Η διδασκαλία των Λατινικών και της Ιστορίας στη Γ´ Λυκείου

Latinika_G-Lyk_BM-BΤη Δευτέρα 30 Μαΐου οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες της Ο.Π. των Ανθρωπιστικών Σπουδών εξετάζονται στο μάθημα των Λατινικών. Η φετινή εξεταστέα ύλη των Λατινικών είναι πολύ διαφορετική απ’ αυτή που είχαμε συνηθίσει τα τελευταία 16 χρόνια! Στο «Νέο Λύκειο» το μάθημα των Λατινικών διδάσκεται μόνο στη Γ Λυκείου και, όπως ήταν αναμενόμενο, οι φετινοί υποψήφιοι δεν μετέφεραν καμία εμπειρία του μαθήματος από τη Β τάξη. Αναπόφευκτα και η εξεταστέα ύλη προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα! Πολλά από τα κείμενα που εμείς οι εκπαιδευτικοί είχαμε συνηθίσει να διδάσκουμε τα τελευταία χρόνια αφαιρέθηκαν, ενώ αντίθετα προστέθηκαν κείμενα που διδάσκονταν στην «παλαιά» Β Λυκείου!

Η ένταξη αυτών των σχετικά «ευκολότερων» κειμένων στην εξεταστέα ύλη δεν έκανε αναγκαία ευκολότερη ούτε τη ζωή των υποψηφίων ούτε τη ζωή των εκπαιδευτικών! Από τη μια πλευρά, χωρίς εμπειρίες λατινικής γλώσσας από την προηγούμενη χρονιά πολλά παιδιά της φετινής Γ Λυκείου δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να προσαρμοστούν στα δεδομένα του μαθήματος και έχασαν πολύτιμο χρόνο. Από την άλλη, με την αλλαγή της εξεταστέας ύλης μάλλον έγινε δυσκολότερη και η ζωή των εκπαιδευτικών που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις αντιφάσεις της νέας ύλης! Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πλάγιος λόγος και η γερουνδιακή έλξη δεν διδάχθηκαν φέτος, την ίδια στιγμή που οι υποψήφιοι καλούνται να κάνουν μετατροπές μετοχών σε προτάσεις ή το αντίθετο, ασκήσεις που συνήθως δυσκολεύουν τα παιδιά πολύ περισσότερο! Έπειτα, μπορεί ο πλάγιος λόγος να είναι εκτός ύλης, όμως οι απαρεμφατικές συντάξεις, που αποτελούν μορφή μετατροπής από ευθύ σε πλάγιο λόγο, διδάχθηκαν φέτος σε πολλά σχολεία της ελληνικής επικράτειας! Δυστυχώς, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν οι απαρεμφατικές συντάξεις βρίσκονται, ρητά και κατηγορηματικά, μέσα στην εξεταστέα ύλη, όμως είναι ιδιαίτερα έντονη και διάχυτη η αίσθηση ότι η εξεταστική επιτροπή, την ερχόμενη Δευτέρα, ενδέχεται να ζητήσει μετατροπή πρότασης (κρίσεως) σε απαρεμφατική φράση!

Άλλο «παράδοξο» της φετινής εξεταστέας ύλης έχει να κάνει με τη διδασκαλία του φαινομένου της έλξης του γερουνδιακού ή γερουνδιακής έλξης, όπως συνήθως την αποκαλούμε! Τυπικά, με βάση την εξεταστέα ύλη του υπουργείου Παιδείας, το φαινόμενο θεωρείται εκτός ύλης και, κατά κανόνα, δεν διδάχθηκε φέτος! Όμως, η μετατροπή της γερουνδιακής έλξης είναι αναγκαία στην άσκηση της μετατροπής του προσδιορισμού του σκοπού σε ορισμένες μορφές! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εξεταστική επιτροπή δεν μπορεί να ζητήσει προσδιορισμό του σκοπού που απαιτεί γερουνδιακή έλξη! Αν, για παράδειγμα, εμφανιστεί σαν εξεταζόμενο το κείμενο 34, από τις τρεις περιπτώσεις του προσδιορισμού του σκοπού που υπάρχουν στο μάθημα λογικά οι δύο, που απαιτούν γερουνδιακή έλξη, δεν θα ζητηθούν και, αν ζητηθούν, θα ζητηθούν μόνο στις μορφές που δεν απαιτείται η γερουνδιακή έλξη. Είναι σαφές ότι, αν η εξεταστική επιτροπή επιθυμεί να εξετάσει τις μορφές του προσδιορισμού του σκοπού, οι επιλογές της είναι πολύ περιορισμένες και συγκεκριμένες! Θα επιλέξει είτε το κείμενο 31 είτε το κείμενο 36 (αμφότερα τα κείμενα έχουν σκοπούς που δεν απαιτούν γερουνδιακή έλξη) είτε τον πρώτο σκοπό του κειμένου 34, καθόσον ο δεύτερος και ο τρίτος χρειάζονται έλξη, την οποία οι φετινοί μαθητές δεν διδάχθηκαν ποτέ!

Υπάρχει βέβαια και το «παράδοξο» με τη διδασκαλία των υποθετικών λόγων. Σύμφωνα με την εξεταστέα ύλη, οι υποθετικοί λόγοι θεωρούνται εντός ύλης! «Εντός ύλης» θεωρούνται ακόμα και οι… πλάγιοι υποθετικοί λόγοι, την ίδια στιγμή που η μετατροπή από πλάγιο σε ευθύ λόγο δεν διδάσκεται! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μάλλον είναι απίθανο να δοθεί στους υποψηφίους πλάγιος υποθετικός, καθώς η διερεύνησή του απαιτεί τη μεταφορά του στον ευθύ λόγο! Εκτός βέβαια και αν η μεταφορά γίνει από τους ίδιους τους εξεταστές! Οπότε μετά είναι εύκολο να ζητήσουν την μετατροπή του ευθέος υποθετικού σε άλλα είδη! Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι πλάγιους υποθετικούς λόγους συναντούμε στα κείμενα 25, 42 και 45! Όμως, οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες των Πανελληνίων Εξετάσεων του 2016 οφείλουν να επικεντρώσουν την προσοχή τους κυρίως στους ευθείς υποθετικούς λόγους που είναι έτοιμοι για μετατροπή σε άλλα είδη! Αυτούς τους υποθετικούς λόγους τούς συναντούμε στα κείμενα 42, 43 και 44 και οι υποψήφιοι πρέπει να τούς μελετήσουν πολύ σχολαστικά!

Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι τα εξεταζόμενα κείμενα των Λατινικών δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν, όχι μόνο φέτος που έχει αλλάξει η εξεταστέα ύλη, αλλά και σε διαχρονικότερο επίπεδο εξαιτίας της φύσης του μαθήματος! Οι εξεταστικές επιτροπές έχουν μεγάλη ποικιλία επιλογών τόσο στα κείμενα όσο και στα γραμματικά και τα συντακτικά στοιχεία! Τη μια χρονιά μπορεί να επιλέξουν μισό κείμενο και την αμέσως επόμενη χρονιά ενδέχεται να επιλέξουν το άλλο μισό! Σε γενικές γραμμές πάντως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι από τη σημερινή εξεταστέα ύλη τα πιο «αγαπημένα» κείμενα σε κανονικές και επαναληπτικές Πανελλήνιες Εξετάσεις είναι το 29, που έχει εμφανιστεί τέσσερις φορές, καθώς και τα 31, 44 και 45, που έχουν εμφανιστεί από τρεις! Ειδικά στις κανονικές Πανελλήνιες του Μαΐου από δύο φορές έχουν επιλεγεί στο παρελθόν τα κείμενα 25 και 44, αν αυτό έχει κάποια σημασία! Πάντως, αν μπορούμε να πούμε κάτι με μια σχετική βεβαιότητα, αυτό είναι ότι η εξεταστική επιτροπή θα επιλέξει μάλλον τρία κείμενα, όπως συνηθίζει εξάλλου τα τελευταία χρόνια, από τα οποία το ένα πιθανότατα θα προέρχεται από την ύλη της «παλαιάς» Β Λυκείου, δηλαδή από τα κείμενα κάτω από το 20! Η περιοχή των κειμένων 13-15 έχει μεγάλες πιθανότητες να δώσει το πρώτο κείμενο που θα κληθούν να μεταφράσουν οι υποψήφιοι τη Δευτέρα! Πάντως, για κάθε ενδεχόμενο, οι υποψήφιοι είναι καλό να εμφανιστούν προετοιμασμένοι σε ολόκληρη την εξεταστέα ύλη, χωρίς να αποκλείσουν τίποτε από το διάβασμά τους!

Στην ειδική βιντεο-παρουσίαση(https://www.youtube.com/watch?v=lSQPy4uul-g), που έχουμε δημιουργήσει για το μάθημα των Λατινικών και για την οποία υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, οι υποψήφιοι της Ο.Π. των Ανθρωπιστικών Σπουδών μπορούν, συμπληρωματικά, να παρακολουθήσουν όλα τα γραμματικά και συντακτικά στοιχεία που έχουν ζητηθεί διαχρονικά στις Πανελλήνιες Εξετάσεις του μαθήματος για τα κείμενα της φετινής εξεταστέας ύλης. Συμπληρωματικά, μπορούν να παρακολουθήσουν και τις προτάσεις μας για την τελευταία πολύτιμη επανάληψη της γραμματικής και του συντακτικού του κάθε κειμένου ξεχωριστά!

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.