Του Νίκου Τσούλια

      Αν για την προηγούμενη μεταπολεμική ιστορική περίοδο το μεγάλο πρόβλημα της ανθρωπότητας ήταν ο Ψυχρός πόλεμος, σήμερα μετά την άρση του πολιτικο-ιδεολογικού διπολισμού το μέγα πρόβλημά μας είναι το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα της Βιομηχανικής Επανάστασης, το οποίο όμως αποκτά τις δραματικές επιπτώσεις του στη σημερινή μεταβιομηχανική περίοδο. Πρόκειται για τη βαριά, τη γκρίζα κληρονομιά της βιομηχανικής ανάπτυξης. Είναι το τίμημα της αντι-οικολογικής παραγωγικής βάσης του αναπτυγμένου κόσμου.

      Σήμερα ο κόσμος όλος πλέον αρχίζει να βιώνει την κλιματική αλλαγή, που επιφέρει αργά αλλά σταθερά και δραματικά η αύξηση των ρύπων στην ατμόσφαιρα. Το πιο εντυπωσιακό και το πιο αντιφατικό συνάμα στοιχείο στην υπόθεση αυτή είναι ότι «κατηγορείται» χημικά ως ο πιο υπεύθυνος ρύπος το διοξείδιο του άνθρακα! Πρόκειται για μια άκρως απαραίτητη στον κύκλο της ζωής χημική ένωση, αφού είναι η πρωτογενής ουσία που με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας δομεί τη γλυκόζη, τη σχεδόν αποκλειστική ενεργειακή πηγή για όλους τους οργανισμούς. Πρόκειται για μια χημική ουσία που είναι βασικός κρίκος στο παιχνίδι της ζωής. Και φυσικά κανένας μας δεν θα μπορούσε να φανταστεί το όλο φαινόμενο της ζωής, αν δεν υπήρχε ο ρόλος του διοξειδίου του άνθρακα.

      Δεν είναι λοιπόν ένοχο αυτό καθ’ εαυτό το εν λόγω αέριο της ατμόσφαιρας, αλλά η υπερβολική συσσώρευσή του στην ατμόσφαιρα από την όλη βιομηχανική δραστηριότητα του ανθρώπου. Και ενώ η επιστήμη έχει καταλήξει για το πώς προκαλείται το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου και ενώ έχει προτείνει αποτελεσματικές λύσεις για το μεγάλο αυτό πρόβλημα, η παγκόσμια κοινότητα – με πρωτοπόρο τις Η.Π.Α. – αρνείται να αντιμετωπίσει την κατάσταση και επιδίδεται σε απλά ευχολόγια.

      Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στη Συνδιάσκεψη του Κιότο, οι χώρες που επιβαρύνονται περισσότερο με την πρόκληση αυτού του φαινομένου διαφώνησαν για την εξεύρεση μιας λύσης ακόμα και σε επίπεδο αρχών. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι η αλλαγή «παραδείγματος» στον τομέα της ενέργειας – η οποία πράγματι μπορεί να γίνει έστω και σταδιακά – πλήττει τα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, μειώνει καθοριστικά τα υπερκέρδη ενός σημαντικού τμήματος του κεφαλαίου και του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο όχι μόνο αντιδρά αλλά και επιβάλλει την πολιτική του μέσω των ισχυρών λόμπι του στην άσκηση της διακυβέρνησης των Η.Π.Α.

      Μάλιστα στο ζήτημα που συζητάμε πρέπει να σημειώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση κινείται σε αρκετά διαφοροποιημένες επιλογές από εκείνες των Η.Π.Α. Συγκεκριμένα, προωθεί πιο ενεργά τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας (ηλιακή, αιολική, γεωθερμική) σ’ όλους τους τομείς της οικονομίας, από την κατασκευή των κτιρίων και την παραγωγή των διάφορων προϊόντων μέχρι τις συγκοινωνίες και την προωθημένη έρευνα. Επίσης έχει δεσμευτεί ότι μέχρι το 2020 θα μειώσει την εκπομπή των ρύπων του Φαινομένου του Θερμοκηπίου κατά 20% και ήδη έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

      Είναι γνωστές λίγο – πολύ οι επιπτώσεις αυτού του φαινομένου. Λιώσιμο των πολικών παγετώνων, ανύψωση της στάθμης της θάλασσας κατά 5-6 μέτρα, απώλεια μεγάλου ποσοστού γλυκού νερού για τον πλανήτη, άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της Γης, ερημοποίηση των σημερινών εύκρατων περιοχών, διείσδυση του υδροφόρου ορίζοντα των θαλασσών στην ξηρά και αλμυροποίηση του εδάφους και των υπόγειων υδάτων, καταβύθιση πολλών σημαντικών παραθαλάσσιων πόλεων, απώλεια καλλιεργήσιμων εδαφών, όλο και πιο συχνή εμφάνιση των έντονων καιρικών φαινομένων, αλλαγές στην πανίδα και στη χλωρίδα, εξαφανίσεις έμβιων οργανισμών και ειδών κλπ.

      Αλλά εδώ υπάρχει και η δημιουργία ενός μύθου, ότι δήθεν οι οικολογικές επιπτώσεις είναι μόνο οικολογικές με κάποιο γενικό και αόριστο χαρακτήρα. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου δεν είναι απλά και μόνο μια απειλή του μακρινού μέλλοντος κάποιων πλευρών της ζωής μας. Είναι το πρώτο οικονομικό πρόβλημα της σημερινής ανθρωπότητας. Επιβαρύνει υπερβολικά σχεδόν όλες τις εθνικές οικονομίες μέσα από το πολύ μεγάλο το κόστος στην παραγωγή και στη διακίνηση των αγαθών. Υπονομεύει κάθε μελλοντική οικολογική λύση. Έχει αποδειχτεί μέσα από πολλές επιστημονικές έρευνες ότι το κόστος αντιμετώπισης σήμερα του Φαινομένου του Θερμοκηπίου είναι πολύ μικρότερο από το κόστος διατήρησης του στάτους κβο και ακόμα πολύ μικρότερο από την όποια απόπειρα μελλοντικής αντιμετώπισής του.

      Η μείωση των καύσεων και επομένως των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα δεν παράγει μόνο οφέλη για τα επιμέρους πεδία που προαναφέρθηκαν. Μείωση των ποσοτήτων του άνθρακα σημαίνει ότι απελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες αυτού του χημικού στοιχείου από την ενεργειακή του χρήση προς τη δημιουργία υλικών αγαθών. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό, αρκεί να λάβουμε υπόψη μας ότι όλες οι ποσότητες του άνθρακα στη Γη – και φυσικά και των άλλων μετάλλων – δεν ανανεώνονται από κάποια εκτός του πλανήτη μας πηγή και ως εκ τούτου είναι συγκεκριμένες και περιορισμένες.

anthologio.wordpress.com

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.