Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού θέτει ως στρατηγικό του στόχο την ανάδειξη της βιβλιογραφικής βάσης δεδομένων ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ σε άξονα για τη διαμόρφωση της Κεντρικής Εθνικής Βιβλιογραφικής Βάσης.
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ υπήρξε κύριο αντικείμενο συνεργασίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Στόχος της συνεργασίας αυτής ήταν ο εκσυγχρονισμός των εργαλείων πληροφόρησης των βιβλιοθηκών της χώρας. Η καλύτερη εξυπηρέτηση του βιβλιοθηκονομικού κοινού και των βιβλιοθηκών μπορεί να επιτευχθεί με τη δυνατότητα εμφάνισης των δεδομένων σε ένα διεθνές βιβλιογραφικό πρότυπο με τη μορφή Unimarc.
Η Κεντρική Εθνική Βιβλιογραφική Βάση λειτουργεί ως κόμβος αναφοράς, επί του οποίου δύνανται οργανισμοί και άλλοι φορείς να αναπτύσσουν εφαρμογές π.χ. για τη βιβλιοθηκονομία, τη βιβλιοπαραγωγή, την εκδοτική δραστηριότητα, τα πνευματικά δικαιώματα, τη διαφήμιση και προώθηση του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, την ηλεκτρονική προσβασιμότητά του, καθώς και τη διεθνοποίηση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής.
Μέσω της ανάπτυξης πολυεπίπεδων δράσεων και της βέλτιστης αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, το Διοικητικό του Συμβούλιο υπό την προεδρία του καθηγητή Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη, συνάπτοντας ουσιαστικού περιεχομένου συνεργασίες με κρατικούς, ημικρατικούς και άλλους φορείς και θεσμούς, επιχειρεί την προβολή και προαγωγή του πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης θα συνεχιστεί, αποσκοπώντας στην περαιτέρω ανάπτυξη και επέκταση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, καθώς και άλλων υπηρεσιών και σχετικών εργαλείων.
Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, βάσει της διακηρυγμένης στοχοθεσίας του περί εξωστρέφειας και πολιτιστικής διπλωματίας, είναι αποφασισμένο να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και τους πόρους που του παρέχει το Ελληνικό κράτος στις δύσκολες στιγμές που διέρχεται η χώρα, ώστε να αναδειχθεί η αποστολή και ο ιδρυτικός σκοπός του θεσμού, με τη σύμπραξη, συνέργεια και συνεργασία όλων όσοι δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού.
Σε τι αναφέρεται η συνεργασία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης;
Η συνεργασία των δύο θεσμών αποσκοπεί στο να αναπτύξει τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, δημιουργώντας μια βάση προσβάσιμη μέσω της πύλης «Αργώ», που να ανταποκρίνεται στο βιβλιοθηκονομικό πρότυπο Unimarc και να μπορεί να τροφοδοτεί άμεσα τα πληροφοριακά συστήματα των βιβλιοθηκών όπως το ΑΒΕΚΤ κ.ά. Στόχος της δράσης αυτής είναι να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ με την αξιοποίησή της από εγχώριες και άλλες βιβλιοθήκες, να αυξήσει τον αριθμό των χρηστών της, τα άτομα που την επισκέπτονται, να εμπλουτίσει τους καταλόγους των διαφόρων βιβλιοθηκών, εξυπηρετώντας παράλληλα τους επαγγελματίες του βιβλίου, τους ερευνητές κ.ά., που θα έχουν πρόσβαση στην ίδια τη βιβλιοθηκονομική βάση και επομένως στον κατάλογο της εγχώριας και λοιπής βιβλιογραφικής παραγωγής. Αυτό το εγχείρημα, δεδομένης της τεχνολογικής ανάπτυξης, θα μπορούσε να εξελιχθεί με την αξιοποίηση των εφαρμογών πληροφορικής και των άλλων σύγχρονων επικοινωνιακών συστημάτων, είτε αυτές αφορούν σε κινητά τηλέφωνα είτε σε tablet, ή ακόμη και από τις ίδιες τις βιβλιοθήκες, με την ανάπτυξη του πεδίου των δράσεών τους και των υπηρεσιών που θα ήθελαν να προσφέρουν στα μέλη και τους χρήστες τους.
Τι επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη της βιβλιογραφικής βάσης δεδομένων ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ και τι περιλαμβάνει η αξιοποίηση των πληροφοριών της;
Οι βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό χρησιμοποιούν έναν συγκεκριμένο τρόπο διάρθρωσης και προβολής των πληροφοριών τους, ένα κοινό πρότυπο: το σύστημα Unimarc. Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ως Κεντρική Εθνική Βιβλιογραφική Βάση, πέρα από τις ανάγκες που εξυπηρετούσε μέχρι σήμερα, δηλαδή της καταγραφής της βιβλιοπαραγωγής προς όφελος των επαγγελματιών του βιβλίου, φιλοδοξεί με τη μετατροπή της και στη μορφή Unimarc να εξυπηρετεί με πλήρη και αυτόματο τρόπο τους βιβλιοθηκονόμους και να ενημερώνει τα συστήματα των βιβλιοθηκών, ώστε να εξελιχθεί σε μία ενιαία βάση εξυπηρέτησης για τις βιβλιοθήκες, τη βιβλιοπαραγωγή, την εκδοτική δραστηριότητα, τα πνευματικά δικαιώματα, τη διαφήμιση και προώθηση του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, την ηλεκτρονική προσβασιμότητά του, τη διεθνοποίηση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής κ.ά.
Ποιες περαιτέρω δυνατότητες παρέχει το βιβλιοθηκονομικό πρότυπο Unimarc;
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, έχοντας αποκτήσει τη δυνατότητα να προβάλλεται και σε μορφή Unimarc, παρέχει την αξιοπιστία της πληροφορίας καταλογογράφησης σε οποιονδήποτε χρησιμοποιεί μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη της Ελλάδος και του εξωτερικού. Ας υποθέσουμε πως στην Ελλάδα υπάρχουν χίλιες βιβλιοθήκες και σε κάθε βιβλιοθήκη υπάρχει ένας βιβλιοθηκονόμος επιφορτισμένος με το έργο της καταλογογράφησης. Κάθε βιβλιοθηκονόμος έκανε καταλογογράφηση των βιβλίων που είχε η βιβλιοθήκη του. Με τη νέα μορφή μπορεί να λαμβάνεται έτοιμη και στο διεθνώς αναγνωρισμένο κοινό πρότυπο Unimarc η πρώτη καταγραφή, δηλαδή η πρωτογενής πληροφορία (τίτλος, περιγραφή, αριθμός σελίδων, ISBN κτλ.). Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η πολλαπλή καταλογογράφηση των ίδιων τίτλων και ως εκ τούτου μειώνονται ο χρόνος διεκπεραίωσης της διαδικασίας και ο αριθμός των ατόμων για την υλοποίηση του έργου, και συνεπώς οι απαραίτητοι χρηματικοί πόροι για την έγκυρη και έγκαιρη πραγμάτωσή του. Κυρίως όμως επιτυγχάνεται η αξιοπιστία στην πληροφορία που παρέχεται.
Υπάρχει άμεση ενημέρωση για νέες εκδόσεις βιβλίων στην Ελλάδα;
Οι νέες εκδόσεις, εφόσον παραχωρούνται στην ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ως φυσικό αντικείμενο, δηλαδή ως έντυπο βιβλίο, καταλογογραφούνται και ενημερώνεται η βάση με άμεσο τρόπο. Λειτουργώντας η βάση αυτή ως κόμβος, μπορεί σε χρόνο ικανό να εξυπηρετεί τις ανάγκες της αγοράς σε πολλά επίπεδα, όπως εκδότες, βιβλιοπώλες και ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία. Η πληροφορία, δηλαδή, παρέχεται στη βάση άμεσα και στη συνέχεια είναι «ανεβασμένη» και άρα προσβάσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο. Επί παραδείγματι, τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία που έχουν κωδικό πρόσβασης στον server ο οποίος απευθύνεται ειδικά σε επαγγελματίες, μπορούν να λάβουν όλη τη βάση δεδομένων και να δημιουργήσουν τοπικό server στο κατάστημά τους εύκολα και τάχιστα. Αναφέρεται πως οι ενημερώσεις της βάσης είναι καθημερινές και συνεπώς δίνεται ταυτόχρονα η δυνατότητα να ενημερώνεται η δική τους βάση επίσης καθημερινά.
Οι πληροφορίες διατίθενται στη μορφή Unimarc μέσω της πύλης «Αργώ»;
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, έχοντας αναπτύξει τη δική του πύλη, την «Αργώ», που εξυπηρετεί τις βιβλιοθήκες στην Ελλάδα, έχει επεκτείνει τις δυνατότητες της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, μετατρέποντας τις πληροφορίες της σε ένα διεθνές πρότυπο, το οποίο, πέρα από το ότι παρέχει τη δυνατότητα για συνεχείς επικαιροποιήσεις, διαμορφώνει τις πληροφορίες με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι προσβάσιμες από όλες τις βιβλιοθήκες του κόσμου που χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα. Το γενικό βιβλιοθηκονομικό πρότυπο Unimarc έχει διάφορες επικαιροποιημένες μορφές (MARC 20, 21 κτλ.). Αυτό λοιπόν το πρότυπο χρησιμοποιείται από τις βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και παγκοσμίως.
Πώς εξοικονομούνται σημαντικοί πόροι και χρόνος στη διαδικασία καταλογογράφησης;
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ έχει 200.000 καταλογογραφημένους τίτλους, που αφορούν την ελληνική, την κυπριακή και άλλη βιβλιογραφία, και συνεπώς ένα τεράστιο μέρος της εγχώριας και άλλης βιβλιογραφικής παραγωγής. Είναι ευνόητο ότι εφόσον ο μεγάλος αριθμός βιβλιοθηκών στην Ελλάδα πλέον έχει πρόσβαση σε μια έγκυρη, έγκαιρη και αξιόπιστη Κεντρική Εθνική Βιβλιογραφική Βάση, μειώνονται οι πόροι και ο χρόνος για την ανανέωση, τον εκσυγχρονισμό, την επικαιροποίηση ή την προσθήκη στοιχείων για έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό από καθεμία βιβλιοθήκη της χώρας ή του εξωτερικού η οποία διαθέτει ελληνικούς τίτλους. Με αυτό τον τρόπο αναπόφευκτα περιορίζεται το κόστος για τη συντήρηση και επικαιροποίηση των πληροφοριών των βιβλιοθηκών και ο χρόνος συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων τους.
Το εργαλείο αυτό αυξάνει τον αριθμό των χρηστών του και τις υπηρεσίες για τους επαγγελματίες του βιβλίου;
Η εγκυρότητα της πληροφορίας της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ εξασφαλίζεται με την αυτοψία και την επεξεργασία του φυσικού αντικειμένου από εξειδικευμένους βιβλιοθηκονόμους. Η εύκολη και αξιόπιστη πρόσβαση σε έναν ιστότοπο επιτρέπει την ανάπτυξη εφαρμογών και δραστηριοτήτων για το ευρύ κοινωνικό σύνολο. Στο παρελθόν ο ενδιαφερόμενος έπρεπε να επιλέξει το αντικείμενο, να το συγκρίνει, να δει τα χαρακτηριστικά του και κατόπιν να αξιολογήσει την πληροφορία, δηλαδή εάν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η «Αργώ» λειτουργεί ως κόμβος που παρέχει πληροφορίες προς όφελος του τελικού χρήστη. Οι υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για τους χρήστες και τους επαγγελματίες του βιβλίου αντανακλώνται και στη δυνατότητα για τα βιβλιοπωλεία να πουλάνε ηλεκτρονικά τα βιβλία τους, αλλά και στο να γνωρίζει ο καταναλωτής πως η πληροφορία έρχεται από ανεξάρτητο φορέα.
Οι απαραίτητες μετατροπές καθιστούν τις εγγραφές αξιοποιήσιμες από βιβλιοθήκες, βιβλιοθηκονόμους και συστήματα καταλογογράφησης;
Οι μετατροπές στις εγγραφές επιτεύχθηκαν μέσω της συνεργασίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, που εξειδικεύεται σε αυτό τον τύπο καταγραφής. Η απρόσκοπτη λειτουργία της βάσης εξασφαλίζεται από τη χρήση δύο server: ο ένας απευθύνεται στο αναγνωστικό κοινό και ο δεύτερος απευθύνεται στους επαγγελματίες. Το ηλεκτρονικό αυτό σύστημα διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία της βάσης δεδομένων και την αδιάλειπτη παροχή των πληροφοριών. Οι περίπου 2.000 βιβλιοθήκες επικοινωνούσαν με το ΕΚΤ και κατέγραφαν τους διάφορους τίτλους βιβλίων. Εφόσον δεν υπήρχε ένα συγκεκριμένο σύστημα παρακολούθησης της βιβλιοπαραγωγής, είναι φυσικό να υπήρχαν ελλείψεις, όπως και διπλές ή πολλαπλές εγγραφές των ίδιων φυσικών αντικειμένων (έντυπα). Με τον νέο δημόσιο κατάλογο και το κοινό βιβλιογραφικό πρότυπο επιτυγχάνεται η ύπαρξη μίας και μοναδικής εγγραφής για ένα συγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο, η οποία είναι έγκυρη. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται το ποσοστό λαθών στην καταγραφή της βιβλιογραφικής παραγωγής, αλλά επίσης διαμορφώνεται ένα κοινό σύστημα καταλογογράφησης και αναζήτησης της πληροφορίας, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, που αφορά κυρίως στην εγχώρια βιβλιοπαραγωγή.
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της χρήσης της πύλης «Αργώ»
Η «Αργώ» είναι μια ηλεκτρονική πύλη που προσφέρει ανοικτή πρόσβαση και αναζήτηση σε έγκριτες βιβλιογραφικές πηγές πληροφόρησης από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παρέχοντας τη δυνατότητα πρόσκτησης αυτών των εγγραφών. Μέσω της πύλης «Αργώ» παρέχεται η βιβλιοθηκονομική πληροφορία δωρεάν. Αυτή η πληροφορία είναι προσβάσιμη από χρήστες στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Οποιεσδήποτε πληροφορίες παρέχονται στην πύλη «Αργώ», μπορούν να ληφθούν και να «κατέβουν» προς περαιτέρω επεξεργασία από τον τελικό χρήστη. Κατεβάζοντας τις βιβλιογραφικές εγγραφές, εμπλουτίζονται οι τοπικές συλλογές των διαφόρων βιβλιοθηκών, βελτιώνοντας την ποιότητα των καταλόγων και εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και χρόνο στη διαδικασία της καταλογογράφησης.
Τι εξυπηρετεί η διαλειτουργικότητα μεταξύ της βάσης και αναγνωρισμένων αντίστοιχων διεθνών υπηρεσιών;
Με τη χρήση του ίδιου προτύπου (Unimarc) η νέα βιβλιοθηκονομική βάση, ως αποτέλεσμα της συνεργασίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, γίνεται προσβάσιμη και επεξεργάσιμη από οργανισμούς, θεσμούς και διεθνώς αναγνωρισμένους φορείς που παρέχουν παρόμοιες υπηρεσίες. Οι βιβλιογραφικές εγγραφές, εφόσον έχουν ένα κοινό πρότυπο, το οποίο ανταποκρίνεται και στο πρότυπο άλλων διεθνών οργανισμών που ασχολούνται με παρόμοια αντικείμενα, μπορούν να εξυπηρετήσουν και τους σκοπούς διαδανεισμού. Δηλαδή δημιουργείται μια εικονική ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, που μπορεί να παρέχει στον χρήστη το φυσικό αντικείμενο, το βιβλίο, κατόπιν παραγγελίας, εφόσον αυτό είναι διαθέσιμο σε βιβλιοθήκη που είναι συμβεβλημένη με το σύστημα διαδανεισμού. Οι υπηρεσίες διαδανεισμού αναφέρονται σε ανεύρεση, παραγγελία και παράδοση αντιγράφων βιβλίων από τρίτες βιβλιοθήκες, άρθρων σε έντυπη μορφή, καθώς και περιοδικών, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο της οικείας βιβλιοθήκης.
