Κεντρικό διακύβευμα στις Τραχίνιες του Σοφοκλή αποτελεί η τάξη των πραγμάτωνη τάξη στο σύμπαν, αλλά και η τάξη στον οἶκον. Η τάξη αυτή απειλείται, διασαλεύεται, αλλά στο τέλος πάντοτε αποκαθίσταται. Οι απειλές κατά της τάξης των πραγμάτων μπορεί να είναι εξωτερικές, κυρίως όμως είναι εσωτερικές: (α) δυνάμεις που ελλοχεύουν βαθιά μες την ανθρώπινη ψυχή και εκλύονται απροειδοποίητα και ανεξέλεγκτα με τρομακτικές συνέπειες· (β) πράξεις του παρελθόντος που έχουν μακροπρόθεσμες και απροσδόκητες επιπτώσεις· (γ) η ίδια η πεπερασμένη δυνατότητα του ανθρώπου όχι μόνο να γνωρίζει το μέλλον, αλλά ακόμη και να αντιλαμβάνεται το πραγματικό νόημα του παρόντος και του παρελθόντος.

Ο Σοφοκλής παρεμβαίνει στο μυθολογικό υπερκείμενο προκειμένου να καταδείξει τη θεμελιώδη σημασία των θεσμών του οίκου και του γάμου για τη διατήρηση της σταθερότητας μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Στο δράμα οι θεσμοί αυτοί υπονομεύονται και η ισορροπία τους, που αποτελεί μικρογραφία εκείνης του σύμπαντος, ανατρέπεται.

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΘΕΟΙ

Η διασάλευση της τάξης στις Τραχίνιες είναι αποκλειστικά έργο ανθρώπων. Ειρωνικό είναι το γεγονός ότι οι βασικοί διασαλευτές της τάξης είναι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, οι άνθρωποι που έπρεπε να λειτουργούν ως βασικοί εγγυητές της σταθερότητας του οἴκου: η Δηιάνειρα και ο Ηρακλής. Στη δίνη που προκαλεί η πτώση των δύο μεγάλων πρωταγωνιστών συλλαμβάνονται μια σειρά από μικρά ανθρωπάκια, που παρασύρονται και αυτά στον όλεθρο: η Ιόλη, ο Λίχας, εν μέρει ακόμη και ο Ύλλος. Πουθενά στο έργο δεν διαφαίνεται ευθεία παρέμβαση των θεών στα ανθρώπινα, με τη μορφή της υποκίνησης συγκεκριμένων δράσεων και της υποβολής συγκεκριμένων επιλογών. Η ἁμαρτία λόγω της οποίας οι άνθρωποι μεταπίπτουν από την ευτυχία στη δυστυχία είναι προϊόν προσωπικών τους επιλογών, οι οποίες υπαγορεύονται από στοιχεία του χαρακτήρα τους και από τα πάθη που συγκλονίζουν το ανθρώπινο θηρίο.

Ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.