Καλοκαιρινή ανυπομονησία, μέχρι ν’ αντικρύσω το βαθύ μπλε της θάλασσας να αγκαλιάζει ανεπαίσθητα τη γραμμή του ορίζοντα και να γίνονται ένα. Θεϊκό σμίξιμο. Μέσα από τις τρυπούλες του ψάθινου καπέλου μου βλέπω κατακερματισμένους τους δυο θερινούς εραστές, όπως πάντα συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις.
Ο ήλιος καψαλίζει τα εξαϋλωμένα κορμιά τους , οι ανελέητες αχτίδες ιριδίζουν στο αλμυρό νερό , πυροτεχνήματα θαλάσσης.
Το ψάθινο καπέλο είναι το πιο όμορφο αξεσουάρ για τα μπάνια μου. Προστατεύει τις σκέψεις μου, με ταξιδεύει στη χαμένη νιότη της εφηβείας και συγκρατεί δροσερές τις πηγές του ενθουσιασμού μου. Ενισχύει την αυταρέσκειά μου, χαϊδεύει τη ματαιοδοξία μου, αγκαλιάζει το κεφάλι , το σφίγγει να μη γλιστρήσουν οι έγνοιες κι αδειάσει . Ένας κλοιός προστατευτικός για να ξεπεράσω ανώδυνα την τόση ομορφιά που με περικλείει και να προφυλαχτώ από τη ξενοιασιά του θέρους.
Πάντα αγόραζα ψάθινα καπέλα. Στο τέλος του καλοκαιριού είχαν ξηλωθεί, κρέμονταν πάντα οι ψάθες, σημάδι ότι συμμετείχαν σε όλες τις καλοκαιρινές εξορμήσεις και τρέλες. Και λυπόμουν να τα πετάξω, αδυνατούσα να τα διορθώσω, οπότε γίνονταν διακοσμητικά κομμάτια τοίχων, παραθύρων, τραπεζιών ή κρεμασμένα στον καλόγηρο ψιθύριζαν τη φθορά και ομολογούσαν την προσωρινότητα.
Στο γείσο τους είχαν κορδέλες, στολίδια, λουλούδια, χάντρες, φρούτα και μπιχλιμπίδια . Κάποια με λαστιχάκι κάποια όχι. Όταν τα φορούσα φανταζόμουν ότι είμαι μια από τις ηρωίδες της Αστροφεγγιάς ή πρωταγωνίστρια στα μυθιστορήματα του Ξενόπουλου. Ότι με το κλαρωτό λουλουδάτο φόρεμα και τα γοβάκια μου θα βολτάρω στην παραλία με το ομπρελίνο μου και καμαρωτή θα φλερτάρω με τους νεαρούς που κρυφοκοιτούν κάτω από το ψάθινο καβουράκι τους. Κι έτσι θα γνωριστούνε τα καπέλα μας, θα συναντηθούν τα βλέμματά μας κι όλα θα πάρουν την πεπατημένη οδό της ευτυχίας.
Θαυμάζω τις ηλικιωμένες κυρίες που κυκλοφορούν με καπελίνα κομψά κι απέρριτα. Σα να μη θέλουν ν’ αρνηθούν τη νιότη, σα να επιμένουν στη γυναικεία υπόστασή τους με πείσμα. Μου αρέσει στ’ αλήθεια η εμφάνισή αυτή, συμπληρώνει το ντύσιμο, η ψάθα αφήνει τον αέρα να κυκλοφορεί, εκδιώκει τη λήθη και τη μιζέρια, το μυαλό δε μουλιάζει στον ιδρώτα τον καθημερινό. Το καπέλο δίνει μια φινέτσα, μια χάρη σ’ αυτόν που το φοράει, προσδίδει στυλ και είναι για κάποιους φετίχ.
Όμως από το παράθυρο βλέπω και καπέλα ψάθινα να τρέχουν πάνω σε ποδήλατα, καπέλα σκυμμένα να σκαλίζουν το χώμα, να ποτίζουν τη γη, να δέρπουν τα αγαθά της, να κουνιούνται με το φύσημα του αέρα, να ποτίζονται με τον ιδρώτα του εργάτη, του αγρότη, του χειρωνάκτη. Φαντάζομαι τα αυτοσχέδια καπέλα που φτιάχναν κάποτε με υφάσματα και ποδιές για να καλυφθούν από τον καυτό ήλιο της ατέλειωτης μέρας του καλοκαιριού. Τα καπέλα που φιλοξένησαν μέσα τους σύκα και σταφύλια, έγιναν κούνιες για μωρά, πετσέτες για να ακουμπήσουν οι άνθρωποι λίγο ψωμί, ελιές, ντομάτα, έγιναν προσκέφαλο στη ρίζα ενός δέντρου για αναπαμό.
Χρηστικό και χρήσιμο αξεσουάρ σε όλες τις εποχές, σε όλους τους τόπους, σε όλους τους χρόνους. Ας του δώσουμε τη σημασία που του πρέπει… Χρόνια του πολλά και σ’ αυτό και στους δημιουργούς του.
Άννα Παπαγιαννάκη
21-5-2015
Τα “Ψάθινα καπέλα” ήταν ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα της αείμνηστης Μαργαρίτας Λυμπεράκη και αναφερόταν στο καλοκαίρι της Μαρίας. Το “Ψάθινο καπέλο” της Άννας Παπαγιαννάκη είναι ένα εξαίρετο κείμενο – ύμνος σε ό,τι νοσταλγικό και ρομαντικό αναδύει η παρουσία και η χρήση του στο χώρο και στο χρόνο. Όμορφο αξεσουάρ: ενώνει το παρελθόν με το παρόν, την ομορφιά με τη χάρη. Μέχρι κι ανθρώπους ενώνει το ψάθινο καπέλο, είτε ως… καπέλο, είτε ως ένα ενδιαφέρον ταξίδι σε νοήματα κι αισθήματα, δια χειρός Άννας Παπαγιαννάκη. Γιατί, όπως λέει και το τραγούδι:
“Κι εγώ που θέλω τόσο να σε δω,
σα ψάθινο καπέλο θα πετώ
στον ουρανό, μ’ ένα σκοπό,
κάπου στην τύχη να σε βρω.”
Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου
Μουσική: Γιάννης Κότσιρας
Ερμηνεία: Ρίτα Αντωνοπούλου