“Η δυστυχία εις την οποία έχουν καταδικαστεί και εν γένει η αθλιότης των όρων ζωής και της διαβιώσεως, περιγράφονται ως λίαν ζοφεραί δια την ως άνω τάξιν.
Ούτω δια πρώτην φοράν η απαθλίωσις των εργαζομένων εγένετο αφορμή εκδηλώσεων, αίτινες είχον σχέσιν με την όλην διεθνή εργατικήν κίνησιν”
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΙΩΝ
Η Ελλάδα έχει χαράξει ιστορία και στο θέμα των απεργιακων κινητοποιήσεων. Παρόλα αυτά από την ανεξαρτησία ακόμα του νέου ελληνικού κράτους, τόσο η πολιτική του Ιωάννη Καποδίστρια όσο και της βαυαρικής Αντιβασιλείας και του καθεστώτος του Όθωνα, είναι η ενίσχυση της κεντρικής συγκεντρωτικής εξουσίας και κατά συνέπεια ο περιορισμός των μορφών λαϊκής αυτοοργάνωσης. Το 1833, θα χαρακτηριστεί αδίκημα η “εκ συστάσεως αποχή εκ της εργασίας επί σκοπώ ισχυροποιήσεως αξιώσεων”. Πρόκειται για τον πρώτο νόμο που στρέφεται κατά της απεργίας.
Στο πλαίσιο των αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων της βαυαρικής εξουσίας εντάσσεται και ο ποινικός νόμος του 1834 που όριζε την αστυνόμευση των σωματείων και των εν γένει ενώσεων προσώπων. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η κατάργηση, με κρατική παρέμβαση, των υπολειμμάτων του συντεχνιακού συστήματος, το οποίο είχε ήδη αποδιαρθρωθεί με την παρακμή του ανατολικού τρόπου παραγωγής, αλλά και λόγω των επιπτώσεων του απελευθερωτικού αγώνα στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι αναγνωρίζεται για πρώτη φορά με το Σύνταγμα του 1864, μετά την έξωση του Όθωνα, και ακολουθεί ένα κύμα ίδρυσης σωματείων κάθε είδους.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΠΕΡΓΙΕΣ
Πριν από τη σύσταση ακόμα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους υπήρξαν κινήσεις εργατικής διαμαρτυρίας στα Αμπελάκια και την Ύδρα. Έτσι, ενώ συνεχιζόταν ο απελευθερωτικός αγώνας, πραγματοποιήθηκε το 1826 απεργία των τυπογράφων της “Γενικής Εφημερίδος της Ελλάδος”, της εφημερίδας της κυβέρνησης, με αίτημα την πληρωμή καθυστερούμενων μισθών. Το 1830 είχε ήδη πραγματοποιηθεί απεργία και στο Νομισματοκοπείο της Αίγινας.
Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο 1879 η Σύρος συγκλονίζεται από ένα κύμα απεργιών, που έχουν ως αφορμή την κάθετη πτώση της αγοραστικής αξίας των ημερομισθίων, ως αποτέλεσμα της υποτίμησης των ξένων νομισμάτων και της ξέφρενης ανόδου των τιμών σε όλα τα είδη λαϊκής κατανάλωσης. Την πρώτη απεργία διοργανώνει ο νεοσύστατος Αδελφικός Σύνδεσμος Ξυλουργών του Ναυπηγείου Σύρου και ακολουθεί απεργία και των βυρσοδεψεργατών, που κι αυτοί συγκροτούν συνδικαλιστική οργάνωση.
Τον Οκτώβριο 1882 ιδρύεται ο Εργατικός Σύνδεσμος των τυπογράφων, μετά από απεργία του κλάδου, που εκδίδει και την ομώνυμη πρώτη εργατική συνδικαλιστική εφημερίδα. Οι τυπογράφοι είχαν ιδρύσει ήδη από το 1868 οργάνωση αλληλοβοήθειας, την αδελφότητα “Γουτεμβέργιος”.
Το 1883 απεργιακοί αγώνες των υποδηματεργατών (τσαγκαράδων) και των ραπτεργατών και ραπτεργατριών της Αθήνας αντιμετωπίζονται με τη μέθοδο που θα χρησιμοποιείται πολύ συχνά και επί δεκαετίες αργότερα: με την αντικατάσταση των απεργών από απεργοσπάστες, που μεταφέρονται από άλλα μέρη.
Το 1888 οι εργαζόμενοι στην διόρυξη του Ισθμού της Κορίνθου, οδηγήθηκαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις για τον σωστό υπολογισμό των ωρών εργασίας. Η απεργία έληξε μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ απεργών και εργολάβων και τη σχετική συμφωνία που υπέγραψαν : «εφεξής τα ημερομίσθια υπολογίζονται από 37 έως 40΄ λεπτά την ώρα και με τον όρο να υπολογίζονται όλες οι ώρες της εργασίας ακριβώς!…» Η απεργία των εργατών στην διόρυξη του Ισθμού, ξύπνησε πολλούς κλάδους εργαζομένων, που κατέφευγαν σ’ αυτήν, όταν αδικούνταν. Πρώτα οι αμαξηλάτες της Αθήνας που ζητούσαν αναπροσαρμογή των κομίστρων.
Η απεργία αυτή συνέπεσε με μία άλλη λαϊκή κινητοποίηση που εξελίχθηκε σε μαζική κάθοδο των Μαρουσιωτών στην Αθήνα, που διαδήλωναν εναντίον της κυβερνήσεως επειδή ο δήμαρχος Αθηναίων Τιμολέων Φιλήμων σχεδίαζε να πάρει το μαρουσιώτικο νερό και να το συνδέσει με το Αδριάνειο υδραγωγείο για να πίνουν καλό και υγιεινό νερό οι Αθηναίοι.
Το Νοέμβρη του 1895 σημειώθηκε η απεργία των φυλάκων στις φυλακές Συγγρού. Οι κατάδικοι μια μέρα πέταξαν τα πιάτα με το φαγητό πάνω σ’ έναν φύλακα κι αυτό εξήγειρε τους συναδέλφους του που αποφάσισαν να απεργήσουν.
Αλλά σε απεργία κατήλθαν το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς και οι αρτοποιοί, διαμαρτυρόμενοι, γιατί, ενώ αυξήθηκε η τιμή στα άλευρα, το ψωμί ήταν καθηλωμένο και το πωλούσαν με ζημιά. Η Αθήνα έμεινε χωρίς ψωμί και οι αρτοποιοί με διαβήματα τους στον αστυνομικό διευθυντή Μπαϊρακτάρη ζητούσαν να υπερτιμηθεί η αξία του ψωμιού κατά πέντε λεπτά.
Τέλος, οι αγώνες των μεταλλωρύχων του Λαυρίου που διεξάγονταν για περισσότερα από είκοσι χρόνια χωρίς συνδικαλιστική οργάνωση. Στις 8 Απριλίου 1896 ξέσπασε η μεγάλη κινητοποίηση που έμεινε στην ιστορία με το όνομα “Λαυρεωτικά”. Κράτησε δεκατρείς μέρες και συνοδεύτηκε από ένοπλες συγκρούσεις. Μετά τη βίαιη καταστολή της εγκαταστάθηκε στο Λαύριο μόνιμη στρατιωτική φρουρά. Δέκα χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο 1906, θα ιδρυθεί το σωματείο των μεταλλωρύχων του Λαυρίου. Την ίδρυσή του θα ακολουθήσει νέα απεργιακή κινητοποίηση, με τα ίδια αιτήματα που τίθονταν επί δύο δεκαετίες. Ούτε και τότε έλειψαν οι βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία και τον στρατό…
Πηγή:ousiastikon.blogspot.gr
