Του Νίκου Τσούλια
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση, για τη φυσιογνωμία της ΟΛΜΕ με παραταξιακό συσχετισμό που περιλαμβάνει μόνο τη ΔΑΚΕ και τις αριστερές παρατάξεις του κινήματός μας. Δεν χρειάζεται κάποιος εμβριθής θεωρητικός στοχασμός περί του ζητήματός μας, αρκεί να αφήσουμε τα γεγονότα να μιλήσουν.
Πρώτη παρατήρηση. Η συγκεκριμένη σύνθεση ήταν απόρροια και μόνο της κρίσης της χώρας μας και πιο συγκεκριμένα της ενοχοποίησης του πολιτικού κόμματος της κεντροαριστεράς με το οποίο είχε και έχει ιδεολογική συγγένεια η ΠΑΣΚ παλιότερα και η ΠΕΚ σήμερα. Η ευκολία με την οποία γίνονται οι προσεγγίσεις της σημερινής κατάστασης της κρίσης δεν επιτρέπει καμιά κριτική ανάλυση, και σχεδόν εξ ορισμού – μπορούμε να ισχυριστούμε – ότι αναζητείται ένας «ένοχος», για να ξεμπερδεύουμε με τα αίτια της δύσκολης κατάστασης και φτάνουμε στο σημείο αυτή η πρόχειρη αλλά και σκόπιμη θεώρηση να αποδίδει την έννοια της συλλογικής ευθύνης (!) – ακόμα και εκεί που δεν πρέπει -, κάτι που χαρακτηρίζει μόνο τον αυταρχικό και φασιστικό τρόπο σκέψης. Γιατί, πώς μπορεί να ευθύνεται μια συνδικαλιστική παράταξη για λάθη και για παραλείψεις ενός άλλου θεσμού; Μόνο μια σκέψη που έχει αποκοπεί πλήρως από τον ορθολογισμό και που απλώς εκδηλώνει ένα συναίσθημα οργής και αποστροφής μπορεί να προχωρήσει σε τέτοιους αυθαίρετους συνειρμούς. Το ίδιο γίνεται τώρα και με τη συνδικαλιστική παράταξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., που γνωρίζει μια μορφή αποδόμησής της.
Δεύτερη παρατήρηση. Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της προηγούμενης παρατήρησης, μπορεί να θεωρηθεί ότι ένα σημαντικό μέρος των εκπαιδευτικών – που είχαν και έχουν μια μεταρρυθμιστική κουλτούρα και που είχαν πάντα σχέση με την κεντροαριστερή παράταξη – δεν εκφράζεται αυθεντικά και απλώς έχει μετακινηθεί μάλλον πρόσκαιρα προς άλλες κατευθύνσεις κυρίως για να μην αισθάνεται και αυτό την κατασκευασμένη ενοχή. Ωστόσο, η αντίληψη και η κουλτούρα αυτού του μέρους των εκπαιδευτικών δεν άλλαξε – κάτι που ήδη διαφαίνεται με τη μικρή ανέλιξη της κεντροαριστερής παράταξης – και απλώς περιμένει να εκφράσει τη συλλογικότητά του σε επόμενη φάση. Ιστορικά, ο κλάδος των καθηγητών είχε έναν τριμερισμό στη συλλογική του αποτύπωση, ένα συντηρητικό μέρος, ένα μεταρρυθμιστικό και ένα αριστερό – αν και το αριστερό όπως δείχνουν οι εξελίξεις της περιόδου της κρίσης δεν είναι ενιαίο.
Τρίτη παρατήρηση. Η δεδομένη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΟΛΜΕ εμπεριέχει τις προηγούμενες στρεβλώσεις, δεν αντιστοιχεί αυθεντικά αλλά μάλλον πρόσκαιρα στις πραγματικές επιμέρους παραταξιακές συλλογικές εκφράσεις και ως εκ τούτου δεν μπορεί να έχει δυνατότητα έκφρασης. Εδώ η συνδικαλιστική πραγματικότητα των δύο ετών της περιόδου 2015 – 2017 είναι αποκαλυπτική. Δεν διαμορφώθηκε ποτέ πλαίσιο αιτημάτων και ο κλάδος των εκπαιδευτικών σε μια ιστορικά δύσκολη συγκυρία δεν είχε όχι απλά και μόνο θέσεις αλλά ούτε και το βασικό οικονομικό αίτημα, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στη μακρά και αγωνιστική ιστορία της ΟΛΜΕ. Από τότε που υπάρχει παραταξιακός συνδικαλισμός με την ψήφιση του Ν. 1268 / 1982 σε όλες τις αποφάσεις του κλάδου όχι μόνο συμμετείχε η κεντροαριστερή παράταξη, αλλά ισχυρίζομαι απόλυτα – γιατί είναι κάτι που αποδεικνύεται – ότι χωρίς αυτή δεν βγήκε ποτέ απόφαση ουσιαστικής διεκδίκησης. Στο σημείο που υπολειπόταν ήταν στο απεργιακό πρόγραμμα, γιατί εδώ ήταν σχεδόν πάντα φειδωλή. Ωστόσο, και σε όσο διάστημα συμμετείχα από θέση ευθύνης, τονίζω ότι η εν λόγω παράταξη είχε πάντα κινηματική δράση δηλαδή πάντα στήριζε τις αποφάσεις του κλάδου και φυσικά και εκείνες με τις οποίες διαφωνούσε!
Τέταρτη παρατήρηση. Η πλειοψηφική αναφορά των αριστερών παρατάξεων στο Δ.Σ. της ΟΛΜΕ φανέρωσε και άλλα ζητήματα – που παλιότερα δεν υπήρχαν για αντικειμενικούς λόγους – και κυρίως τις ιδεολογικές και πιο πολύ τις πολιτικές τους διαφορές. Έτσι, μπορώ να πω ότι δεν θα δούμε μια απόφαση της ΟΛΜΕ που θα έχει ψηφιστεί μόνο απ’ αυτές τις παρατάξεις, αν και κάποιος μακρινός παρατηρητής θα το θεωρούσε το πιο αυτονόητο ζήτημα. Το ΠΑΜΕ από την περίοδο που χάραξε αυτόνομη πορεία, σε σχέση με το θεσμικό / παραδοσιακό συνδικαλισμό, έχει κόψει κάθε δυνατότητα συνεννόησης με τους άλλους. Οι «Παρεμβάσεις» που κάποτε συνεργαζόταν κατά περιοχές ακόμα και με κοινά ψηφοδέλτια με την παράταξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τώρα είναι σε κλίμα μετωπικής αντιπαράθεσης. Οι «ΣΥΝΕΚ» υφίστανται μια μετάλλαξη πρωτόγνωρη για συνδικαλιστική παράταξη. Το συγγενές ιδεολογικά κόμμα τους με αντισυστημική, αντιιμπεριαλιστική και αντικαπιταλιστική πολιτική πλατφόρμα ασκεί μια νεοφιλελεύθερη και άκρως ταξική πολιτική και οι ΣΥΝΕΚ απλώς παρακολουθούν τις εξελίξεις, χωρίς να μπορούν να ερμηνεύσουν και να τοποθετηθούν στη μνημονιακή πραγματικότητα του κόμματός των – και απλώς περιμένουν από τις εξελίξεις να λύσουν το πρόβλημα της ιδεολογικής τους ρευστότητας.
Συμπερασματικά, το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ δεν θα ασκήσει ούτε την επόμενη περίοδο συλλογική δράση. Δεν θα μπορεί να παίρνει αποφάσεις. Η μόνη δυνατότητα θα δίνεται μέσα από τις επιμέρους συμπράξεις της ΔΑΚΕ, των ΣΥΝΕΚ και της ΠΕΚ. Είναι και αυτό μια ελπίδα. Γιατί αν συνεχιστεί η απραξία και η αλαλία της ΟΛΜΕ για άλλη μια διετία, η σχέση των εκπαιδευτικών με το συνδικαλισμό θα υποστεί μεγάλο πλήγμα.
