Του Νίκου Τσούλια
Όταν ένα «συμβάν» της ζωής βρίσκει μια από τις πιο βαθιές συναισθηματικές φλέβες της παιδικής ηλικίας σου, όταν αγγίζει ένα από τα πιο ισχυρά στερεότυπά σου και μάλιστα με περιεχόμενο παραπόνου, τότε σημαίνει ότι σου σημαδεύει τη ζωή με έναν απόλυτα μοναδικό τρόπο. Όταν χάνεις αναγκαστικά την πηγή της ομορφιάς της ζωής σου, τότε συνειδητοποιείς ότι θα ζήσεις σε τόπους διαρκούς αναπόλησης και νοσταλγίας και θα πρέπει να βρεις μια άλλη σχέση με το παρελθόν σου – πέραν εκείνης της παραδοσιακής πρόσληψής του!
Μπορώ να είμαι μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από τη «Γιορτή της Νεότητας και της Παιδείας» στην οποία συμμετείχα χρόνια και χρόνια, από τη Γιορτή που έχει πάντα μέσα στον πιο βαθύ πυρήνα της την Ομορφιά και τη Γνώση και εγώ να μην παρευρίσκομαι; Μπορεί να γίνονται όλες οι μικρές γιορτές των σχολικών αιθουσών στα 10 τμήματα του μόλις μέχρι χθες λυκείου μου και εγώ να είμαι «θεσμικά» αποκλεισμένος;
Τουλάχιστον τότε υπήρχε η απαγόρευση της αυστηρής επικράτειας των γονέων μου. Όταν γινόταν πανηγύρι στο χωριό μου, με μάζευαν για το σπίτι νωρίς. Και άκουγα των απόηχο του μπουζουκιού και παραπονιόμουνα και ευχόμουνα μέσα μου όπου μπορούσα και πιο πολύ στο Θεό να μπορώ κάποτε να ακούω μουσική και να χορεύω όσο επιθυμούσα. Και έγινε αυτή η βαθιά επιθυμία πραγματικότητα και ήδη έχω χορέψει τόσο πολύ στη ζωή μου και πιο πολύ στο τόσο ξεχωριστό ζεϊμπέκικο, που νιώθω δικαιωμένος στο παιδικό μου όνειρο, στον αρχέγονο καταπιεσμένο πόθο μου.
Όταν δεν υπήρχε μάθημα στο σχολείο, παιζόταν πάντα μπάλα στο χωμάτινο γήπεδο στο μεγάλο λιοστάσι του χωριού. Αλλά οι γονείς μου δεν με άφηναν να παίζω. Πολύ σπάνια και πάντα κρυφά απολάμβανα τη μεγάλη λατρεία των αγοριών εκείνης της εποχής, τη μπάλα˙ γιατί θα ήμουνα σε κάποια δουλειά στα χωράφια ή στα ζώα. Τότε διαβάζαμε σχεδόν πάντα το βράδυ ή τα απογεύματα μόνο όταν έβρεχε. Και άκουγα τους ήχους από τα χτυπήματα της μπάλας ή νόμιζα ότι τα άκουγα και ονειρευόμουνα πως παρ’ όλη αυτή την αδικία θα γίνω μεγάλος ποδοσφαιριστής και θα παίζω σε γήπεδα με κόσμο… Αλλά δεν έγινα. Όμως μετασχημάτισα τον παλιό μου πόθο και αγάπησα το γήπεδο και νιώθω τόση ευτυχία όταν πηγαίνω στο γήπεδο της ομάδας μου που βιώνω μια ικανοποίηση του τόσου έντονου παλιού μου ονείρου.
Υπάρχουν λοιπόν τρόποι να μεταμορφώσεις μια ξεχωριστά όμορφη λειτουργία του παρελθόντος σου από φαντασιακή ανάμνησή σου σε απτή και βιωμένη εικόνα του διαρκούς παρόντος σου. Άλλωστε το παρελθόν ποτέ δεν είναι μόνο παρελθόν. Ένα κομμάτι του – της ψυχής μας η πνοή – ταξιδεύει πάντα μαζί μας. Είναι πιο πολύ παρόν από κάθε άλλη φαινομενική όψη του παρόντος, γιατί είναι μείζον βίωμά μας και «διαρκές» σκίρτημα του συναισθήματός μας. Υπάρχει δρόμος που έχει αφετηρία την ιερή γοητεία της σχολικής αίθουσας και συνδέεται με την ίδια την πορεία της πραγματικότητάς μου και αρκεί μόνο η βαθιά επιθυμία για να τον βρω, όπως συνέβη και στους παλιότερους καιρούς μου; Να η μεγάλη πρόκληση. Και μπορεί, αν το «αναπολώντας και νοσταλγώντας» είναι ισχυρό, να ανοίξει το δρόμο προς την πηγή των ονείρων και της ομορφιάς;
Έχω ήδη βρει το δρόμο. Γράφοντας! Γράφοντας ξανά και ξανά για τις τόσες και τόσες πτυχές της σχολικής ζωής και της μαθητικής και της εκπαιδευτικής κοινότητας, για τα άπειρα συμβάντα του σχολείου που μου έχει δωριθεί, για τα ατέλειωτα ταξιδέματα της αίθουσας και του πίνακα που εγχαράχθηκαν τόσο έντονα στο συναίσθημά μου. Και γράφοντας κατακτώ δύο στόχους ζωής, και την αυταξία της γραφής και το αποτέλεσμα της γραφής. Γιατί η γραφή είναι η πιο γοητευτική άσκηση του πνεύματος που αναζητεί το ωραίο και το αληθινό, είναι απόλυτα ερωτική έκφραση που γονιμοποιεί και δημιουργεί την αυθεντική μας πραγματικότητα. Γιατί η γραφή είναι το αδιάκοπο νήμα με το οποίο ταξιδεύει ο άνθρωπος και ζει το αιώνιο παρόν, είναι η ζωντανή γραμμή της ιστορίας της ανθρωπότητας και δημιουργεί τον πολιτισμό.
Γράφοντας διαρκώς για το «αναπολώντας και νοσταλγώντας» δεν αφήνεις τη σκόνη του χρόνου να καθίσει και να αλλοιώσει τα σχήματα της ψυχής. Φωτίζεις διαρκώς την εστία του συναισθήματός σου και δεν επιτρέπεις το φως το παρελθόντος να γίνει σκιά του παρόντος. Γράφοντας διαρκώς για το «αναπολώντας και νοσταλγώντας» δεν αφήνεις της φαντασίας σου τα σχήματα να στοιχειώσουν και να γίνουν φαντάσματα που θα σε καταδυναστεύουν. Κάνεις την ύπαρξή σου ζωή και τη ζωή βίωμα, και γεύεσαι την ομορφιά του κόσμου και του εαυτού σου!
Καταθέτω και ένα σημείωμα που μου έστειλε επ’ ευκαιρία άλλου σχετικού μου άρθρου ένας πανεπιστημιακός καθηγητής, ο κ. Λαυρέντιος Δελλασούδας, πρωτοπόρος στο πεδίο της Ειδικής Αγωγής. Τον κ. Λ. Δελλασούδα είχα την «τύχη» να τον έχω Επόπτη της διδακτορικής μου διατριβής!
Αγαπητέ Νίκο, όταν κάποιος αυτό που κάνει δεν το αναπολεί, αλλά το συνεχίζει και μάλιστα χωρίς τις δεσμεύσεις τής ισοπέδωσης στο ύψος τού μέσου όρου, σύμφωνα με τις άνωθεν, γύρωθεν και κάτωθεν ποικίλες «οδηγίες» και αντιδράσεις (χρονιάρες μέρες αποφεύγω να τις κατονομάσω), είναι διπλά ευτυχής:
Πρώτον, γιατί δεν το σταματά και, δεύτερον, γιατί το συνεχίζει με τη δική του σφραγίδα.
Εάν μάλιστα έχει τον πνευματικό ορίζοντα τον δικό σου, δεν προλαμβάνει να σκεφτεί το χθες ως τέλος, διότι κάθε στιγμή σχεδιάζει αυτό που έχει να κάνει στο επόμενο βήμα (την επόμενη στιγμή την επόμενη μέρα, στο συνεχές της προσπάθειας), ώστε να αξιοποιήσει την εμπειρία του, να δημιουργήσει νέες εφαρμογές προσφοράς ανθρώπου προς άνθρωπο και συνύπαρξης ανθρώπου με άνθρωπο.
Διώξε τη «μελαγχολία» και πρόσφερε μέσα από τα όνειρά σου, αυτά που ο άλλος δεν μπορεί να ονειρευτεί ή βαριέται να προσφέρει.
