Στόχος τῆς ἔκθεσης εἶναι νὰ ἀναδειχθεῖ ὁ στενὸς δεσμὸς τοῦ φημισμένου Ἱεροῦ τῆς Ἐλευσίνας στὴν περιφέρεια τῆς ἀρχαίας Ἀττικῆς, μὲ τὴν ἴδια τὴν πόλη τῆς Ἀθήνας.
Τὰ σπουδαιότερα μυστήρια τῆς ἀρχαιότητας, τὰ Ἐλευσίνια Μυστήρια, θὰ παρουσιαστοῦν στὴν περιοδικὴ ἔκθεση «Ἱερὰ Ὁδὸς καὶ Ἐλευσῖνα» ποὺ θὰ πραγματοποιηθεῖ ἀπὸ τὶς 15 Δεκεμβρίου 2017 ἕως 16 Μαΐου 2018, στὸ Μουσεῖο Ἀκρόπολης.
Περίπου 60 ἔργα ἀπὸ τὴν Ἐφορεία Ἀρχαιοτήτων Ἀθηνῶν, τὴν Ἐφορεία Δυτικῆς Ἀττικῆς, Πειραιῶς καὶ Νήσων (ΕΦΑΔΥΑΤ) καὶ τὸ Ἐθνικὸ Ἀρχαιολογικὸ Μουσεῖο, θὰ ἐμπλουτίσουν τὴν σπουδαία αὐτὴ ἔκθεση, καθὼς τὰ μέλη τοῦ Κεντρικοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Συμβουλίου (ΚΑΣ) ἔδωσαν πρόσφατα τὸ «πράσινο φῶς» στὸν προσωρινὸ δανεισμό τους.
Στόχος τῆς ἔκθεσης, ποὺ γίνεται σὲ συνεργασία μὲ τὴν ΕΦΑΔΥΑΤ, εἶναι νὰ ἀναδειχθεῖ ὁ στενὸς δεσμὸς τοῦ φημισμένου Ἱεροῦ τῆς Ἐλευσίνας στὴν Περιφέρεια τῆς ἀρχαίας Ἀττικῆς, μὲ τὴν ἴδια τὴν πόλη τῆς Ἀθήνας, ὅπου τὰ Ἐλευσίνια γιορτάζονταν τὶς πρῶτες τέσσερις ἡμέρες ἀπὸ τὶς συνολικὰ ἐννιά.
Ἡ ἔκθεση διαρθρώνεται σὲ δύο κύριες ἑνότητες, μὲ τίτλους «Ἱερὰ Ὁδὸς» καὶ «Ἐλευσῖνα», κάθε μία ἀπὸ τὶς ὁποῖες περιλαμβάνει ἑπτὰ ὑπο-ἑνότητες. Ἔτσι, οἱ ἐπισκέπτες τοῦ μουσείου θὰ γνωρίσουν καλύτερα τὸ «Ἐλευσίνιο τῆς Ἀθήνας», τὸ «Σπήλαιο τοῦ Πανὸς ἐπὶ τῆς Ἱερᾶς Ὁδοῦ», τὸ «Ἱερὸ τοῦ Ἀπόλλωνα στὸ Δαφνί», τὶς «Δύο μικρὲς λίμνες τῶν Ρειτῶν, ἀφιερωμένες στὴν Δήμητρα καὶ Κόρη», τὸ «Ἱερὸ τῆς Ἀφροδίτης καὶ τοῦ Ἔρωτα», τὴν «Γέφυρα τοῦ ἀθηναϊκοῦ Κηφισοῦ» καὶ τὴν «Γέφυρα τοῦ Ἐλευσινιακοῦ Κηφισοῦ», ἀλλὰ καὶ τὸ «Ἀνάκτορο τοῦ Τελεστηρίου τῆς Ἐλευσίνας», τὸν «Ἱεροφάντη», τὶς «Διαδοχικὲς φάσεις τοῦ Τελεστηρίου, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Σόλωνα ὡς τὰ ρωμαϊκὰ χρόνια», τὴν «Φεύγουσα Κόρη», τοὺς «Θεοὺς καὶ ἥρωες στὴν Ἐλευσῖνα», τὰ «Ἀετωματικὰ γλυπτὰ τοῦ ρωμαϊκοῦ ναοῦ» καὶ τὴν «Ρωμαϊκὴ Ἐλευσῖνα».
Ἡ ἔκθεση θὰ στηθεῖ ὥστε νὰ μοιάζει μὲ τὸ Τελεστήριο, τὸν χῶρο στὸν ὁποῖο εἰσέρχονταν οἱ μυημένοι, ἐνῶ στὸν διάδρομο ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὴν αἴθουσα τῶν περιοδικῶν ἐκθέσεων τοῦ Μουσείου Ἀκρόπολης θὰ παρουσιαστοῦν φωτογραφίες τῆς Ἱερᾶς Ὁδοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποία περνοῦσε ἡ πορεία τῶν προσκυνητῶν.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ, ὅτι ἡ περιοδικὴ ἔκθεση πραγματοποιεῖται μία περίοδο ποὺ στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Ἐλευσίνας προετοιμάζονται ἐργασίες στερέωσης καὶ ἀνάδειξης ἀρχαίων καταλοίπων καὶ μνημείων, ὅπως τὸ Τελεστήριο, μὲ τὸ πρόσφατο ΚΑΣ νὰ γνωμοδοτεῖ θετικὰ στὶς σχετικὲς μελέτες.
Ἕνα ἀπὸ τὰ σπουδαιότερα λατρευτικὰ κέντρα τοῦ ἀρχαίου κόσμου, τὸ ἱερὸ τῆς Ἐλευσίνας, ἦταν ἀφιερωμένο στὴν Δήμητρα, θεὰ τῆς ἀνανέωσης τῆς φύσης καὶ τῆς βλάστησης τῶν σιτηρῶν. Ἱδρύθηκε τὴν Μυκηναϊκὴ Ἐποχή, μὲ τὴν ἀνέγερση τοῦ μεγάρου τὸ ὁποῖο ταυτίσθηκε μὲ τὸν πρῶτο ναὸ τῆς Δήμητρας, ποὺ βρισκόταν βορειανατολικὰ τοῦ Τελεστηρίου τῶν κλασικῶν χρόνων.
Στὶς ἀρχὲς τοῦ 6ου αἰ. π.Χ., ἐπὶ Σόλωνα, ἡ Ἐλευσῖνα προσαρτᾶται ὁριστικὰ στὴν Ἀθήνα καὶ τὰ Ἐλευσίνια Μυστήρια καθιερώνονται ὡς ἀθηναϊκὴ ἑορτή, ἐνῶ τὴν ἐποχὴ τοῦ Πεισίστρατου (550-510 Χπ), ἱερὸ καὶ πόλη περιβάλλονται ἀπὸ ἰσχυρὸ τεῖχος μὲ πύργους. Ἡ ρωμαϊκὴ ἐποχὴ εἶναι ἡ τελευταία περίοδος ἀκμῆς τοῦ ἱεροῦ, κατὰ τὴν ὁποία Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες τὸ στολίζουν μὲ νέα λαμπρὰ οἰκοδομήματα, ὅπως τὰ Μεγάλα Προπύλαια, τὶς Θριαμβικὲς Ἁψῖδες, τὴν Κρήνη, ναοὺς καὶ βωμούς. Τὰ Μυστήρια παρακμάζουν στὸ τέλος τοῦ 4ου αἰ. π.Χ.
Ἡ περιοδικὴ ἔκθεση «Ἱερὰ Ὁδὸς καὶ Ἐλευσῖνα» ἐντάσσεται στὶς ἐκθέσεις ποὺ ἐγκαινίασε τὸ 2015 τὸ Μουσεῖο Ἀκρόπολης, στὶς ὁποῖες περιλαμβάνονται σημαντικὰ ἔργα τῆς ἀρχαιότητας, ἀπὸ σπουδαίους τόπους τῆς ἑλληνικῆς περιφέρειας. Σκοπὸς τῶν ἐκθέσεων αὐτῶν (ὅπως οἱ: «Σαμοθράκη. Τὰ μυστήρια τῶν Μεγάλων Θεῶν» καὶ «Δωδώνη. Τὸ μαντεῖο τῶν ἤχων», ποὺ προηγήθηκαν), εἶναι νὰ παρουσιάσουν ἀσυνήθιστα θέματα ποὺ θὰ ἐνδιέφεραν τὸν σημερινὸ ἐπισκέπτη καὶ παράλληλα θὰ τὸν παρότρυναν νὰ ἐπισκεφθεῖ τοὺς τόπους προέλευσης τῶν ἐκθεμάτων.
