Του Νίκου Τσούλια
Να γυρίσω το χρόνο πίσω θέλω διακαώς και αδιαλείπτως. Να πατήσω σε άλλα χωράφια. Να πάρω άλλο δρόμο. Να ανατρέψω τη λάθος επιλογή μου. Γιατί να μην έχω αυτό το δικαίωμα και να βαδίζω χωρίς να ξέρω καταπού πηγαίνω, χωρίς κανένα νόημα, και η ψυχή μου να είναι αλλού;
Ξαναπήγα εκεί. Μετά από χρόνια πολλά. Υπήρχαν πράγματα και πράγματα που δεν είχαν αλλάξει, που ήταν πάντα μέσα στη θύμησή μου ζωντανά και ζωηρά. Υπήρχαν του χώρου σημάδια ότι μπορεί να γίνει η επιστροφή και να πάρω τον άλλο δρόμο, εκεί στη διχάλα. Γιατί ο χρόνος το αποκλείει; Δεν είναι ενιαίος ο χωροχρόνος, όπως μας λέει ο θείος Άλμπερτ; Και αν ο χώρος είναι το σκηνικό της ζωής μας και εμείς οι ήρωες του έργου της, ο χρόνος τι ακριβώς είναι;
Αλλά θα μου πείτε ότι αν ο χρόνος ήταν του χεριού μας, αν οι αποφάσεις δεν ήταν οριστικές, αν μπορούσαμε να γυρίζουμε πίσω ξανά και ξανά, δεν θα υπήρχε τίποτα το οριστικό, η πραγματικότητα δεν θα ξεχώριζε από τη φαντασία, η ζωή μας θα ήταν ένας εφιάλτης, η ελευθερία μας θα ήταν φενακισμένη και ίσως να μην μπορούσαμε να δράσουμε ούτε καν να ζήσουμε…
Γιατί τότε η θύμηση μας γυρίζει πίσω και δεν μας αφήνει να περπατήσουμε τη διαδρομή μας χωρίς να μας στέλνει διαρκώς και αενάως «εκεί», τότε που πήραμε εκείνη την απόφαση και να μην απομακρυνόμαστε από τους τόπους της νοσταλγίας και να μας αφήσει ήσυχους; Γιατί να μη μας δίνεται η ευκαιρία έστω για μια φορά να διορθώνουμε ένα λάθος; Γιατί να ζούμε σε δύο πραγματικότητες που όλο και αποκλίνουν, αφού νιώθουμε βασανιστικά ότι απομακρυνόμαστε όλο και πιο πολύ από εκείνη τη διχάλα που χώρισαν οι δρόμοι μας και τώρα συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να ξαναγυρίσουμε σε εκείνο το σημείο που κάναμε λάθος;
Ξαναπήγα εκεί που τόσα χρόνια το απέφευγα, γιατί νόμιζα ότι ο χρόνος θα μου λύσει το πρόβλημα, ότι όλα θα ξεχαστούν, ότι έκανα λάθος και ότι είναι από εκείνα τα λάθη που χάνονται στο διάβα του χρόνου. Τρεις δεκαετίες μετά ξαναγύρισα με τα βήματα αβέβαια, με τη σκέψη αμήχανη, με τη θέληση σμπαραλιασμένη. Τι ακριβώς ψάχνω και τι θέλω; Γιατί διχοτομώ ακόμα πιο πολύ τον εαυτό μου;
Ναι, αυτό το κτίριο ήταν όπως τότε, αλλά εκείνο το μεγάλο δέντρο υπήρχε τότε, και πώς μεγάλωσε τόσο πολύ; Όχι, δεν υπήρχε τόση πυκνότητα κτισμάτων, χωράφα ήταν και χωράφα την έλεγαν, το σχολείο μόνο είχε, και ένα γήπεδο αλάνα και χωράφια από πάνω και από κάτω. Τώρα πολύς κόσμος, κόσμος όχι στο σχολείο αλλά στην αλάνα. Έχουν γίνει γήπεδα ποδοσφαίρου με χόρτο και γήπεδο κλειστό, δεν υπάρχει χώμα και χαλίκι που έπαιζαν τα λύκεια της περιοχής μέσα στη σκόνη και στην τραχύτητα.
Ρώτησα τη γιαγιούλα. «Έτσι δεν ήταν παλιά»; «Ναι, χωράφα ήτανε και μαζεύαμε χόρτα. Ήσουνα εδώ στο σχολείο, από πότε έχεις να έλθεις»; Να η μαρτυρία. Δεν είναι ονειροφαντασία μου.
Πήγα στην πόρτα του σχολείου. Κλειστή˙ Σάββατο πρωί ήταν. Παρατηρούσα το κτίριο. Σε ποιες αίθουσες έκανα μάθημα; Αναζητούσα τη μορφή της. Κάπου θα υπάρχει. Θα τη γνωρίζω μετά από τριάντα χρόνια; Όχι, δεν θέλω να τη συναντήσω. Ξέρω ότι θα γίνει σύγκρουση. Η ενοχή μου έχει έτοιμη την ήττα μου, την απόλυτη συντριβή μου. Τι πάω να κάνω; Αυτή χάλασε τη ζωή της˙ το έχω μάθει. Εγώ της τη χάλασα. Πού πάω;
Τι σημαίνει να ζητήσω συγγνώμη; Πώς να της δώσω να καταλάβει ότι και εγώ είμαι θύμα και όχι θύτης; Πώς να πιστέψει ότι δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς; Δεν ξέρω αν υπάρχει Θεός. Αλλά θέλω να υπάρχει, για να ξέρει αυτός ότι η επιλογή μου δεν ήταν δική μου, ότι η μοίρα μου ήταν τραγική γιατί δεν επέλεξα ελεύθερα. Ναι, μια προκατάληψη άλλαξε τα πάντα. Κατέστρεψε την ομορφιά και τον έρωτα, την αρμονία και την αγάπη.
Αλλά πώς να ξεφύγεις από το σισύφειο μαρτύριό σου; Γιατί να ζεις βαθιά διχασμένος και να μην μπορείς να γευθείς ούτε καν τις μικροχαρές της ζωής; Γιατί να μην υπάρχει η εικόνα της συγχώρεσης και της κάθαρσης; Γιατί να μην μάθει την πραγματική αλήθεια; Δεν θα απελευθερωθώ από το σκοτάδι του εφιαλτικού δρόμου;
- Αρθρογραφία: Κριτική θεώρηση
- Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook Φιλολογικός Ιστότοπος για να ενημερώνεστε για όλα τα εκπαιδευτικά θέματα.
