Κρέων

Στις Φοίνισσες, ο Κρέων μπορεί να μην έχει τα σκληρά γνωρίσματα του Κρέοντα της Αντιγόνης, αλλά σίγουρα δεν διαθέτει ούτε την ηθική σοφία ούτε το μεγαλείο ψυχής που απαιτούνται για να τοποθετήσει πάνω από τις προσωπικές του επιδιώξεις το δημόσιο συμφέρον.

Κάνει την εμφάνισή του στο δεύτερο επεισόδιο και αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο μέχρι το τέλος του έργου. Από την πρώτη στιγμή, παρουσιάζεται ως άνθρωπος δεινός στη στρατιωτική τέχνη, αλλά αδιάφορος προς το δημόσιο συμφέρον — ή μάλλον ως άνθρωπος που ταυτίζει το δημόσιο συμφέρον με τη στρατιωτική επικράτηση επί του εχθρού και όχι με την αποκατάσταση της ηθικής ακεραιότητας της πόλης). Είναι ενδεικτικό ότι επικρίνει τον Ετεοκλή όχι για την επιθυμία του να σκοτώσει τον αδελφό του, αλλά για τις λανθασμένες στρατιωτικές του επιλογές.
Στην ίδια σκηνή, ο Ετεοκλής τού αναθέτει να φροντίσει τον γάμο της Αντιγόνης και του Αίμονα, σε περίπτωση που ο ίδιος δεν επιβιώσει, γεγονός που προετοιμάζει τους θεατές για την εξέλιξη της ιστορίας, η οποία όμως δεν ακολουθεί την πεπατημένη του Σοφοκλή. Πέραν της προετοιμασίας των θεατών για όσα θα διαμειφθούν στην Έξοδο, η προθυμία του Ετεοκλή να δεχθεί συμβουλές από τον Κρέοντα και οι εντολές που του δίνει για τη διαχείριση της κατάστασης σε περίπτωση που ο ίδιος σκοτωθεί υπογραμμίζουν την εμπιστοσύνη του πρώτου στον δεύτερο και άρα την ηθική συνάφεια ανάμεσα στους δύο αυτούς αρνητικούς χαρακτήρες των Φοινισσών.

Στο τρίτο επεισόδιο, όταν μαθαίνει για την αναγκαιότητα της θυσίας του Μενοικέα, ξεδιπλώνεται μια άλλη πτυχή του Κρέοντα, αυτή του τραγικού πατέρα. Το κοινό αναμένεται μεν να τον δει με συμπάθεια, αλλά και να επιβεβαιώσει την ανικανότητά του να προκρίνει το δημόσιο συμφέρον από τις προσωπικές του επιδιώξεις. Η αντίδρασή του στην προφητεία του Τειρεσία και η επιθυμία του να φυγαδεύσει τον γιο του εκτός Θηβών προκειμένου να γλιτώσει τον θάνατο, έστω κι αν αυτό θα σήμαινε την καταστροφή ολόκληρης της πόλης, αμφισβητεί την ικανότητά του ως ηγέτη και τον εξομοιώνει σχεδόν με τον Ετεοκλή.

Ο Κρέων διχάζεται ανάμεσα στο ατομικό και το δημόσιο συμφέρον (952: ἢ γὰρ παῖδα σῷσον ἢ πόλιν), επιλέγοντας τελικά το πρώτο με μια φράση (919: οὐκ ἔκλυον, οὐκ ἤκουσα∙ χαιρέτω πόλις) που θυμίζει έντονα τα λόγια του Ετεοκλή ἐρρέτω πρόπας δόμος (στ. 624). Επίσης, το αντίθετο παράδειγμα του βασιλικού ζεύγους των Αθηνών, του Ερεχθέα και της Πραξιθέας, οι οποίοι δεν δίστασαν να θυσιάσουν τη δική τους κόρη, για να σωθεί η πόλη, παράδειγμα στο οποίο αναφέρεται υπαινικτικά ο Τειρεσίας, είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τον Κρέοντα, ο οποίος εν ολίγοις αποτελεί το ακριβώς αντίθετο της μεγαλοψυχίας και του πατριωτισμού, που θα επιδείξει ο Μενοικέας. Παρόλα αυτά η συγκεκριμένη σκηνή καταδικάζει τον Κρέοντα μάλλον ως αδύναμο παρά ως ανήθικο άνθρωπο. Η οριστική ηθική του καταδίκη θα επέλθει στην Έξοδο.

Διαβάστε τη συνέχεια στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com

Προηγούμενο άρθροΠρογράμματα Σπουδών για το «Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας»
Επόμενο άρθροΗ γενιά του ᾽30
Ο Αντώνης Κ. Πετρίδης (γεν. 1975) είναι αριστούχος απόφοιτος κλασικής φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Cambridge (Trinity College). Υπηρετεί ως Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πρόγραμμα “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται κυρίως γύρω από το αρχαίο ελληνικό θέατρο και την ελληνιστική λογοτεχνία. Από το 2009 ανήκει στην ομάδα που συνέγραψε και εποπτεύει την εφαρμογή του Νέου Αναλυτικού Προγράμματος για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στη Μέση Εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχει αναλάβει την πτυχή της Αρχαίας Γραμματείας από Μετάφραση στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.