“Ποιος/ποιοι κρατικοί αξιωματούχοι ήταν υπεύθυνοι για τη διοργάνωση των αθηναϊκών φεστιβάλ που εμπεριείχαν στο πρόγραμμά τους πρωτότυπες θεατρικές παραστάσεις; Ποια ακριβώς ήταν τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες του καθενός; Πώς εξηγείται η ανάθεση του συγκεκριμένου φεστιβάλ στον συγκεκριμένο αξιωματούχο και όχι σε άλλον;”
Κατά τον 5ο αιώνα πρωτότυπες θεατρικές παραστάσεις εμπεριέχονταν στο πρόγραμμα των Μεγάλων Διονυσίων και των Ληναίων. Τα Μεγάλα Παναθήναια και τα Ανθεστήρια δεν εμπεριείχαν θεατρικούς, αλλά μόνο μουσικούς αγώνες. Η συμπερίληψη παραστάσεων στο πρόγραμμα των κατ᾽ ἀγρούς Διονυσίων φαίνεται ότι ξεκινά μεν στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., οι παραστάσεις όμως που διδάσκονται εκεί αποτελούν επαναλήψεις παραστάσεων που πρωτοπαρουσιάστηκαν στα Μεγάλα Διονύσια και τα Λήναια.

Υπεύθυνος αξιωματούχος για τη διοργάνωση των Μεγάλων Διονυσίων ήταν ο ἄρχων ἐπώνυμος, ενώ με την ευθύνη της διοργάνωσης των Ληναίων ήταν επιφορτισμένος ο ἄρχων βασιλεύς. Το γεγονός ότι διαφορετικοί αξιωματούχοι αναλαμβάνουν τις δύο αυτές διονυσιακές εορτές έχει να κάνει με την αρχαιότητα αλλά και με την πολιτική σπουδαιότητα των δύο εορτών για το αθηναϊκό κράτος.

Παρά το γεγονός ότι η προσθήκη θεατρικών παραστάσεων στο πρόγραμμα των Ληναίων συμβαίνει περίπου εκατό χρόνια μετά τα Διονύσια (η κωμωδία εισάγεται στα Λήναια στις αρχές της δεκαετίας του 440 π.Χ., αν και φαίνεται ότι μορφές προλογοτεχνικής κωμωδίας επιτελούνταν εκεί από πολύ πιο παλιά, και η τραγωδία προς τα τέλη της ίδιας δεκαετίας· αντιθέτως στα Μεγάλα Διονύσια η τραγωδία εισάγεται μάλλον το 534 π.Χ. και η κωμωδία το 486 π.Χ.), ως εορτή τα Λήναια ήταν παλαιότερα των Διονυσίων. Καθώς λοιπόν ανήκε στις παραδοσιακές θρησκευτικές πανηγύρεις, αποτελούσε ευθύνη του αξιωματούχου που επόπτευε το σύνολο σχεδόν των λατρευτικών πράξεων στην αθηναϊκή πόλιν, δηλαδή του ἄρχοντος βασιλέως.

Αντιθέτως, τα Μεγάλα Διονύσια ήταν εορτή την οποία αναδιοργάνωσε ο τύραννος Πεισίστρατος στα μέσα του 6ου αι. π.Χ· με άλλα λόγια, ήταν νεώτερη των Ληναίων. Επιπλέον, από πολύ νωρίς και με επικουρικό παράγοντα το γεγονός ότι διεξαγόταν την άνοιξη, όταν οι ναυσιπλοϊκές οδοί ήταν ανοικτές (άρα οι εν δυνάμει συμμετέχοντες ήταν άνθρωποι από διάφορες πόλεις και δη τις συμμαχικές), η εορτή αυτή χρησιμοποιήθηκε από την αθηναϊκή πολιτεία ως μέσο προβολής της πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής της ηγεμονίας. Ήταν επομένως φυσικό ότι την ευθύνη της συγκεκριμένης εορτής την έφερε αξιωματούχος το λειτούργημα του οποίου συνδεόταν κατεξοχήν με το δημοκρατικό πολίτευμα και θεσπίστηκε επ᾽ αυτού, σε αντίθεση με το αξίωμα του ἄρχοντος βασιλέως, που αποτελούσε τη δημοκρατική εξέλιξη ενός παλαιότερου, αριστοκρατικού θεσμού.

Ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.