Του Νίκου Τσούλια
Δεν ξέρω αν πρόκειται γι’ αυτό που λένε για τις ελλείψεις των φοβερών επιθυμιών της παιδικής ηλικίας που γίνονται εμμονές σ’ όλη μας τη ζωή, για νευρώσεις, ψυχώσεις…
Η αλήθεια η δική μου είναι ότι πράγματι κυνηγούσα καθετί που είχε πάνω γράμματα – γιατί δεν είχαμε βιβλία σ’ εκείνους τους καιρούς της φτώχειας – σκισμένη εφημερίδα τυλιγμένη με ψώνια από το μπακάλικο ή από τα ψώνια του δάσκαλου που την παίρναμε για να την πετάξουμε εμείς που μέναμε έξω από το χωριό ή ακόμα χρησιμοποιημένη από τον πλανόδιο ψαρά που μύριζε σαρδέλα ή κάθε κουτί συσκευασίας με γράμματα, που είχε τελειώσει την αποστολή του και κάπου βρισκόταν πεταμένο.
Είχα όμως κι άλλη αλήθεια δική μου˙ αγαπούσα τα γράμματα και το διάβασμα και το γράψιμο με ένα διαολεμένο πάθος. Όπου έβρισκα χώμα ή μισοξεραμένη λάσπη έγραφα σκέψεις και σχέδια, όνειρα που τα ανακάτευα με περιστατικά της καθημερινής ζωής φαινομενικά για να μπερδέψω όποιον έβρισκε τις ασυναρτησίες μου αλλά ουσιαστικά για να ζευγαρώνω την πραγματικότητα με τη φαντασία μου και να τις συμφιλιώνω, γιατί έτσι θεωρούσα ότι βάδιζα πιο καλά στο δρόμο των ονείρων μου και των φαντασιώσεών μου.
Διάβαζα τα σχολικά βιβλία των μεγαλύτερων τάξεων και βρισκόμουνα πάντα μπροστά από τη διδασκαλία της δασκάλας και του δάσκαλου. Περίμενα πώς και πώς να πάω στο Γυμνάσιο, γιατί είχα μάθει ότι είχε πολλά βιβλία και όχι τα λιγοστά του Δημοτικού. Κι ονειρευόμουνα (και μπορώ να ισχυριστώ ότι το όνειρο αυτό μου έχει μείνει ακόμα με την όψη του ονείρου!) ξανά και ξανά κάθε βράδυ (και δυσκολευόμουνα να κοιμηθώ) το εξής. Θα είμαι πρώτος μαθητής και στο Γυμνάσιο που θα είναι παιδιά από πολλά Δημοτικά Σχολεία όλης της περιοχής, θα είμαι και σημαιοφόρος, όπως με έλεγαν στο χωριό μου; Και έκανα όνειρα στο όνειρό μου και τα μετέτρεπα σε σχεδιασμούς και σε υπολογισμούς: αν είμαι πρώτος και στο Γυμνάσιο, γιατί να μην καταφέρω στη συνέχεια να μπω στο πανεπιστήμιο;
Και δώστου διάβασμα και ξανά διάβασμα. Ακόμα και όταν έσκαβα στο αμπέλι ή στη σταφίδα μόνος μου, έβαζα ένα βιβλίο πάνω στο κλίμα – με προσοχή μήπως κάνω ζημιά στο κλήμα με τα μικρά βλαστάρια και με τους πρόδρομους καρπούς – και έριχνα τις ματιές μου στο ανοιγμένο βιβλίο. Μιλούσαν τότε στο χωριό μου για «πετροβολημένους», για ανθρώπους που τους είχαν σημαδέψει κάποια ξωτικά και σκεπτόμουνα που και που μήπως το παρακάνω και πάω και εγώ προς τα …εκεί. Σα μεγάλωσα πιο πολύ, άκουσα που έλεγαν ότι τα πολλά γράμματα πειράζουν το μυαλό και ανησύχησα.
Αλλά εγώ δεν ένιωθα ότι ήμουνα πειραγμένος, ότι ήμουνα ίσως λίγο αλλοπαρμένος και πολύ ταξιδεμένος. Έκανα παρέα με όλα τα παιδιά – άλλωστε με κυνηγούσαν και για τις λύσεις στα προβλήματα της Αριθμητικής – αγαπούσα και έπαιζα μπάλα, αν και έτρωγα ξύλο από τους γονείς μου, γιατί άφηνα πάντα κάποια δουλειά για να βρεθώ στο πανηγύρι του ποδοσφαίρου. Έλεγα μέσα μου ότι ο αλλοπαρμένος δεν έχει έλεγχο του εαυτού του, είναι το μυαλό του από εδώ και απ’ εκεί, ενώ εμένα το μυαλό μου είναι μόνο στο διάβασμα, στα βιβλία και στο γράψιμο. Για βιβλιοπαρμένο δεν είχα ακούσει ότι υπήρχε και επομένως δεν είναι κάτι κακό…
Το είχα καταλάβει από μικρός ότι το παράκανα με το διάβασμα, αλλά δεν το κυνηγούσα μόνο και μόνο για να γίνω «σπουδαίος και τρανός», όπως έλεγαν στο καφενείο οι μεγάλοι για τους σπουδαγμένους. Υπήρχε και κάτι άλλο. Ένιωθα όμορφα όταν διάβαζα και επειδή δεν ήξερα τότε τι είναι ευτυχία, θεωρούσα ότι ήμουνα ευτυχισμένος, γιατί ένιωθα να πετάω στα σύννεφα – και τελικά ακόμα και τώρα ταυτίζω το διάβασμα με μια όψη της ευτυχίας και έτσι δεν παρουσίασα ποτέ κανένα κενό στην κοσμοθεωρία μου.
Έφτασα στο σημείο ακόμα και τώρα να μαζεύω βιβλία, όταν τα βλέπω παρατημένα σε κανένα παγκάκι ή δίπλα από κάδο ανακύκλωσης! Και έχω βρει σπουδαία βιβλία, ιδίως στην περιοχή του Κολωνακίου, τα οποία θυμάμαι και πού ακριβώς τα έχω βρει σαν να επρόκειτο για ζήτημα σπουδαίο. Σκεπτόμουνα βέβαια και τι θα σκέπτονται οι περαστικοί που θα με βλέπουν, αλλά είχα έτοιμη την απάντηση στον εαυτό μου και γι’ αυτό το πρόβλημα. Αφού ήμουνα τόσο καλοντυμένος – πάντα μου άρεσε αυτό το …σπορ -, ποιος θα μπορούσε να με περάσει για ρακοσυλλέκτη; Καμιά οικονομική κρίση δεν μου άγγιξε τη σχέση μου με τα βιβλία ούτε την αγορά τους ούτε πολύ περισσότερο το διάβασμά τους.
Και τώρα εδώ και χρόνια πλημμυρισμένος από χιλιάδες βιβλία, βιβλία αγορασμένα, δωρισμένα από φίλους εκδότες, μαζεμένα από χώρες και χώρες του Κόσμου ταξιδεύω το ίδιο ταξίδι των παιδικών μου χρόνων χαρίζοντας τώρα όπου μπορώ βιβλία – η αλήθεια είναι γιατί ότι όλοι ακόμα και οι πιο απίθανοι διαθέσιμοι χώροι μου έχουν γεμίσει – και θυμάμαι που δίνω κάθε φορά τα συγκεκριμένα βιβλία. Κάθε πράξη μου με τα βιβλία – και όχι μόνο το διάβασμα – εγχαράσσεται όχι στη μήτρα της σκληρής μνήμης αλλά στον βαθύτερο πυρήνα της συνείδησής μου. Είπα και ομολόγησα ότι είμαι βιβλιοπαρμένος…
