ενδιαφέρει αν οι επαγγελματικές ομάδες των εκπαιδευτικών ή οι καλλιεργημένες ομάδες πολιτών βλέπουν το πού πάνε τα πράγματα. Έτσι, το Υπουργείο Παιδείας υποκρίνεται ότι εφαρμόζει μεταρρυθμιστική πολιτική υιοθετώντας είτε ένα λεξιλόγιο ωραιοπλασίας των επιλογών του είτε κάποιους συμβολισμούς αριστερής απόχρωσης όπως, για παράδειγμα, με το περιεχόμενο των Θρησκευτικών – αν και εδώ φαίνεται να τους επιφυλάσσει μια προνομιακή θέση στο σχέδιο του υπό προετοιμασία αποδομημένου λυκείου.
Να ποια είναι τα γενικά πολιτικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά της όλης απορρύθμισης της εκπαίδευσης, που βαφτίζεται με τον πιο προκλητικό και ξεδιάντροπο τρόπο και ως προοδευτική μεταρρύθμιση.
α) Η αποδόμηση της Γενικής Παιδείας. Σε μια εποχή στην οποία αποικίζεται η γνώση από την πληροφορία και εμπορευματοποιείται πολλαπλώς η δημόσια εκπαίδευση είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε η ισχυροποίηση της Γενικής Παιδείας ως βασικό πεδίο διαμόρφωσης πολιτών με κριτική σκέψη και με ελευθερία πνεύματος. Εμείς κινούμαστε αντίθετα από ότι επιτάσσει μια εθνική και δημοκρατική πολιτική!
β) Η απομαζικοποίηση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με την αλλαγή του συστήματος πρόσβασης. Η συνεχής αναφορά του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στην «ελεύθερη πρόσβαση» παλιότερα και στην «κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων» έχει ως βασικό και στρατηγικό στόχο τη σοβαρή μείωση των εισακτέων. Δεν είναι τυχαίο ότι την τελευταία χρονιά επιχείρησε να δώσει ένα σχετικό στίγμα, το οποίο στη συνέχεια το μάζεψε. Μια πιθανή κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων σημαίνει ότι το σύστημα θα μεταφερθεί στα πανεπιστήμια και σ’ αυτή την περίπτωση θα χαθεί η σημερινή εστίαση του έντονου κοινωνικού ενδιαφέροντος για το εν λόγω ζήτημα, γιατί θα μοριοποιηθεί το όλο σύστημα!
γ) Η κατάργηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Εδώ έχουμε μια πραγματική θέση του ΣΥΡΙΖΑ από το αριστερό του παρελθόν. Θέλει να δημιουργήσει ένα «ενιαίο λύκειο», το οποίο αναγκαστικά θα είναι γενικό λύκειο, και να μεταφέρει την επαγγελματική εκπαίδευση μετά το λύκειο. Αλλά μετά το λύκειο δεν υπάρχει καμιά βαθμίδα της θεσμικής εκπαίδευσης. Υπάρχει μόνο η τριτοβάθμια εκπαίδευση και η κατάρτιση. Εκεί, στην κατάρτιση, θέλει λοιπόν να εκφορτώσει την επαγγελματική εκπαίδευση – κάτι που παραπέμπει σε μοντέλο παλιού σοβιετικού τύπου και που δεν έχει καμιά αναφορά στη σημερινή Ευρώπη.
δ) Η αποσάθρωση του Λυκείου. Το Λύκειο βρίσκεται σε διασταυρούμενα πυρά. Καταργείται το ΕΠΑΛ και αποδομείται το Γενικό Λύκειο. Τα γνωστικά αντικείμενα και τα μαθήματα συρρικνώνονται. Οι καθηγητές θα διδάσκουν ό,τι απαιτεί το κάθε σχολείο. Αν σήμερα έχουμε φτάσει στην τρίτη ανάθεση, σε όχι πολύ μακρινό ορίζοντα θα πάμε και σε μια εικόνα μετασχηματισμού του καθηγητή σε δάσκαλο με βάση την ευρύτητα των μαθημάτων που θα διδάσκει. Το Απολυτήριο του λυκείου είναι πλήρως υποβαθμισμένο, όσο ποτέ άλλοτε στη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Ο λαλίστατος Υπουργός μας άλλοτε «καταργεί» τις Πανελλαδικές, άλλοτε τις ενδοσχολικές, άλλοτε μιλάει για το θεσμό του Εθνικού απολυτηρίου και γενικά λειτουργεί προκλητικά και ανεύθυνα προφανώς μη έχοντας συναίσθηση της θέσης του. Θεωρώ ότι στην ιστορία της εκπαίδευσης θα «εμφανιστεί» ταυτόχρονα και ως καταστροφέας του δημόσιου σχολείου αλλά και ως γραφικός που δεν αντιλήφθηκε το τι συνέβαινε στην εποχή του.
ε) Η χαλαρότητα του Γυμνασίου. Εδώ έχουμε την έκφραση του λαϊκισμού μιας αυθεντικής αριστερής αντίληψης. Πρόκειται για τη γνωστή χρεοκοπημένη σε όλο τον κόσμο συνταγή ότι οι εξετάσεις και το βαθμολογικό σύστημα είναι ταξικοί φραγμοί και αν χαλαρώσουν, το σχολείο αίρει την ταξικότητά του και γίνεται προοδευτικό και δημοκρατικό. Μακάρι να ήταν τόσο απλά τα πράγματα…
στ) Η πλήρης ανατροπή του εργασιακού στάτους των εκπαιδευτικών. Εδώ γίνεται η μεγάλη σφαγή. Τώρα δεν απολύονται εκπαιδευτικοί, όπως έκανε ο Αρβανιτόπουλος με μια πολιτική ακραίας βαρβαρότητας. Το σχέδιο τώρα είναι πιο ήπιο αλλά θα έχει πολλαπλάσια θύματα γιατί η πολιορκία της επαγγελματικής εικόνας των εκπαιδευτικών γίνεται σε όλες τις πτυχές της. Η συρρίκνωση πολλών μαθημάτων και των παράλληλων σχολικών ωρών πέραν των εκείνων των διδακτικών ωρών, η κατάργηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, η δημιουργία Ενιαίου Λυκείου και η συνακόλουθη κατάργηση των μικρών σχολικών μονάδων στα αμέσως επόμενα χρόνια θα αλλάξουν το συνολικό εργασιακό στάτους των εκπαιδευτικών. Και αυτό αφορά όλες τις όψεις: διορισμούς, μεταθέσεις, αναθέσεις και διδασκαλία μαθημάτων, οργανικές θέσεις. Στα επόμενα χρόνια τίποτα δεν θα θυμίζει το χθες ούτε καν το …σημερινό χθες!
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ήδη υποστεί τη μεγαλύτερη επιδείνωση σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη κατηγορία εργαζομένων στο δημόσιο και αυτή η πολιτική της απαξίωσης συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση! Ακόμα και σ’ ό,τι φαντάζει το ίδιο – για παράδειγμα ο μισθός του νεοδιόριστου – για τους εργαζόμενους στο δημόσιο δεν είναι καθόλου το ίδιο για τους εκπαιδευτικούς και μόνο εκ του γεγονότος της περιπλάνησης για χρόνια και χρόνια σ’ όλη τη χώρα, όπου και μόνο το νοίκι κάνει το «μισθό – επίδομα» να φαντάζει ένα αντικίνητρο που το αντιμετωπίζει μόνο και μόνο η απελπισία της αδιοριστίας και της ανεργίας. Και όλο αυτό το σκηνικό δένει με την ανασφάλεια του αναπληρωτή που δεν ξέρει αν θα είναι και την επόμενη χρονιά στο σχολείο ή μάλλον – με αυτά που ήδη έχει δρομολογήσει η αριστερή κυβέρνησή μας – που βλέπει ότι το μέλλον του γίνεται όλο και πιο σκοτεινό.
ζ) Η οικονομική ασφυξία. Ενώ θα έπρεπε να εξαιρεθεί η εκπαίδευση από τη μνημονιακή πολιτική – αν και κάτι τέτοιο δεν θεωρείται από πολιτική σκοπιά και ορθολογικό -, έχουμε μια συνεχιζόμενη και δραστική μείωση των δαπανών για τη δημόσια εκπαίδευση. Η ζημιά εξ αυτού του στοιχείου είναι πολλαπλή και δεν θα διορθωθεί εύκολα στο μέλλον.
η) Η αδρανοποίηση του συνδικαλισμού. Δεν είναι εκτός του πεδίου της αντιεκπαιδευτικής μνημονιακής εφόδου του ΣΥΡΙΖΑ η εν λόγω πολιτική επιλογή. Για να δέσει το όλο το σχέδιο θα πρέπει να στομωθεί κάθε υποψία συνδικαλιστικής δράσης. Και έτσι τέθηκαν οι ΣΥΝΕΚ στην ιδεολογική υπηρεσία του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ για να εφαρμοστεί η πιο ακραία δεξιά πολιτική. Φυσικά κανένας – και πάντως όχι εγώ – δεν θα ζητούσε απεργίες και ξεσηκώματα, αλλά είναι απαξιωτικό και προσβλητικό για την ΟΛΜΕ (δηλαδή για την πλειοψηφία της διαχείρισης της ΟΛΜΕ γι’ αυτή την περίοδο ΣΥΝΕΚ και ΔΑΚΕ) να μην μπορεί να διαμορφώνει θέσεις για τα τόσα και τόσα που γίνονται, να μη λέει τίποτα στους εκπαιδευτικούς, να μην μπορεί να κάνει ούτε ένα σχόλιο επί των συντηρητικών αναδιαρθρώσεων στη δημόσια εκπαίδευση…
