[Οδηγία χρήσης: Όποιος φίλος ή όποια φίλη κουράζεται εύκολα με την ανάγνωση μπορεί να επιλέξει την… ακρόαση του άρθρου στον διαδικτυακό σύνδεσμο https://clyp.it/rhgtefmn (διάρκεια: 07:05)]
Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα ο Μπαράκ Ομπάμα μας είχε «γραμμένους»! Κανονικά και κυριολεκτικά! Μας είχε «γραμμένους» στα… autocue του! Επί μία ώρα σχεδόν ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. βρέθηκε στην ίδια θέση, που κάποτε βρισκόταν ο Περικλής, τη μέρα που εκφώνησε τον Επιτάφιο λόγο του (αν όντως τον εκφώνησε), απαγγέλλοντας έναν λόγο-αριστούργημα, έναν λόγο-ύμνο για την Ελλάδα και τη Δημοκρατία, που γεννήθηκε εδώ πριν από 25 αιώνες. Ο Μπαράκ Ομπάμα, λίγο πριν παραδώσει την ηγεσία της μεγαλύτερης υπερδύναμης, απέτισε φόρο τιμής στο λίκνο του δυτικού πολιτισμού, στη γενέτειρα της Δημοκρατίας και των υψηλών ανθρώπινων αξιών.
Οι συμπολίτες μας εντυπωσιάστηκαν από τα ένθερμα λόγια του απερχόμενου Προέδρου, αλλά ακόμα περισσότερο εντυπωσιάστηκαν από τη δυνατότητά του να ομιλεί χωρίς να συμβουλεύεται χαρτιά και σημειώσεις. «Αποκλείεται να τα ’λεγε όλ’ αυτά από στήθους! Σίγουρα είχε κάποια βοήθεια», είπαν! Σύντομα το φωτογραφικό υλικό αποκάλυψε το μεγάλο «μυστικό». Ο ρήτορας όντως είχε «βοήθεια» στην εκφώνηση του λόγου του! Και τι βοήθεια… το υπερσύγχρονο ψηφιακό autocue «QTV Robotic Conference Stand Master Series 20″ Monitor», το σχεδόν… αόρατο στο οπτικό πεδίο των θεατών αλλά απολύτως λειτουργικό για τον ομιλητή∙ ένα «εργαλείο» υψηλών απαιτήσεων (και υψηλού κόστους), που ταίριαξε απόλυτα στο κύρος του ομιλητή, στην αξία των λόγων του και, κυρίως, στο ύφος που υιοθέτησε πάνω στο βήμα του Κέντρου Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος».
Έστω και με τη βοήθεια της τεχνολογίας ο Μπαράκ Ομπάμα εκφώνησε έναν λόγο, που πρέπει να διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία, παρότι ζούμε στην εποχή που ακόμα και ο Επιτάφιος του Περικλή κρίθηκε αποβλητέος απ’ το σχολικό πρόγραμμα· έναν λόγο που κανένας Έλληνας πολιτικός του 2016 δεν θα μπορούσε να εκφωνήσει, είτε από ντροπή είτε από… απέχθεια (sic) για τα επαινετικά λόγια που επεφύλαξε ο Ομπάμα για την Ελλάδα και την προσφορά της στην ανθρωπότητα. Οι φήμες αναφέρουν ότι ο Ομπάμα έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαμόρφωση της ομιλίας του, για την οποία δεν δέχθηκε καμία βοήθεια απ’ τους λογογράφους του… Λέγεται ότι η επιθυμία του ήταν να μιλήσει στην Πνύκα με φόντο την Ακρόπολη, όπως έκαναν στην αρχαιότητα οι πολιτικοί και οι ρήτορες της κλασικής Αθήνας, αλλά η αδυναμία της ελληνικής Πολιτείας να εκπληρώσει τους όρους ασφαλείας ανέτρεψε τον αρχικό σχεδιασμό.
Το κολακευτικό ύφος του Προέδρου των Η.Π.Α. είναι έκδηλο, κάθε φορά που επισκέπτεται την αλλοδαπή. Στην περίπτωση της Ελλάδας μπορεί να το παράκανε κιόλας! Μίλησε στα ελληνικά για τη «φιλοξενία», τη «φουστανέλα», τη «σπανακόπιτα», το «ούζο», τον «δήμο», το «φιλότιμο». Μας θύμισε τον στίχο του Ελύτη «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας». Αναφέρθηκε στον Αισχύλο, τον Ευριπίδη, τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Σωκράτη και τον Αριστοτέλη. Μνημόνευσε τον… «Γιάνναρο» τον Αντετοκούνμπο. Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του δυτικού κόσμου στη γενέτειρα των δημοκρατικών ιδεωδών παρουσιάζοντας μια εξαιρετική ανάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, του «σοφότερου πολιτεύματος», όπως το χαρακτήρισε. Μίλησε για τις αξίες της ελευθερίας, του κράτους δικαίου, της διάκρισης των εξουσιών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού, της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της δημοκρατικής νομιμότητας, της ευθύνης, της δημιουργικότητας και της οικονομικής σταθερότητας.
Μίλησε και για τις αδυναμίες των δημοκρατικών θεσμών, για την αντιμετώπιση των οποίων η προσπάθεια είναι αδιάλειπτη. Αναφέρθηκε στην ανάγκη να ξεπεραστούν τα τείχη που υψώνονται μεταξύ των ανθρώπων εξαιτίας των ανταγωνισμών. Υπογράμμισε την αξία του σημαντικότερου τίτλου της Δημοκρατίας, που είναι αυτός του πολίτη και όχι του πολιτικού. Τόνισε την ανάγκη ν’ αντιμετωπιστούν οι ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων, που αποτελεί τεράστια πρόκληση για τη Δημοκρατία. Αναφέρθηκε στις αλλαγές που πρέπει ν’ αρχίσουν «με τη φωνή των νέων», για την πρόοδο που «δεν είναι εγγυημένη, αλλά κερδίζεται από κάθε γενιά». Πριν αναχωρήσει, ανέβηκε και στην Ακρόπολη, διαφήμισε την Ελλάδα σ’ όλο τον κόσμο, φώναξε και ένα «Ζήτω η Ελλάς» φουλάροντας τα… ψυχικά μας «ρεζερβουάρ» με εθνική υπερηφάνεια και ικανοποίηση…
Πολλοί αναρωτήθηκαν: μα καλά ο Ομπάμα τις πιστεύει όλες αυτές τις ιδέες που έπιασε στο στόμα του; Και βέβαια τις πιστεύει! Όχι μόνο τις πιστεύει, αλλά, όπου βρεθεί, διατρανώνει ότι τις εκπροσωπεί κιόλας! Είναι δικαίωμά του να το κάνει! Αυτό όμως ΔΕΝ σημαίνει ότι… τις εφαρμόζει! Δεν τις εφαρμόζει τουλάχιστον με τον τρόπο που τις παρουσιάζει, δηλαδή ως πανανθρώπινες αξίες! Τις εφαρμόζει όμως με τον τρόπο που αυτές οι ιδέες εξυπηρετούν τα συμφέροντα της χώρας του. Διότι στην πολιτική το τι λέει κάθε πολιτικός έχει μικρή σημασία. Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει το τι πράττει! Και όλοι οι σοβαροί πολιτικοί των δημοκρατικών κρατών του πλανήτη μπορεί να λένε πολλά και υπερβολικά λόγια, όμως πάντα πράττουν αυτό που συμφέρει τη χώρα τους. Λένε αυτό που αποκαλείται «πολιτικώς ορθό», δηλαδή αυτό που μοιάζει ιδανικό και ανθρωπιστικό, αλλά στην πράξη εφαρμόζουν αυτό που είναι συμφέρον· ένα συμφέρον για τον οποίο μια χώρα θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και… πόλεμο!
Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν ήρθε στην Ελλάδα, για να «πλέξει» το εγκώμιο της πατρίδας μας. Προφανώς δεν ήρθε ούτε για να «κουρέψει» τα χρέη μας, όπως αφελώς πίστευαν ορισμένοι. Ήρθε μόνο για έναν σκοπό: για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της χώρας του. Για να το πετύχει αυτό, χρησιμοποίησε την πολιτική και διπλωματική γλώσσα που γνωρίζει καλά! Ανάμεσα στα ωραία λόγια και τους επαίνους ο Μπαράκ Ομπάμα μοίρασε και… «συμβουλές»: «οι Δημοκρατίες επιλύουν τις διαφορές τους με διπλωματικό τρόπο και όχι με τον πόλεμο», μας είπε· «οι Δημοκρατίες απαιτούν συμβιβασμούς», τόνισε με έμφαση. «Οφείλουμε να κοιτάμε το μέλλον. Δεν επιθυμούμε τις συγκρούσεις μεταξύ χωρών», πρόσθεσε… Ο Μπαράκ Ομπάμα μας «έκλεισε το μάτι» μεταφέροντας το «κατάλληλο μήνυμα» για τη στάση που ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να τηρήσουμε στις ελληνοτουρκικές «διαφορές», δηλαδή στις εξωφρενικές και παράνομες διεκδικήσεις της Τουρκίας απέναντι στη χώρα μας. Πιο «ξεκάθαρες» δεν θα μπορούσε να κάνει τις «υποδείξεις» του. Οι Δημοκρατίες, είπε, πρέπει να υποχωρούν, ώστε να μην υποστούν τις «επιπτώσεις». Ποιες Δημοκρατίες; Οι Δημοκρατίες σαν την Ελλάδα βέβαια, αφού η Τουρκία, ειδικά μετά το εαρινό πραξικόπημα, δεν είναι πια Δημοκρατία, αν ήταν και ποτέ δηλαδή… Αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα της υπερδύναμης και ο Μπαράκ φρόντισε να το μεταδώσει με τρόπο εξιδανικευμένο. «Πολιτική είναι η τέχνη της διαχείρισης των συμβόλων», έλεγε κάποτε ο Φρανσουά Μιτεράν, και ο Ομπάμα το γνωρίζει αυτό καλά, αλλά το υπηρετεί ακόμα καλύτερα…
Θα κατηγορήσουμε γι’ αυτό τον Ομπάμα; Όχι βέβαια! Ο άνθρωπος είναι ένας κανονικότατος και ικανότατος πολιτικός, σε αντίθεση με ορισμένους απ’ τους δικούς μας, οι οποίοι για την καρέκλα ξεπουλάνε τη χώρα, ξεπουλάνε τους ανθρώπους που τους εμπιστεύθηκαν με την ψήφο τους, ξεπουλάνε, αν χρειαστεί, ακόμα και τη μάνα τους… Έχουν επωμιστεί «εργολαβικά» τον ρόλο του… «χρήσιμου ηλίθιου», ο οποίος άλλα πιστεύει, άλλα βλέπει, άλλα καταλαβαίνει, άλλα λέει και άλλα κάνει… Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι… πραγματικοί ηλίθιοι. Πολύ συχνά προσποιούνται τον ηλίθιο, όταν το ασήμαντο μέγεθός τους δεν μπορεί να σταθεί ικανοποιητικά απέναντι στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των περιστάσεων! Πάντα όμως για τον «αυτοσκοπό της καρέκλας».
Η Ιστορία έχει ανάγκη τους «χρήσιμους ηλίθιους» και πάντα επιφυλάσσει γι’ αυτούς μια σημαντική θέση στις εξελίξεις. Πολλές φορές οι ιστορικές εξελίξεις δεν θα μπορούσαν να προωθηθούν χωρίς αυτούς. Η παγκόσμια Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα πολιτικών που αποδέχθηκαν πρόθυμα ν’ αναλάβουν τον ρόλο αυτό. Κανείς τους όμως δεν είχε καλό πολιτικό τέλος! Ορισμένοι εξ αυτών, μάλιστα, δεν είχαν ούτε βιολογικό…
